Her çocuk, fiziksel, duygusal, sosyal ve entelektüel anlamda benzersiz bir kişiliğe sahiptir. Aynı şekilde, her çocuğun algı düzeyi ve baskın zeka türleri de birbirinden apayrıdır. Kimisi kendisini en iyi ifade etmek için resim yaparken kimisi kelimelere ya da müziğe başvurur. Kimisi haritaları ezberlemekten, kimisi hesaplamalar yapmaktan hoşlanır. Bu nedenle, her çocuk, gelişim süreçleri boyunca, kendilerine özgü yetileriyle ele alınmalıdır.
Öğrenme süreçlerinde de bu durumu dikkate almak, çocukların kendilerini güçlü bir şekilde ifade ettikleri yolları bulmaları ve bilişsel becerilerini en iyi şekilde geliştirmeleri açısından önem taşır. Bu aşamada farklı zeka testleri faydalı olabilir.
“Her insan eşsiz bir zeka birleşimine sahiptir. Eğitimin önündeki en temel zorluk budur.”
Howard Gardner
Farklı zeka türleri
Harvard Üniversitesi profesörü, çoklu zeka kuramcısı Howard Gardner’a göre çocuklarda toplamda 8 farklı zeka türüne rastlanabilir. Bu zeka türleri şöyle sıralanabilir;
- Sosyal zeka, empati yeteneğinin varlığına işaret eder.
- İçsel zeka, iç benliğin, duygu ve düşüncelerin farkındalığını yansıtır.
- Kinestetik zeka, kordinasyon becerilerinin yüksek olduğu; dans ve ritmik jimnastik gibi sporlarla uğraşan kişilerde görülür.
- Müziksel zeka, enstrüman çalma becerisi ve şarkılara mırıldanma veya tempo tutma isteğini birlikte getirir.
- Uzamsal zeka, yön duygularının kuvvetli olmasını sağlayarak görsel detayların başarılı bir şekilde fark edilmesini sağlar.
- Mantıksal-matematiksel zeka, soyut problemlerin, hesaplamaların, matematik işlemlerinin kolayca yapılmasını destekler.
- Sözel zeka, konuşma, okuma ve yazmanın erken öğrenilmesini, kelimelerle aranın iyi tutulmasını sağlar.
- Doğasal zeka, doğayı anlama ve üzerine düşünme merakını yansıtır.
Tüm bu zeka çeşitlerinin gelişimi, sınıf içerisinde çocukların algı düzeylerinin farklı olmasına sebep olur. Doğru yaklaşım ve doğru takip sayesinde çocuklar, kendi kapasitelerini açığa çıkaracaktır. Peki, çocukların öğrenmelerini kolaylaştırmak için ebeveynler olarak neler yapabilir?
Ebeveynlere tavsiyeler
- Yaşıtlarıyla onun arasında kıyaslamalarda bulunmaktan kaçınılmalısınız.
- Kimi zaman onun dilinden konuşup onu anladığımızı gösterirsek, onlarla daha kolay arkadaş olur ve onlar hakkında birçok şey öğrenebileceğimiz değerli paylaşımlarda bulunabiliriz.
- Kimse emirleri sevmez, çocuklar bir şeyi yapmak istemiyorsa onları yapmaları için zorlamak pek anlam ifade etmez. Neyi neden ve ne için yapması gerektiğini bilen çocuklar, öğrenirken keyif alır ve öğrenmeye de daha çok meraklı olurlar.