Leiter Uluslararası Performans Ölçeği
Leiter Uluslararası Performans Ölçeği ya da kısaca Leiter Ölçeği, performans ölçeği formunda bir zeka testidir. Her yaş için bir IQ bölümü ve bir mantıksal yetenek ölçüsü vermesine rağmen, 2 ila 18 yaş arası çocuklar ve gençler için tasarlanmıştır.
Leiter, 1929’da işitme-konuşma bozukluğu olan ve İngilizce konuşamayan bireylerin zekasını değerlendirmek için deneysel bir test tasarladı. Bu test, “Bellekten sözsüz akıl yürütme ve geniş bir yelpazedeki fonksiyonları örnekleyerek genel bir zeka ölçüsü sağlama” iddiasındadır. Leiter Ölçeği’nin dikkat çekici bir özelliği, sözlü dilin kullanılmadan tamamen uygulanabilmesidir. Talimatlar dahil olmak üzere katılımcılardan sözlü bir cevap beklenmeyen testte, herhangi bir sözel alt test olmadan, Leiter Ölçeği yalnızca sözsüz zekayı ölçer. Dilin testin yapısına dahil olmamasından dolayı, sözlü bir yanıt veremeyen veya vermeyen çocuklara için çok daha verimli bir yapı sunar. Test, ana dilde konuşamama, otizm, travmatik beyin hasarı, konuşma bozukluğu ve işitme sorunları olan çocuklar ve gençler için belirleyici bir niteliğe sahiptir.
Leiter Ölçeği, ağırlıklı olarak sözel bir yapıya sahip Binet Ölçeği’ne, sözel olmayan bir alternatif olarak kullanılmıştır. Bununla birlikte, araştırmacılar tarafından da ve sıklıkla “Yaygın gelişimsel bozukluğu olan çocukların entelektüel fonksiyonlarını” değerlendiren klinisyenler tarafından kullanılır.
Her ne kadar bu ölçek engelli çocuklarda klinik tanıya yardımcı olmak için mükemmel bir iş çıkarsa da test sonuçlarının yorumlanmasında dikkatli olunmalıdır. Çünkü test puanlarının anlamı daha fazla araştırma gerektirmektedir.
Leiter, dört ana alanda düzenlenen 10 alt testten oluşur:
- Akıcı istihbarat
- Görüntüleme
- Bellek
- Dikkat
Alt Testler
Beş Akıcı Bellek alt testi şöyledir:
Sıralı Sıra (SO)
Form Tamamlama (FC)
Sınıflandırma ve Analojiler (CA)
Şekil Topraklama (FG)
Eşleştirme / Tekrarlanan Desenler (M / RP) – isteğe bağlı
Beş Dikkat ve Bellek alt testi şunlardır:
İleri Bellek (FM)
Dikkat Sürekli (AS)
Ters Bellek (RM)
Sözsüz Stroop (NS)
Bölünmüş Dikkat (AD)
Leiter Uluslararası Performans Ölçeği’nde her bir soru için ayrı puanlama yapılır. Testin sonunda ortaya konan puanlar toplanır ve teste tabi tutulan çocukların yaşına göre işlem yeniden tekrarlanır. Yani Leiter Uluslararası Performans Ölçeği’nde nihai puanlama, çocukların sahip olduğu yaş dikkate alınarak yapılırken, bu noktada ebeveynlerin çocuklarını iyi bir şekilde gözlemlemeleri gerekiyor. Erken yapılacak her hamle, çocukların gelecekleri üzerinde hayati bir önem taşıyacağı gibi bireylerin topluma ve her şeyden önce kendilerine karşı olan saygısı da bu şekilde çok daha sağlam temeller üzerine inşa edilecektir.