Özgüven; kişinin doğru ve yanlışlarını kabullenmesi, değerinin ve yapabileceklerinin farkında olması demektir. Ergenlikse insan vücudunun yetişkinliğe hazır olmasıyla başlayan, ortalama olarak 12 ila 20 yaşları arasına kadar devam eden bir süreçtir. Bu dönemde inişli çıkışlı duygu durumları değişkenlik gösterebilir. Ergenlikte özgüven ailelerin desteğiyle artırılabilir. Çocuklarınızı boş vaatlerle değil, yapabilecekleri şeyleri destekleyerek onore edebilirsiniz. Ayrıca, özgüven kazanmak için bazı yöntemler bulunmaktadır.

Ergenlikte Özgüven Eksikliği Nasıl Fark Edilir?

 Bazı bireylerde daha çok içe kapanıklık, çekingenlik, başaramama korkusu olarak kendini göstermekteyken, bazı kişilerde ise tam aksine aşırı uyumlu olma, eleştiriden korkma ve aşırı hassasiyet olarak da kendini gösterebilmektedir. Bu durumlarda ailenin veya eğitimcilerin katkısı inkar edilemez. Baskıcı ve zorlayıcı tutum içinde yetişkinler özgüven eksikliği konusunda olumsuz etkiler yaratabileceği gibi, dinleyerek ve anlamaya çalışılarak yardımcı olmaya çalışan yetişkinler, çocukların gelecek hayatları için mükemmel bir yatırım yapmış olurlar.

İç ve dış özgüven olarak kategorize edilen bu konuda, iç özgüven; kişinin kendinden memnun olması ve yaptığı şeyleri tatmin edici bulmasıdır. Dış özgüvense, sosyal çevredeki insanlara karşı kendini yeterli gördüğünü gerek hareket, gerekse sözleriyle belli etmesidir. İlk bakışta dış özgüven önemli gibi görünse de iki durumda birbirini tamamlamaktadır.

Özgüven Eksikliği Oluşumuna Sebep Olan Faktörler Nelerdir?

  • Bu konuda en önemli faktör ailenin tutum ve davranışlarıdır. Bebekliğinden ve ilk çocukluğundan itibaren çocuklara söylenen “sen yapamazsın” “sen beceremezsin” “sen anlamazsın” gibi yaklaşımlar çocuğun özgüvenini olumsuz etkilemektedir. Bu durum ergenlikte ve ilerleyen yaşlarda da kendini göstermektedir.
  • Tüm aileyi etkileyeceği halde çocuklara söz hakkı tanınmaması, onları görmezden gelmek, özgüven eksikliğinde ailenin etkisi maddeleri arasında sayılabilir.
  • Okulda beklenen notu almayan ve hatta 100 puan yerine 95 almış bir çocuğu neden 100 değil diye baskı altına alan ebeveynler, çocuklarda ve ergenlerde başaramama korkusuna sebep olmaktadır.
  • Kişinin kendinin karamsar bir yapıya sahip olması da bu nedenler arasında sayılabilir.
  • Kendi kararlarının olmasına veya bu alınan kararların uygulanmasına izin vermeyen aileler, bireylerde özgüven eksikliği olmasına sebep olmaktadır.
  • Kuşak çatışması denilen, çocukla ebeveynin farklı jenerasyonlara ait olması sebebiyle her çağda yaşanan uyuşmazlık durumudur.

Sonradan da kazanılabilen bu duygu durumu, ailenin ve eğitmenlerin yardımıyla yükseltilebilmektedir. Çocukların iç dünyasına girebilmek için çaba sarf etmek, onun iç dünyasını anlamaya çalışmak, takdir etmek ve olayların içinde onlara söz hakkı vermek bu yardımın maddeleri arasında sayılabilir. Aba psikoloji olarak bu konuda destek almak isteyen bireylere çözümler sunmaktayız.