Öğrenme yöntemleri farklı metotların kullanılması ile öğrenme sürecine katkı sağlayan yöntemler bütününü ifade etmektedir. Çocuklarımızın öğrenme yetenekleri, algılama kapasiteleri ve verilen bilgiyi süzgeçlerinden geçirme biçimleri birbirinden farklıdır. Sevgili ebeveynler, çocuklarımız farklı öğrenme süreçlerine sahip oldukları için çocuklarımıza uygun olan öğrenme metotlarını belirlemek son derece önemlidir. Her çocuğa aynı yöntemde bilgi aktarılmaya çalışıldığında, elde edilen sonuç, istenen seviyeden oldukça farklı olacaktır. Mevcut eğitimde pedagojik anlamda bu tarz bir eksiklik ile karşı karşıya bulunmaktayız. Son dönemde dijital pedagojinin de devreye girmesi ile çocuklarımızın nasıl öğrendiklerini bilmemekteyiz. Etkili öğrenme ve öğretme yöntemleri çocuklarımızın nasıl bir öğrenme yöntemini daha iyi benimsediğini anlamakla ortaya çıkmaktadır.

Doğru Öğrenme Yöntemleri Nasıl Belirlenir?

Öğrenme yöntemleri çocuklarımızın görsel, işitsel ya da dokunsal olarak hangi yöntem ile daha etkili sonuçlar elde ettiğinin tespiti ile anlaşılabilir. Görsel anlamda daha çabuk öğrenen bir çocuğa işitsel ağırlıklı bir eğitimin verilmesi, elde edilen verimliliği oldukça düşürecektir. Çocuklarımızın tek bir öğrenme yöntemi ile eğitim almaları doğru değildir. Çocuklarımızın ikili hatta üçlü parametrelere dayalı olarak öğrenme biçimlerini ortaya çıkarmamız gerekmektedir.

Görsel-işitsel ya da görsel-işitsel-dokunsal gibi birden fazla parametreye dayalı olarak öğrenme biçimlerinden hangisinin daha etkili olacağı tespit edilmelidir. En kolay öğrenme yöntemleri çocuklarımızın sahip oldukları yeteneklerine yönelik olarak verilen eğitim yöntemi ile gerçekleşmektedir. Bunun yanı sıra, uygulanan birtakım testlerle çocuklarımızın ‘kapalı ortamda mı yoksa açık ortamda mı’ daha verimli öğrenebileceği anlaşılmaktadır. Işığın yoğun olduğu alanlarda bazı çocukların öğrenme düzeyleri daha yüksek olabilirken, bazılarının da ışığın az olduğu ortamda öğrenme kapasiteleri artmaktadır.

Ders Çalışmak İçin Masa Başında Olmak Önemli Midir?

Öğrenme yöntemleri pek çok etkene bağlı olarak farklı sonuçlar ortaya çıkarmaktadır. Bazı çocuklar masa başında ders çalışmayı sevmeyebilir. Hatta bu nedenle masa başında ders çalışarak verimli sonuçlar elde edemeyebilir. Bize gelen pek çok veliden bu yönde bir serzeniş duymaktayız. “Benim çocuğum masa başında bir türlü oturmuyor” tarzındaki ifadeler ne yazık ki doğru bir öğrenme metoduna yol açmamaktadır.

Çocuklarımızın hepsi de masa başında çalışarak verimli olacak bir yapıya sahip olmayabilir. Böyle bir durumun ebeveyn tarafından bilinmemesi ve çocuğa sürekli olarak masa başında ders çalışması yönünde baskı yapılması, ebeveyn ile çocuk arasındaki olumlu ilişkiyi bozmaktadır. Bilgi öğrenme yolları klasik öğrenme ve çalışma yöntemlerinden oldukça farklıdır. Bazı çocuklarda dikkat eksikliği durumu da mevcut olabilir. Bu anlamda doğru öğrenme yöntemleri ve çocuklarımızın mevcut durumları tespit edilerek çocuklarımızın verimli bir şekilde öğrenmeleri sağlanmalıdır.

Read More

Teknoloji bağımlılığı günümüzde çocuklarımızın tablet, bilgisayar ve akıllı telefonları çok uzun süre boyunca kullanması ile ortaya çıkmaktadır. Bu cihazların, çocuklarımız tarafından yoğun bir şekilde kullanılması çocuklarımızın teknolojinin zararları etkilerine maruz kalarak dürtü kontrol bozukluğu yaşamalarına neden olabilmektedir. Bu durum özellikle son dönemde sıklıkla karşılaştığımız bir problem halini almıştır. Çocuklarımızın teknolojik aletlerle olan ilişkileri, onların ders çalışmalarını ve yeni bilgiler öğrenmelerini oldukça etkilemektedir. Ebeveynleri dinlediğimiz zamanlarda karşılaştığımız en önemli sorunların başında, çocuklarımızın teknoloji kullanım sürelerinin fazlalığı gelmektedir. Bu cihazların ne zaman kullanılmasının gerektiği ya da ne kadar süre ile kullanılmasının doğru olduğu sorulmaktadır.

Teknoloji Bağımlılığı Belirtileri Görüldüğünde Neler Yapılmalıdır?

Çocuklarımızda teknoloji bağımlılığı belirtileri görüldüğünde eylemin yasaklanması doğru değildir. Ebeveynler tarafından alınan tedbirler arasında çocukların bu cihazları kullanmamalarına yönelik tedbirlere başvurdukları görülmektedir. Bilgisayarların ebeveynlerin iş yerine gönderilmesi, cihazların dolaplara kaldırılması, akıllı telefonların gece vaktinde ebeveynlere teslim edilmesi gibi uygulamalara sıkça rastlanmaktadır. Hatta bu durumu daha ileriye taşıyan aileler de bulunmaktadır.

Çocuklarının hangi saatte internete girdiğini ve bu süre zarfında hangi web sitelerini ziyaret ettiğini kayıt altında tutan ve bu bilgileri raporlayan yazılımları kullananlar da az değildir. İnternet bağımlılığı çözüm önerileri olarak; internet kullanımını yasaklamak ya da internetin kullanıldığı cihazları ortadan kaldırmak gibi eylemler önerilmemektedir. Eylemleri yasaklamak yerine cihazları ve teknolojiyi bilinçli bir şekilde kullanmayı öğretmek gerekmektedir.

Teknolojinin Faydalarından Yararlanmak Önemli

Teknoloji bağımlılığı doğru bir şekilde yönetildiğinde ve eylem, bağımlılık boyutundan sıyrılabildiğinde sorun olmaktan çıkmaktadır. Teknolojinin sayısız faydası bulunmaktadır ve bu faydalardan çocuklarımız da yararlanmalıdır. Bir metafor olarak ekmek bıçağı örneği verilebilir. Ekmek bıçağı, normal şartlarda işimizi kolaylaştıran yararlı bir mutfak gerecidir. Ancak ekmek bıçağının nereden tutulması gerektiği bilinmezse, bıçak yarardan çok zarar meydana getirecektir. Teknolojinin kullanımını da bu şekilde düşünmek mümkündür. İnternet bağımlılığı tedavisi için ya da teknolojinin zararlı etkilerinden korunmak için yasaklardan ziyade çocuklarımıza bilinçli kullanımı öğretmek ve bu bilinci aşılamak gerekmektedir.

Amacımız her zaman için çocuklarımızı kazanmak olmalıdır. Bu nedenle, bilgisayarın ve diğer cihazların aşırı kullanımı nedeniyle ortaya çıkabilecek olan zararları çocuklarımıza doğru bir şekilde anlatmalıyız. Çocuklarımıza gereksiz ve uzun süre boyunca elektronik cihazları kullanmanın zararlı sonuçlarını anlatarak teknoloji bağımlılığı konusunda onları ikna edebiliriz.

Konu ile ilgili aklınıza takılan sorular varsa ya da daha detaylı bilgi almak isterseniz aba Psikoloji ile iletişime geçebilirsiniz. Psikoloji hakkında merak ettiğiniz her şey için web sitemizi ziyaret edebilir, YouTube kanalımıza abone olabilirsiniz.

Read More

Eğitim sadece öğretmenleri kapsayan bir alan değil büyük bir ekip çalışması ürünüdür. Gerek özel öğrenciler için gerek standart okullar için eğitimde öğretmen dışında diğer uzmanların da rol aldığı kaçınılmaz bir gerçektir. Öğretmen, aile, psikolojik danışman, psikolog ve hatta bazen doktor eğitimin bir parçası olabiliyorlar. Eğitim denildiğinde akla yalnızca okulda verilen eğitim gelmektedir. Fakat eğitim kişinin hayat yolunda edindiği deneyimlerle kendini geliştirdiği her alanda görülür. Kişinin gelişimini ve eğitimini etkileyen faktörler yakın çevresinden, ailesinden başlayarak uzak çevresi olarak nitelendirilen ulaşabildiği sağlık hizmetlerine kadar uzanır. Kısacası kişinin eğitimini ve gelişimini etkileyen faktörlerin bir ekip halinde düşünülmesi büyük değişiklikler yaratacaktır.

Eğitimde Ekip Çalışması: Aile

Aile bireyin en dar çevresi olarak nitelendirilen mikrosistemini oluşturur. En dar çevre ilk etkileşimde olduğumuz en yakın çevremizdir. Bulunulan etkileşimin eğitimimize büyük katkıda bulunduğu düşünülmektedir. Eğitimin temellerini öğrenme biçimlerini aile ile kavramaya başlarız. Çocukluk döneminden itibaren eğitimimiz başlar. Yürümeyi, konuşmayı, uzaktaki bir nesneye uzanarak almayı öğreniriz. Bu ilk öğrenme süreçlerimizde ailemizin davranışları daha çocukluktan itibaren öğrenme biçimimizi etkiler. Düştüğümüzde annemiz bizi hemen koşarak kaldırdı mı? Her problem de arkamızda mı durdu? Ya da her problemimizi yalnız başımıza mı çözdük?

Her problemde arkamızda duran bir annemiz varsa öğrenirken engellerle karşılaştığımızda baş etmekte zorlanabiliriz. Aksine her problemini yalnız çözmeyi öğrenen bir çocukta ilerde öğrenme sürecinde destek almayı beceremeyebilir. Haliyle bu da eğitim sürecini yavaşlatabilir. Uzun vadede ise kişide yıpranma, motivasyon eksikliğine neden olabilir. Eğer eğitim ekip çalışması olarak nitelendirilirse ailelerinde verdiği desteği çocukluktan itibaren düzene sokmayı amaçlar. Aile eğitimindeki yaklaşımları düzenlerken ileriki dönemde de ailenin eğitim sürecinde çocuğa nasıl katkıda bulunmaları gerektiği konusunda destek olur. Çocuğun eğitim sürecindeki başarısını sadece öğretmenleri değil velilerin yaklaşımları da büyük oranda etkilemektedir.

Eğitimde Ekip Çalışması: Öğretmen

Okul eğitimiyle beraber öğretmenler bireyin ikinci derece bağlantıda olduğu sosyal halkaya, mezosistemine dahil edilir. Günün çoğunu okulda geçiren öğrencinin öğretmeni en yakın iletişimde olduğu kişi haline gelir. Öğretmenin yaklaşımı çocuğun eğitimini etkiler ve hatta kafasını karıştırabilir. Ailede öğrenilen hayat görüşü, bakış açısı ve problemlerle yüzleşme biçimi ilkokul öğretmenleriyle şekillenir. İlkokul öğretmeni ve aile arasındaki anlaşmanın niteliği çocuğun eğitimini etkiler. Çocuk öğrenmede çatışmayı okulda öğrenir. Her şeyi doğru bildiğini düşündüğü ebeveynleri ve öğretmeni arasında bilgi kargaşası yaşayabilir. Çocuğun kargaşada kafası karışmaması için ekip çalışması ilkokuldan itibaren önem arz eder. Özellikle ilkokul döneminde ortak hayat görüşüne sahip bir öğretmen seçmek oldukça mühimdir.

Sağlık ve Psikolojik Destek

Bireyin kendine en uzak sosyal halkasında, makrosisteminde sağlık ve psikolojik destek bulunur. Devletlerin sağladığı sağlık hizmetinin kalitesi bireyin eğitimini etkileyecektir. Öğrendiklerimizi uygulayabilmek için zihinsel enerji sağlamaktayız. Enerjiyi sağladığımız kaynaklar ise aldığımız besinlerdir. İleri düzey sağlık hizmetleri yoluyla vücudumuzdaki eksikleri saptayabiliriz. Örneğin B vitamini zihnin çalışmasında büyük oranda etkili bir vitamindir. Eksikliği sonucunda algıda güçlük meydana gelebilir. Eğer düzenli sağlık hizmetlerinden yararlanabilirsek eğitim ve hayat kalitemiz artacaktır. Bu nedenle sağlık elemanları da eğitimdeki ekip çalışması üyeleridir. Diğer bir yandan psikolojik destek almak da eğitimin bir parçasıdır. Psikologlar sadece özel öğrencilerle çalışmazlar. Zaten var olan öğrenme sürecini kolaylaştırmak ve kişiye en uygun hale getirmek de psikologların görevidir. Aba psikoloji olarak eğitimde ekip çalışması öneminin farkındayız. Eğitim danışmanlığı hizmetlerimizde ekip çalışması yoluyla destek veriyoruz.

Read More

Otizm nedir?” sorusunu sıkça yanıtlıyoruz. Peki; “Otizm ne değildir?” Otizm hakkında yanlış bilinenlere gelin birlikte göz atalım.

Otizm Nedir? Ne Değildir?

Otizm nedir? Bir hastalık mıdır? Otizm hakkında yanlış bilgilerden bir tanesi; otizmin bir hastalık olduğu, değişmez olduğu yargısıdır. Otizm şiddeti hafiften ağıra kadar değişkenlik gösterebilen bir durum… Hafif olarak nitelendirilen formların bazıları otizmli olmayan insanların özellikleri ile çakışmaktadır. Hatta otizmli olmayan insanların içerisinde otizm özellikleri taşıyan pek çok kişi var. Otizmin tamamen düzelebileceği konusunda da yanlış bir inanç var. Otizm özelliklerinin pek çoğu ortadan kalksa da temel bazı belirtiler, başkasının zihnini anlamakta zorluklar, empati sorunları dirençli olabilir. Otizmin kendisi düzelse bile başka tip hastalıklara dönüşebilir. Dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğu ve öğrenme bozukluğu; otizmin dönüşebileceği hastalıklar arasında en yaygın görülenler arasında yer alıyor.  Depresyon ve anksiyete atakları ile karşılaşmak da söz konusu olabilir.

“Otizm ne değildir?” diye sorarsak; otizm zihinsel engellilik değildir. Zihinsel engellilik ile birlikte görülebilir ve bu durumlarda daha çok nörolojik ve genetik bazı semptomlar söz konusudur. Zihinsel geriliğe eşlik eden bulgular mevcuttur. Fakat; otizmin kendisi üstün zekâlı kişilerde de karşımıza çıkabilir.

Çevresel etkenler otizmde önemlidir. Bu anlamda; yapılan araştırmalarda, anne karnında iken ortamdaki bazı yabancı maddelerin, bazı enfeksiyonların etkisi, özellikle annenin bağışıklık sisteminin etkisini gösteren bulgulara rastlanıyor.

Otizm Tedavisi Sırasında Nelere Dikkat Edilmeli?

Tedavi sırasında yapılmaması gereken şeyler sorusu bence en iyi sorulardan bir tanesi. Verilen ilaçları aniden kesmemek gerekiyor. Otizmdeki en önemli konulardan biri ilaçlar ile otizm tedavisi yapılamaması fakat otizmin şiddetini arttıracak sorunların ilaçlarla azaltılmasının mümkün olması… Yan etkilerinin olması nedeniyle bazı ailelerin güvensizlik duyması, arzulanan etkiyi yaratmadığında güvensizlik duyarak ilaçları aniden kesmeleri, çok büyük sakıncalar yaratabiliyor.

Bugün klasik olarak bütün kitaplarda otizm tedavisi için tek yolun özel eğitim olduğu söyleniyor ve bu bilgi doğru… Erken dönemde başlamış davranışçı terapilerin etkin olduğu biliniyor.  Fakat terapi konusunda ailelerin bilinçli olması gerekiyor. Uygun terapistleri bulması gerekiyor. Eğitimin önemini reddetmek de yapılan yanlışlardan bir tanesi.

Otizmi Bir İnsan Özelliği Olarak Ele Almalıyız

Bir yol haritası ve bir çerçeve çizmek gerekiyor. Otizmi bir hastalık olmaktan çıkartıp otizmi bir durum, bir insan özelliği olarak ele almayı öğrenmek gerekiyor. Otizmli çocukları iki gruba ayırabiliriz. Bir tanesi aykırı ve uyumsuz ama yaratıcı olabilen grup; diğeri ise tutunamayan grup… Tutunamayan gruba destek olmak gerekiyor. Ayrıntılı testler yapılırken üstün ve zayıf yönlerinin belirlenmesi ve yetenekli oldukları alanlarda desteklenmeleri gerekiyor.

Mücadeleci tavrı bırakmamak, gerçekçi bir iyimserliği korumak, iyi bir ekip çalışması yapmak, kendinizi ve çocuğunuzu tanımak, çocuğunuzun üstün özelliklerini belirlemek, yaşam kalitesini yükseltmeye çalışmak ve çocuğunuzun kendi ayakları üzerinde durmasına yönelik faaliyetleri artırmak otizm yolculuğunuzda en doğru adımlar olacaktır.

Otizm nedir? Ne değildir?” sorularını sizler için yanıtlamaya çalıştık. Otizm hakkında daha detaylı bilgi ve merak ettikleriniz için aba Psikoloji ile iletişime geçebilir. Prof. Dr. Barış Korkmaz’ın, “Ah Şu Otizm” adlı kitabına buradan ulaşabilirsiniz.

Read More

“Bilinçli Farkındalık Nedir? Ne İşe Yarar?” adlı blog yazımızda farkındalığın ne olduğundan ve öneminden bahsetmiştik. Özetle bilinçli farkındalık kazanan bireylerin kendi tercihlerinin merkezi olmaya başladığını ve kendilerini daha mutlu eden seçimlerle olumsuzlukları da kabullendiklerini söyleyebiliriz. Bunu deneyimlemek için hayatımızın farklı alanlarımda uygulamalar yapmaya ihtiyaç duyarız. Çok boyutlu farkındalığı sağlamak için beş basamak aşılmalıdır. Kişinin kendisinden başlayıp çevresel ve evrensel algıyla devam eder. Kişinin önce kendisi ve duygularıyla ilgili farkındalık kazandıktan sonra çevresine olan algısının değişebileceği düşünülmektedir.

1.    Basamak Fiziksel Farkındalık

Duyu organlarımız aktif bir şekilde çalışır. İç dünyamızı tanımlamak duyu organlarımızla algıladıklarımızla başlar. Hangi kahveyi sevdiğimiz hangi mekanlarda oturmaktan hoşlandığımız duyularımızla algılayarak yaşadığımız deneyimlerle yaptığımız seçimlerdir. Gün içerisinde yaptığımız eylemler konusunda tercihlerimizin olması hayatımızı kaliteli kılacaktır. Sevdiğimiz şeyleri sevmediklerimiz arasından ayırmak için duyusal deneyimlerimize kulak vermeliyiz. Fiziksel farkındalık dört duyu organımızla hissettiklerimizi fark etmemizi sağlar. Yoğun hayat biçimimiz nedeniyle bazı zevk aldığımız şeylerin tadına varamıyoruz. Sevdiğimiz bir yemeğin tadına varmadan yiyoruz çoğu zaman. Aklımız yaptığımız eylemde değil düşüncelerde olabiliyor. Sevdiğiniz yemekleri yavaşça ve ağzınızda dağılmasını hissederek yemeye çalışın. Sanki daha önce hiç yememişsiniz de ilk kez tadına varıyormuşsunuz gibi tada odaklanın. Her gün geçtiğiniz yolda yürürken bu kez etrafınıza odaklanın çevrenizi görmeye ve işitmeye çalışın.

 

2.  Basamak Duygusal Farkında Olma Hali

Fiziksel farkındalığın bizde uyandırdığı hisleri duygusal farkındalık yoluyla algılarız. Size neyin nasıl hissettiğini bilmeniz tercihlerinizi değiştirecektir. Duygularınızı anlamanız ve tanımlamanız farkındalığın diğer adımları için kritiktir. Zaman zaman üzgün hissederiz ama nedenini bilmeyiz. Bunun nedeni duygusal farkındalığımızın zayıflığıdır. Eğer duygularımızın değiştiği süreci takip edebilirsek neden değiştiğini algılamamız da daha kolay olur. Duyguları fark etme için yapılabilecek bir diğer pratik ise. Bugün neler yaptım ve bana nasıl hissettirdi diye düşünmektir. Fiziksel ve duygusal farkındalığı birleştirerek bir pratik yapmak da harika bir fikir olabilir. Örneğin hiç gitmediğiniz bir kafeye giderek kafeyi gözlerinizle tarayın ve yediğiniz tatlıyı farkındalıklı yiyin. Beğendiniz mi? Kafedeki neler hoşunuza gitti ya da gitmedi.

3.    Basamak Düşüncesel Farkındalık

Düşüncesel farkındalık duyguların düşüncemize yansımasıyla ilgilidir. Biz insanlar sıklıkla olumsuz duyguları örtmeye meyilliyiz. Ancak olumsuz duyguların da içimizde birikmemesi için yaşanması gerekmektedir. Aksi taktirde bu duygular düşüncelerimize yansır ve düşüncesel farkındalık zedelenir. Büyük öfke duyduğunuz ama öfkenizi yansıtamadığınız birisini düşünün. O öfkeyi belki kendi içinizde bastırdınız belki de karşıdakiyle yüzleşme fırsatınız olmadı. Eğer bu kişi hali hazırda hayatınızın bir parçası ise düşüncelerinizi güzel bir dille yansıtın. Olayın üzerinden zaman geçse bile “Ben sana çok kızmıştım.” demeniz karşınızdakinin sizi anlaması için çok önemli. Bu kişi hayatınızda değilse illa bu duyguyu karşınıza aktarmanız gerekmiyor. Fakat bu kişiyi hayal edebildiğinize göre hala duygularınızdan sıyrılamamışsınız demektir. Duygunuzu fark ederek o kişiye söylemek istediklerinizi aynanın karşısına geçip söyleyin ya da yazın. Yazmak düşünsel farkındalık için en değerli araçlardandır. Yazarken duygularımızı düşünerek aktarırız ve düşünceden çıkarlar.

4.    Basamak Sosyal Farkında Olma Hali

Önceki üç basamakla kendimizle  ilgili farkındalığımızı arttırdığımıza göre sıra etrafımıza geldi. Başkalarının duygularının ve düşüncelerinin ne kadar farkındayız? Başka insanların ne düşündüğünü, neyi istediklerini rahatlıkla fark etmemiz sosyal hayatımızı kolaylaştıracaktır. İnsanların ihtiyaçlarının sizden farklı olabileceğini bilmek farklı bireyleri kabul etmekten geçer. Sosyal farkındalık çevremizin bizden farklı düşünebileceğini algılayabilme gücüdür. Bizden farklı insanları yargılama eğiliminde bulunabiliriz. Sosyal farkındalığımızı güçlendirmek için yargılamadan önce anlamayı seçin. Her birey kendine özgüdür. Sizden farklı koşullarda büyümüş ve gelişimini tamamlamış birinden bahsediyoruz. Sizden farklılaştığı düşünceler elbette ki olacaktır. Bu farklılıkla yüzleşerek kabul etmeliyiz. Başkalarına karşı empati yeteneği kurabildiğimiz zaman hayat daha da kolaylaşacaktır. Arkadaşınız sizden farklı düşündüğü için ondan uzaklaşmak yerine sizden farklı görüşleri de algılayarak bakış açınızı geliştirmek de bir seçenektir.

5.    Evrensel Farkındalık

Son adım evrensel farkındalık bize evrende büyük bir şeyin küçük bir parçası olduğumuzu öğretir. Tüm canlılar bir bütün olarak evreni oluştururlar. Yaptığımız eylemler çevreyi etkilemektedir. Büyük evrende küçük bir parça olarak yaptığımız eylemlerin iz bıraktığını algılayın. Evrende var olmamızın bir nedeni vardır diyebiliriz. Herkesin kendine göre seçtiği bir neden hayatı anlamlı kılacaktır. Kendimiz ve etrafımızla ilgili farkındalığımızı geliştirdikten sonra evrensel bakış açımızı belirleyebiliriz. “Benim evrene fayda sağlayacak hayat amaçlarım nelerdir?” sorusunun cevabı farkındalığın dört basamağının ardındaki son basamakta gizlidir.

Read More

Bazı detayları çaba göstermeden hatırlarken, unutmamak için çabaladığımız bir takım bilgiler aklımızdan uçup gidebiliyor. Hiç bunun sebebini düşünmüş müydünüz? Bilişsel psikoloji buna benzer zihinsel süreçlerle ilgili araştırmalar yapan bir alandır. Bu alanda çalışanlar gördüklerimizi nasıl algıladığımız, düşünce biçimimiz, hafıza, dikkat, dil, öğrenme ve problem çözme gibi konuların zihinsel süreçlerini araştırırlar. Yeni sayılan bir alan olmasına rağmen psikolojinin en gözde alanlarından biridir. Bilişsel psikolojiyle yapılan araştırmalar sayesinde hayatımızı kolaylaştıran birçok uygulama da ortaya çıkmıştır. Zihnimizi hedeflerimize yönelik daha verimli çalıştırmak için bilişsel psikoloji bulguları faydalı olmuştur.

Bilişsel Psikoloji Araştırmaları ve Uygulamaları

Kısaca bilişsel psikoloji “Çeşitli eylemleri gerçekleştirirken insan beyni nasıl çalışır?” sorusunun cevabını araştırır. Daha çok bilimsel araştırmalara yönelik bir alan olsa da yapılan araştırmaların sonuçları sayesinde birçok uygulama mevcuttur. Örneğin beynin nasıl öğrenmeyi gerçekleştirdiği bilgisi sayesinde öğrenmeyi kolaylaştıracak metotlar bulunmuştur. Araştırmalarla yalnızca insanların nasıl düşünerek bilgiyi süreçlendirdiği konusunda bilgi edinmemizi sağlamamıştır. Aynı zamanda psikolojik zorluklar yaşayan bireyler için psikologların daha faydalı yollar izlemesinde etkili olmuştur. Örneğin dikkatin seçici ve sınırlı olduğu bilişsel psikoloji araştırmaları sonucunda elde edilen bir bilgidir. Bu bilgiye dayanarak psikologlar dikkat güçlüğü çeken kişilerin odaklanmalarını ve konsantrasyonlarını geliştirmek üzerine çözümler üretmeye çalışmışlardır.

Bilişsel Psikoloji ve Çalışma Alanları

Çoğu bilişsel psikoloji alanında çalışanlar üniversitelerde araştırma görevlisidirler. Fakat azınlıkta da olsa klinik odaklı, bireysel çalışmalar yapan bilişsel psikologlar da vardır. Klinik alanındaki bilişsel psikologlar bazı bilişsel süreçlerde zorluk çeken bireylerle ilgilenirler. Hastanelerde, zihinsel sağlık merkezlerinde ya da özel bir klinikte çalışma alanları vardır. Gerek araştırma görevlisi olanlar gerek pratik odaklı çalışanlar fark etmeksizin genelde bir alan üzerine odaklanırlar. Örneğin hafıza üzerine odaklanan bir bilişsel psikolog düşünelim. Konuyla ilgili üniversitede çeşitli araştırmalar yapabilirken demans hastalığı olan bireylerin bilişsel becerilerini geliştirmek üzerine de çalışabilir.

Bilişsel Psikoloğa Danışılabilecek Konular

1.      Alzheimer hastalığı, demans ve hafıza kaybı

2.      Beyin travması tedavisi

3.      Öğrenme güçlüğü için müdahaleler

4.      Algısal ve duyusal problemler

5.      Çeşitli psikolojik rahatsızlıklar için bilişsel terapi

6.      Konuşma ve dil bozuklukları için terapi

Zihinsel Sağlık için Bilişsel Psikoloji

Daha çok araştırma alanında yer alan bilişsel psikoloji zihinsel sağlık alanına büyük katkılarda bulunmuştur. 1970’lerden önce bireysel terapilerde ve zihinsel sağlık alanında davranışçı, psikanalitik ya da hümanisttik yaklaşımla müdahaleler mevcuttu. Bilişsel psikolojinin oluşumuyla birlikte yaklaşımlarda değişiklikler ortaya çıkmıştır. Zihinsel süreçlerin nasıl gerçekleştiğinin araştırılması bir çok psikolojik rahatsızlığın tedavisinde yeni yaklaşımlar ortaya çıkarmıştır. Bu alanda yapılan araştırmalar sonucunda depresyon, anksiyete, fobiler ve benzeri rahatsızlıklara yeni tedavi yöntemleri geliştirilmiştir. Bilişsel terapi ya da bilişsel davranışçı terapi adı verilen terapi metotları oluşturulmuştur. Bilişsel sürecin insan davranışında etkili olduğu anlayışı 1970’lerden sonra kabul edilen bir anlayış olmuştur.

Read More

Sosyal psikoloji insanların sosyal çevrelerindeki düşünceleri, duyguları, inançları ve hedeflerini inceleyen bilim dalıdır.  Muhtemelen önceden de insanların davranışlarının sosyal ortamlarda değiştiğini fark etmişsinizdir. Yalnızkenki davranışlarınızla etrafınızda birileri varkenkileri kıyasladığınızda arada bazı farklar göreceksinizdir. Verdiğiniz kararlar, duygularınız, inançlarınız ve davranışlarınız etrafınızda birileri olduğunda değişiyor olabilir. Bunun dışında yalnızca etrafınızda birileri olmasıyla ilgili değil yanınızda olan kişiye göre de davranışlarınız değişiklik gösterir. Mesela, iş arkadaşlarınızlayken farklı biri gibiyken yakın arkadaşlarınızla olduğunuzda tavırlarınız bambaşkadır.

Peki bu davranış farklılıkları neden ortaya çıkıyor? Sosyal psikoloji yapılan deneylerle çevremizdeki insanlar düşüncelerimizi, duygularımızı, hissettiklerimizi, davranışlarımızı, bakış açımızı şekillendirdiğini bulmuştur. Diğerlerinin etrafımızda olması seçimlerimizde ve davranışlarımızda değişimlere sebep olabilir. Yapılan deneylerden örnekler vermemiz olayı kafanızda somutlaştırmanızı sağlayacaktır. Davranış değişikliklerini daha iyi anlamanız için Asch’in uyum deneyini örnek verebiliriz. 1953’te yapılan deney sosyal ortamlarda çoğunluğa uyma eğilimi gösterdiğimizi gösterir. Deneyde katılımcılar basit bir soruya çoğunluk başka bir cevap verdiği için çoğunluğun verdiği cevabı vermeyi tercih eder. Örneğin bu deney verdiğimiz cevapların ve davranışların çoğunluğun yanıtına göre değişebildiğini gösteren bir deneydir.

Sosyal Psikoloji Araştırma Alanları

Sosyal ortamın etkisinin insan üzerinde yarattığı değişimi incelenirken bir çok farklı araştırma soruları ortaya çıkabilir. Sosyal etkileşimi içinde barındıran bir çok farklı alandan konu sosyal psikolojinin içerisinde yer alabilir. Örnek vermek gerekirse tavırların nasıl oluştuğu ve değiştiği konusunda araştırmalar bu alanın konularından biridir. Diğer konular şiddet, önyargılar ve ayrımcılığın nedenleri, kişilik ve grup içi davranışlar, sosyal etkiler, kişiler arası iletişim ve benzeri içeriklerden oluşmaktadır. Sosyal ortamdaki davranışları içeren her türlü araştırma konusu sosyal psikoloji alanının altında incelenebilir.

Neden Bu Alan Önemlidir?

Sosyal psikolojinin sosyal ortamların insanlar üzerindeki etkisini araştırması bilimsel bir kazançken başka faydaları da vardır. Sosyal psikoloji toplumsal problemler üzerinde de etkilidir. Bu alan bireysel iyi oluş, toplumsal sağlık, madde kullanımı, suç işleme, domestik şiddet, zorbalık, agresif davranışlar ve önyargılar üzerine odaklanır. Sosyal psikologlar zihinsel sağlık alanında doğrudan çalışmazlar. Fakat bu alanda yapılan araştırmalar sosyal faktörlerin etkisindeki davranışlara nasıl müdahale edilebileceği konusunda fikir vermektedir. Toplum sağlığı programları çoğunlukla ikna tekniklerine bağlıdır. İkna teknikleri ise sosyal psikoloji alanından türetilmiş bir tekniktir. İnsanlarda sağlıklı davranışları arttırarak tehlikeli olanlardan sakınmak için üretilen tekniklerdir. Diğer bir yandan insanların toplum içindeki davranışları hayatını etkilemektedir. Sosyal psikoloji alanında yapılan araştırmalar davranışları anlamakta da faydalıdır.

Konu hakkında daha detaylı bilgi almak için Aba Psikoloji ile iletişime geçebilir, Aba Psikoloji YouTube kanalını ziyaret edebilirsiniz.

Read More

Kadına şiddet toplumu büyük oranda etkileyen bir konuyken çözüm getirmekte de zorlandığımız bir konudur. Şiddet başlı başına bireylere zarar veren bir unsurken“ Neden kadınlar şiddete daha çok maruz kalır?” sorusu da akılları kurcalamaktadır. Kadına yönelik şiddetin altında yatan bireysel ve toplumsal birçok sebep bulunmaktadır. Şiddetin ana nedenini bulmak da aslında oldukça zordur. Fakat şiddeti tetikleyen nedenlerin farkında olmak şiddete maruz kalındığının da farkında olmak demektir. Şiddet anında kişinin kendini korumaya alması için bir fırsattır nedenleri anlamak.

1.    Kadına Şiddet: Şiddet Öğrenilmiş Bir Davranıştır

Şiddetin her türü öğrenilmiş bir davranış biçimidir. Hepimizin içinde yatan öfke ve sinir duygusu var. Ancak bunun şiddete dönüşmesi için önceden şiddete maruz bırakılmış ya da şiddeti tanık olunmuş olması gerekir. Kadına şiddet konusu da genelde böyledir. Çocukluğunda şiddete maruz kalmış ya da babası annesine şiddet uygulayan bireylerin kadınlara şiddet uygulama ihtimali artmaktadır. Özellikle kadınlara şiddet uygulanan bir çevreden geliyorsa kişi bunun olağan hatta olması gereken bir şey olduğu algısına kapılır.

2.    Manipülasyon

Başkalarını kontrol etmek ve isteneni almak için şiddet uygulanabilir. Şiddete maruz kalan kişiler de ne yapacaklarını bilemedikleri için yaşadıkları şiddet sona ersin diye karşıdakinin istediklerini gerçekleştirebilirler.  Şiddet uygulayan bireyler de davranışlarının sonucunda istediklerini elde ettikleri için şiddet davranışını sürdürmeye devam ederler. Kadına şiddet olaylarında manipülasyon sıkça görülmektedir. Davranışın dışında fiziksel şiddet uygulanacağına dair sözel tehditlerin de psikolojik şiddet olarak kullanıldığı sıkça görülmektedir. Tehditlerden korkan bireyler ne yapacaklarını bilemeden karşıdakinin istediklerini yerine getirmek zorunda kalırlar.

3.    Kadına Şiddet: Yetiştirilme Biçimi

Kadına şiddet uygulama eğiliminin en büyük sebeplerinden birisi yetiştirilme biçimidir. “Erkek ne derse o yapılacak, kadınlar erkeklere hizmet etmek için vardır.” gibi düşüncelerin baskın olduğu aile yapısından gelmek bir risktir. Bu aile yapısındaki kadınlar da erkeklerin söylediklerini doğru kabul etme eğilimi gösterebilir ve erkeklerin çizdiği sınırlar altında yaşayabilirler. Erkeklerin kadının birey olarak haklarının olduğunu bilmeden yaşama ortamı oluşturulur. İstedikleri her şeyi yaptırabilme hakkına sahip oldukları düşüncesine giren erkekler psikolojik ve fiziksel şiddeti normalleştirilebilirler.

4.    Psikolojik Rahatsızlıklar ve Alkol Tüketimi

Bazı psikolojik rahatsızlıklar ve alkol tüketimi kişinin şiddet uygulama dürtülerini daha aktif bir hala getirebiliyor. Bu faktörler genelde diğer faktörlerin de etkisiyle oluşan sebeplerden birisidir. Her alkol tüketenin ya da her psikolojik rahatsızlığa sahip olan kişinin şiddete meyilli olduğunu söyleyemeyiz. Fakat kadına şiddet konusunda başkalarından görerek öğrenilmiş davranış olması ya da yetiştirilme biçimi gibi sebeplerle birleşince durum değişebiliyor. Kontrolsüz alkol tüketicileri zaten içlerinden atamadıkları bir öfke varken öğrenilmiş davranış olarak dışa vurmakta daha rahat olabiliyor. Benzer şekilde psikolojik rahatsızlığı olan bireyler de iç güdüsel davranışlara eğilimli oldukları için düşünmeden öğrendikleri şiddeti uygulayabiliyorlar. Eğer çevrelerinde daha önce kadına şiddet uygulayan varsa şiddetleri daha çok kadınlara yansıyabiliyor.

Read More

Otizm testi çeşitleri, otizme sahip olan çocuklarda erken teşhise imkan tanıyan testlerdir. Otizm erken teşhis sonucunda kontrol edilebilen bir durumdur. Bu nedenle erken teşhise yönelik olarak uygulanan testler, rahatsızlığın kontrol altına alınmasına imkan tanımaktadır. Otizm normal şartlarda, bireyin sosyal yaşamında birtakım sorunlara yol açabilmektedir. Ayrıca iletişim sorunları da otizmli bireylerde görülmektedir. Çocukların otizmli olup olmadıkları ilk yıllarda ortaya çıkmaktadır.

Bu noktada, ebeveynlerin çocuklardaki bazı davranışları gözlemlemesi gerekmektedir. Herhangi bir belirti varsa, uzman eşliğinde otizm tanısı için bazı testler çocuklara uygulanmaktadır. Otizmin pek çok sebebi olduğu bilinmektedir. Yapılan çalışmalar otizm için kesin bir neden ortaya koyamazken, genetik ve çevresel faktörleri önemli etkenler olarak nitelendirmiştir.

Otizm Testi Çeşitleri Kesin Sonuç Sağlar Mı?

Otizm testi çeşitleri, erken tanı koymada uzmanlara yardımcı olmaktadır. Erken tanı, rahatsızlığın olumsuz etkilerini minimum düzeye indirmek için gerekli tedavilere başlanmasına yardımcıdır. Otizm durumunun varlığının teşhisinde yardımcı olan PEP 3 testi, bu anlamda oldukça işlevseldir. PEP 3 testi, 6 ay ve 7 yaş aralığındaki çocukların davranışlarını değerlendirmeye imkan tanımaktadır.

Grafiksel olarak sonuçları gösteren PEP 3, çocuklardaki becerileri ve gelişimsel süreçleri göstermesi bakımından faydalı olmaktadır. Test süreci 45 ile 90 dakika arasında uygulanmaktadır. Ayrıca 3 yaş ile 5 yaş arasındaki engelli çocukların davranışlarının değerlendirilmesi bakımından da tedavi sürecine katkı sağlayan sonuçlar sağlamaktadır.

PEP 3 Testi İçeriği Nedir?

PEP 3 testi, 3 bileşik puan ve 10 farklı performansa dayalı testi içermektedir. Testler şunlardan oluşmaktadır:

Etkileyici dil, bilişsel sözel, net motor, alıcı dil, brüt motor, duygusal ifade, görsel motorlu imitasyon, sosyal karşılıklılık, karakteristik motor davranışları ve karakteristik sözel davranışlar. Test kapsamında çocuğun gelişim düzeyi hakkında bilgi veren bakıcı raporu da düzenlenmektedir. Elde edilen rapor doğrultusunda çocukların sosyal gelişimleri gözlemlenebilmektedir.

Erken teşhis sayesinde çocukların gelişim aşamaları kontrollü bir şekilde yürütülmektedir. Bu noktada ebeveynlere düşen görev çocuklarında otizmle ilgili bir belirtiye rastladıklarında PEP 3 testini ya da diğer otizm testlerini çocukları için yaptırmalarıdır. Otizm testi çeşitleri, otizm için son derece önemli olan erken teşhise ve erken tedaviye imkan tanıyan testlerden oluşmaktadır.

Konu hakkında daha detaylı bilgi almak için Aba Psikoloji ile iletişime geçebilir, Aba Psikoloji YouTube kanalını takip edebilirsiniz.

Read More

Sınav öncesi çocuklarımız için oldukça kritik ve önemli bir süreçtir. Çocuklarımızın bu dönem içerisinde neler yapacağı oldukça merak edilmektedir. Aileler bu süre zarfında neler yapacağı konusunda uzmanlara çok fazla soru sormaktadır. Çocuklarımız sınavlardan önceki dönemlerde ders mi çalışmalıyım yoksa dinlenmeli miyim diye çok fazla düşünmektedir.

Ya da bunun dışında, “son tekrarlarımı nasıl yapayım” gibi sorular çocuklarımızın zihnini çok fazla karışmaktadır. Bu dönemde en başarılı ya da en çok çalışan öğrenciler bile son haftalarda çok fazla stres yapmakta ve kendilerini sıkıntıya sokmaktadır. Çünkü çocuklarımızın sınav dönemi yaklaştıkça stres ve gerginlik oranları artmaya başlar. Peki, bu stres ile nasıl başa çıkabiliriz?

Sınav Yaklaştıkça Neden Çocuklarımız Gerilir?

Sınav öncesi ailelerin ilk olarak bilmesi gereken konu çocuklarımızın neden bu kadar gerildiğidir. Aileler çocuklarının neden gerildiğini ya da stres yaptıklarını anlaması bu konuda çocuklarına yaklaşımlarının daha düzgün ve doğru olmasına sebep olacaktır. Bunun en baş sebebi ise öğrencilerin yıllarca süren emeğinin karşılığını alacak olmalarıdır.

Çocuklarımız YKS sınavı gibi sınavlara yıllarca emek verdiler. Sınav ile çocuklarımız artık bu emeklerinin karşılığını alacaklar. Bir tarım işçisi gibi çocuklarımızın yıllarca ekip biçtiği eğitimlerinin filizlenmesini ve meyvesini vermelerini beklemeleri sırasında heyecanlanmaları gerilmeleri oldukça normaldir. Özellikle yıllarca süren bu emeğin tek bir gün ve belli bir saat içerisinde sonuçlanacak olması çocuklarımız için oldukça heyecanlandıracak bir durum olmaktadır.

Sınav Öncesi Son 21 Gün Stres Nasıl Giderilir?

Sınav öncesi stres nasıl giderilir diye merak ediyorsanız sizler için Aba Psikoloji olarak bir liste hazırladık. Sınavlardan önceki dönemlerde gerginliğinizi kontrol altına almanız bu süreç içerisinde oldukça önemli olacaktır. Bu yüzden ihtiyaçlarınızı atlamadan son dönemi en faydalı şekilde geçirmeniz sizler için en faydalısı olacaktır. Bu anlamda çocuklarımızın olduğu kadar velilerimizin de dikkat etmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır.

1 – Son Hafta Uykusuzluğa Dikkat

Son haftalarda çocuklarımızın tekrar yapması ve deneme çözerek bildiklerini tekrar etmesi oldukça önemlidir. Fakat özellikle son 1 hafta çocuklarımız dinlenmeye ihtiyaç duymaktadır. Bu anlamda molalar vermesi onlar için çok faydalı olacaktır. Genel olarak öğrenciler son haftalarda kendilerini daha fazla çalışmaya zorlayarak yıpratabilirler.

Öğrenciler konu yetiştirmek ya da daha fazla soru çözmek için uykularından feragat edebilirler. Fakat çocuklarımızın uykusuz kalması onların gerginliğinin ve stresinin daha fazla artmasına sebep olacaktır. Bu yüzden öğrenciler uykuları geldiği zaman kendilerini daha fazla yormadan direk uyumaları gerekir.

2 – Sınav Öncesi Son 21 Gün: Sınav Öncesi Beslenme Düzeninin Önemi

Sınavdan önce rahatlamak için çocuklarımızın pek dikkat etmediği konulardan bir tanesi beslenmektir. Bu stres ve telaş içerisinde çocuklarımız sağlıklı beslenmeyi ikinci plana atabilirler. Fakat son haftalarda besin değerlerinin yüksek olması çocuklarımızın daha iyi performans göstermesine sebep olmaktadır.

Çocuklarımızın çalıştıklarını işleme sokan mekanizma beyindir. Beyinin bu anlamda iyi çalışması ve tam performans göstermesi için çocuklarımız bu dönemlerde beslenmelerine çok dikkat etmelidir. Fazla şekerden ve karbonhidrattan uzak durmak ve yumurta gibi bol proteinli besinler ile beslenmeleri çocuklarımız için en iyi sonuçları doğuracaktır.

Buna ek olarak sınavdan önceki dönemlerde çocuklarımızın su tüketimine çok dikkat etmemiz gerekmektedir. Su tüketimi konusunda çocuklarımızı uyarmalı ve bol bol su içmelerini sağlamalıyız. Su da diğer besinler gibi beynin çalışmasında oldukça önemli bir etkiye sahiptir.

3 – Dinginlik Arttırıcı Aktiviteler Çocuklarımıza İyi Gelir

Bu zorlu zamanı çocuklarımız yoga, yürüyüş ya da dinlendirici müzikler dinleyerek zihinlerini ve psikolojilerini koruyabilirler. Bu anlamda bedenin ve zihnin bir bütün olduğu gerçeğini bilmemiz gerekir. Son hafta stresi çocuklarımızın bedenine yansıyacaktır. Bedensel dinginlik sağlayacak aktiviteler bedeni dinlendirdiği kadar zihni de dinlendirecektir.

4 – Düşen Netler Canınızı Sıkmasın

Öğrencilerin büyük bir çoğunluğu sınav öncesi netlerinin düştüğünü fark eder. Bu sizleri sakın olumsuz etkilemesin. Daha önceden de sizlere söylediğimiz gibi yıllarca süren emeğin karşılığını alacağınız için oldukça doğal bir gerginlik durumu yaşayabilirsiniz. Bu gerginlik özellikle sınav yaklaştıkça sizleri daha fazla rahatsız edebilir.

Doğal olarak da sizlerin bu gerginliği sosyal hayatınıza yansıyacağı gibi aynı zamanda netlerinize de yansıyabilir. Bu durumda net düşüşlerinin gerginlik ve stres odaklı olduğunun farkına varmanız çok önemlidir. Daha sonra ise netlerinizi arttırmaktan önce son hafa sınav kaygınızı azaltmaya yönelmeniz gerekmektedir. Aba Psikoloji gibi bu alanda uzman kuruluşlardan yardım alabilir ve bu dönemi daha sağlıklı geçirebilirsiniz.

5 – Sınav Öncesi Son 21 Gün: Doğaya Karışın

Açık havalarda yürümek, eğer imkânınız var ise ormanlık ya da yeşil alanda vakit geçirmek sınava girecek çocuklarımızın rahatlaması için oldukça önemli bir etkiye sahiptir. Çıplak ayak ile toprağa basarak kendinize topraklama yapabilirsiniz. Bu sizin çok basit gelebilir. Fakat yaptıkça etkisini kendiniz hissedeceksiniz.

Sınav öncesi yapılması gerekenler listesinde kendinizi topraklamayı hiç hafife almayın. Dünyada doğaya ait olmayan canlı yoktur. Çocuklarımız özellik sınav süresince doğadan çok ayrı kalmaktadır. Topraklama ile çocuklarımız bedenlerini fiziksel ve zihinsel olarak dengelemek için bir bağ kuracaklardır.

Read More