Tag aba academy

  1. Home
  2. Entries tagged with "aba academy"
  3. (Page 7)

Başarılı Bir Kariyer İçin Tercih Yapmadan Önce Geleceğin Meslekleri ve Mesleklerin Geleceği İyi Bilinmeli

by Aba Psikoloji in Blog

Başarılı bir kariyer planlamak yaşam standartlarını artırmak ve standartların devamlılığını sağlamak için oldukça önemli. Yaşam standartlarının yanı sıra global düzeyde yer ve söz sahibi olabilmek için de iyi bir kariyere ihtiyaç var. Ancak kariyerimizde hedeflediğimiz noktalara erişebilmek kısa vadeli çalışmalardan ziyade uzun vadeli planlama gerektiriyor. İyi bir kariyer için erken yaşam dönemi itibariyle bilinçli adımlar atmak uzun vadede kazandırıyor.

Kariyer gelişiminin başarılı olması ve sağlıklı sonuçlar verebilmesi için kişiye özel bir plan yapılması gerekiyor. Bu planı çıkarırken stratejik olmak ve her yönüyle bireyi tanıyarak çalışmak gerekiyor. Kaliteli bir sonuç alabilmek için bireyin kişiliğinin, beklentilerinin, ilgi ve becerilerinin kariyer planına yansıtılması gerekiyor. Tüm bunları bireysel bir çabayla gerçekleştirmekse artık pek mümkün değil.

Sınav sisteminde üst üste gelen değişiklikler özellikle ailelerin tercih döneminde bilinçli şekilde rehberlik edebilmesini zorlaştırdı. Yurtiçi eğitimde her yıl artan üniversite sayıları ve açılan yeni bölümler tercihleri zorlaştırıyor. Yurtdışı eğitime duyulan ilginin, verilen önemin artması da tercih yaparken çok yönlü değerlendirme yapmayı gerektiriyor.

Tercih ve karar sürecinde her bir detayı göz önünde bulundurabilmek başarılı bir kariyer inşa edebilmek için oldukça önemli. Fakat öğrencinin veya ailenin bu konuda yeterince kaynağı olmayabilir. Değerlendirme sürecinde kaynaklara erişmek kadar objektif olmakta da zorlanabilirler.

Bir diğer önemli konu ise seçim yaparken bugünün koşulları kadar geleceğin getireceklerini de değerlendirmeye almak. Tercih dönemini beklemeden daha sağlıklı kararlar verebilmek için önümüzdeki 20, 30, 40 yıl değerlendirilmeli. Bunu yapabilmek içinse geleceğin mesleklerin ve mesleklerin geleceği iyi bilinmeli. Yine bu da öğrencilerin veya ailelerin yeterli kaynağa erişmekte zorlanacağı bir konu.

Bilimsel araştırmalarla elde edilmiş, ulusal ve uluslararası çalışmaların takibini ve değerlendirmesini yapabilmeyi gerektiriyor. Bu aşamada en sağlıklı olan ise bir mentor veya kariyer danışmanı ile çalışmak olacaktır. Özellikle pandemi sürecinde kişiye özel destek, rehberlik ve danışmanlık sunan profesyonellerin önemi artı. Yazımızın devamında başarılı bir kariyer için geleceğin mesleklerini ve mesleklerin geleceğini bilmenin önemini detaylarıyla paylaşacağız.

Başarılı Bir Kariyer için Mesleklerin Geleceği İyi Bilinmeli

Geçmişten günümüzde ulusal ve uluslararası düzeyde meydana gelen değişiklikler ve gelişimler sonucunda mesleklerin geleceği etkilenmiştir. Her bir sanayi devrimi beraberinde pek çok mevcut mesleğin son bulmasına ve yeni iş kollarının gelişmesine neden olmuştur. Su ve buhar gücüyle üretimin geliştiği 1. Sanayi devriminde (Endüstri 1.0) faal olan pek çok tesis ve çalışan elektriğin yaygınlaşmasıyla yok oldu.

Endüstri 2.0’ın getirdiği yenilikler ve meslekler de Endüstri 3.0 ile hayatımıza giren bilgi teknolojileri sonucu son buldu. Değişime ayak uyduramayan, sistemlerini ve iş gücünü yeniliğe adapte edemeyen üreticiler piyasadan çekildi. Dolayısıyla her yenilik ve değişim beraberinde bazı meslekleri tarihe gömerken işsizliği de tetikledi. Bugün ise 4. Sanayi devriminin yani endüstri 4.0’ın etkilerini yaşıyoruz.

Başarılı bir kariyer için meslek tercihi yapmadan önce dünya genelindeki gelişmeleri takip etmek gerekiyor. Artık başta gelişmiş ülkeler olmak üzere siber fiziksel sistemlere dayalı bir üretim türüne geçildi. Bu değişim sadece sanayiyi değil, eğitim, sağlık, ulaşım, iletişim, sosyal çevre gibi yaşam alanlarımızı etkiledi.

Artık dünyanın neresinde olduğumuz ya da neyle meşgul olduğumuz önemli değil. Hepimiz dünyadaki gelişmelerden etkileniyor, avantaj ve dezavantajlarını deneyimliyoruz. Dolayısıyla dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de endüstri 4.0’da bazı mesleklerin geleceğini tehdit ediyor. Bugün üniversitelerde okutulan ve her yıl yeni mezunlar veren pek çok meslek bölümü var. Ancak bunların bir kısmı daha şimdiden mezuniyet sonrası işsizlikle karşılaşıyor.

Mevcut Meslekler Mutlaka Yeniliğe ve Değişime Ayak Uydurmalı

Önümüzdeki 10 yıllarda ise bazı mesleklerin iş alanı tamamen kapanacak. Mevcut bilgisini, tecrübesini yeni sistemlere uyarlayabilen, kendini geliştirebilen bireyler ise iş gücü ihtiyacına dahil olacak. Bugünün mühendisleri ve mühendis adayları ileride giderek sanallaşan akıllı üretim ortamlarında çalışacaklar. Başarılı bir kariyer için ana dallarının yanında kodlama ve bilgi teknolojilerinde de uzmanlaşmaya ihtiyaç duyacaklar.

Geçmişten bugüne mühendislik yapanlar da mevcut teknik ve bilişsel becerilerini Endüstri 4.0’ın gereksinimleri doğrultusunda geliştirmeliler. Öğretmenler de öğretim sistemlerini geliştirmeliler. Farklı öğrenme stillerine ve zeka türlerine hitap edecek şekilde öğretim tekniklerini geliştirmeliler. Eğitimin içerisine mutlaka bilişim desteği eklenmeli ve öğretmenler bilişim alanında bilgili olmalılar.

Artık bilgiye her yerden ulaşmak mümkün. Öğrencilerin okur yazarlık düzeyine dijital okur yazarlık becerisi eklenmeli. Ezberci anlayıştan ziyade araştıran, sorgulayan, geliştiren öğrenciler yetiştirmek hedeflenmeli. Covid-19 ile hayatımızın merkezine yerleşen online iletişim, uzaktan eğitim bundan sonrada gerçekliğimiz olmaya devam edecek. Adapte olabilenler mesleklerini yenilikle uyumlu şekilde dönüştürürken, adapte olamayanlar işsizlikle mücadele edecek.

Başarılı Bir Kariyer için Geleceğin Meslekleri de Seçim Sürecinde Değerlendirilmeli

Endüstri 4.0 ve beraberinde gelen yenilik ve değişimler mevcut meslekleri etkilediği gibi yeni meslekleri doğuracak. Değişimin beraberinde gelişen yeni meslek dalları bilinçli seçimler yapanlar için alanının ilklerinden olma fırsatını sunacak. Dolayısıyla geleceğin mesleklerine bugünden yatırım yapılması başarı olasılığını artıracak.

Gelecekte hala önü açık olan meslekler şu şekildedir; Psikoloji, Sinir bilim, Eğitim, Tıp, Eczacılık, Diş hekimliği (özellikle yaşlılık için diş hekimliği oldukça önemlidir), Biyoteknoloji (içinde genetiği ve akıllı tarımı bulunduran alan).

Bugünden başlayarak başarılı bir kariyer isteyenlerin önü özellikle insan, yaşam ve sağlık bilimlerinde açık olacak. Bunun en büyük nedeni ise uzayan insan ömrü. Özellikle 1990 ve sonrası doğan bireyler için ortalama yaşam süresi 115 yıl üstü kabul ediliyor. Bu da uzayan yaşam süresiyle paralel şekilde yaşam standartlarının ve konforunun da önemini artırıyor.

Özellikle ağız, diş sağlığı, eklemler, kalp sağlığı ve kronik rahatsızlıkların tedavisi önemli hale geliyor. Uzayan yaşam süresi bireylerin psikolojik iyi halinin de önemini artırıyor. Bu da ruh sağlığı alanındaki çalışmaların da hız ve önem kazanacağını gösteriyor.

Psikologların 1/3’ü insan sağlığı (paranoya, şizofreni, kaygı bozuklukları) üzerine çalışması öngörülüyor. Psikologların 2/3’ünün de ruh sağlığının ve yüksek farkındalığın artırılması üzerine çalışması bekleniyor. Ayrıca psikologların öğrenme üzerine de daha kapsamlı çalışması bekleniyor. Biyoteknik, yapay zeka, makine öğrenmesi, büyük veri, hukuk alanları da geleceğin meslekleri arasında hız ve önem kazanacak.

Gelecekte iş dünyasında varlık sağlayabilmek için iletişim ve düşünme becerilerimizi geliştirmemiz gerekiyor. Başarılı bir kariyer için medyayı iyi okuyabilmek ve etkili kullanabilmek de oldukça önemli hale gelecek. Bilgisayar teknolojilerine, programlama dillerine ve yazılıma hakim olmak da her anlamda meslek kollarına kazanç sağlayacak. Kısacası 21. Yüzyılda teknolojinin beraberinde getirdiği yeniliklerden haberdar olmak ve bu konuda gelişmek kazanç sağlayacak.

Endüstri 4.0 Okul Öncesi Eğitimden İtibaren Çok Daha Bilinçli Bir Kariyer Planı Yapmayı Gerektiriyor yazımızdan da faydalanabilirsiniz.

Başarılı Bir Kariyer İçin Sınava Hazırlık Sürecinde Mentorla Çalışmak Büyük Avantaj Sağlıyor

Değişen sınav sistemleri, farklılaşan müfredatlar, her yıl açılan üniversiteler ve programlar da bir mentorle çalışmanın önemini artırıyor. Mentorlük desteği almak hem gençlere hem de ailelere büyük kolaylıklar sağlıyor. Geleceğin koşullarını ön görerek, bugünden on yıllar sonrasını planlayarak seçim yapmak zor. Burada mentor kişiye geçmiş tecrübelerinden ve geleceğe yönelik bilimsel verilerden yola çıkarak rehberlik ediyor.

İyi bir mentor sadece kariyer planlama noktasında değil kişisel, mesleki gelişim konularında da destek veriyor. Özgüven eksikliği, sosyal kaygı, çekingenlik, beden dilini kullanamama gibi başarıyı engelleyen konularda da destek veriyor. Kullandığı empatik dil, yargısız ve objektif yaklaşımla kişinin kendini daha iyi ifade etmesine destek oluyor.

Mentor, menti (mentorlük hizmeti alan kişi) ve gerektiğinde mentinin ailesi ile iş birliği yapıyor. Montor menti için en doğru ve en avantajlı fırsatları değerlendiriyor. Üniversiteye hazırlık sürecinde de mentor mentinin performansını ve motivasyonunu artırmaya yönelik çalışıyor. Zaman yönetimi, dikkat dağıtıcılarla baş etme, hedef belirleme ve planlama noktasında destek veriyor.

Başarılı bir kariyer için mentorle çalışmak genç ve aile için büyük avantaj sağlıyor. Çocukların sınava hazırlık sürecinden başlayarak üniversite kabulü ve iş bulma süreci de aileleri zorluyor. Aile çocuğu doğru yönlendirebilmek istiyor ancak kendi eğitim tecrübeleri ile bugünün eğitim sistemi farlılık gösteriyor. Bu farkları öğrenmek ciddi zaman ve emek istiyor.

Aynı şekilde eğitim ve sınav sistemini öğrenmenin yanı sıra geleceğin olası koşullarını da bilmek gerekiyor. Bu ise apayrı bir araştırma ve çalışma alanı. Dolayısıyla kariyer planlama sürecinde çocuğa bilgi ve deneyim sunmak aile için büyük bir sorumluluğa dönüşüyor. Bu sorumluluğu üstlenemeyen veya altından kalkamayan ebeveynler strese giriyor. Bu stres ise öğrenciye doğrudan yansıyor.

Bu noktada mentorle kariyer planlamak ailelerin yükünü azaltıyor. Aile kariyer planlama rolünü bırakıyor ve sadece manevi ve maddi destek noktasında çocuğun yanında oluyor. Kişisel Gelişim, Üniversite ve Meslek Seçimi Başarılı Bir Kariyer İçin Ne Kadar Önemli! Ve Mentorle Kariyer Planlamak Gençlere ve Ailelere Kolaylık Sağlıyor yazılarımızdan da faydalanabilirsiniz.

Başarılı Bir Kariyer İçin Stratejik Yetenek Yönetimi ile Kariyer Danışmanlığı Alarak Öğrencilik Yıllarınızı ve İş Hayatınızı Daha Verimli Geçirebilirsiniz

Eğitim ve/veya iş hayatının her aşamasında stratejik yetenek yönetimi ile kariyer planı yapmak mümkün. Sınava hazırlanırken mesleklerin geleceğini ve geleceğin mesleklerini bilmek, kariyer planını bu bilgiyle yapmak oldukça önemli. Ancak başarılı olmak için sadece mesleklere yönelik bilgi edinmek yeterli değil. Meslek seçiminiz ne olursa olsun gelecekte başarılı olmak için teknolojiyle ve dijital dünya ile barışık olmalısınız.

Evrensel kalabilmek için İngilizce ve mümkünse yaygın olarak kullanılan farklı dillere hakim olabilmelisiniz. Başarılı bir kariyer için seçimlerinizde karakteristik özelliklerinizi, bilgi, beceri ve ilgilerinizi de göz önünde bulundurmalısınız. Zeka alanınızı, öğrenme stilinizi bilmek, güçlü ve gelişime açık yönlerinizi öğrenmek de oldukça önemli. Bu noktada erken yaşlardan itibaren eğitiminizin ve kariyer hayatınızın herhangi bir aşamasında kariyer danışmanlığı alabilirsiniz.

Aba psikoloji uzman kadrosu her yaştan danışanına akademik ve mesleki danışmanlık sunuyor. Stratejik yetenek yönetimi çalışmamız ile kariyerinizi size en uygun şekilde planlıyoruz. Ayrıca uyguladığımız IQ, EQ, dikkat, algı, yetenek ve kişilik testleriyle çocuk, genç ve yetişkin danışanlarımızın potansiyellerini keşfediyoruz. Siz de geleceğinizi daha bilinçli planlamak ve bu süreçte profesyonel destek almak istiyorsanız bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Başarılı bir kariyer için önerilerimizi paylaştığımız diğer yazılarımıza ulaşmak için Aba Blog sayfasına da bakabilirsiniz. Ayrıca Doç. Dr. Gamze Sart’ın konuyla ilgili Aba Kariyer blog yazılarını okuyabilir Youtube kanalını takip edebilirsiniz.

Read More

Yurtdışında Üniversite Eğitimi: Karar Süreci Nasıl Olmalı?

by Aba Psikoloji in Blog

Yurtdışında üniversite eğitimi almaya yönelik talep ve ilgi yıldan yıla artıyor. Z kuşağı geçmiş kuşaklara göre bu konuda çok daha bilinçli ve şanslı. Yurtdışında eğitim almanın sağlayacağı avantajları bilerek gençler erken yaşlardan itibaren hazırlık yapıyor. Ancak yurtdışı eğitimin özellikle ekonomik boyutta önemli dezavantajları da var. Artan döviz ve Türk parasının azalan değeri yurtdışı eğitim hayali olan öğrencileri hayallerinden uzaklaştırıyor.

Burs imkanları dahi önemli bir kesimin yurtdışı eğitim maliyetine yeterli gelmiyor. Yurtdışı eğitimin sağlayacağı global düzeydeki avantajlardan faydalanmak isteyen öğrenciler alternatif eğitim fırsatlarını takip ediyor. Öğrenci değişim programları, kısa süreli dil okulları veya work and travel bunlardan bazıları. Ailelerin eğitime maddi destek sağlayabilmesi veya gencin okurken iş imkanı bulabilmesi ise süreci kolaylaştırıyor. Peki yurtdışında üniversite eğitimi almak neden önemli? Avantajları ve dezavantajları neler? Karar sürecinde nasıl bir yol izlenmeli? Yazının devamında detaylarıyla paylaşacağız.

Yurtdışında Üniversite Eğitimi Alacak Gençler için Psikolojik Hazırlık Önerileri yazımızdan da faydalanabilirsiniz.

Yurtdışında Üniversite Eğitimi Almak Neden Önemli?

21.yüzyılın beraberinde getirdiği yenilik ve gelişmeler nitelikli iş gücünün önemini artırdı. Endüstri 4.0 ile birlikte üretimin, az iş gücüyle kısa sürede çok daha fazla hale getirilmesi de işsizliği tetikledi. Artan nüfus ise işsizliğin çığ gibi büyümesine neden oldu. İşsizlik engeline takılmak istemeyen pek çok birey için nitelikli diploma önem kazandı.

Ancak üniversite eğitimine verilen önemin artması, işverenler için adaylar arasında seçim yapmayı zorlaştırdı. Eğitimde çok daha bilinçli ilerleyen z kuşağı için diploma kadar kişisel yetkinliklerin gelişimi de önem kazandı. Gençler artık yeni diller öğreniyor, kişisel gelişim ve mesleki yeterlilik kurslarına katılıyor.

Lise sıralarından itibaren gençlerin pek çok konuda sertifikaları, deneyim ve uzmanlıkları var. Gençler ilgi ve beceri alanlarını tanıyor ve geliştirmek üzere çalışıyorlar. Dolayısıyla z kuşağı kariyer gelişimine büyük yatırımlar yapıyor. Ancak pastadan pay almak isteyen adaylar ne kadar çoksa pasta da bir o kadar küçük. Bu da işverenlerin tercih yapmasını zorlaştırıyor.

Yurtdışında üniversite eğitimi alabilmek ise hem pastayı büyütüyor hem de pay sahibi olma şansını artırıyor. Yurtdışında eğitim alabilen gençler eğitim aldıkları ülkede çalışma ve hatta oturma izni alabiliyorlar. Farklı ülkelere geçiş yaparak kariyer fırsatlarını değerlendirebiliyorlar. Türkiye’ye döndüklerinde de yine istihdam noktasında çok daha avantajlı konumda oluyorlar.

Yurtdışında Üniversite Eğitimi Almanın Avantajları Neler?

Yurtdışında eğitim almanın avantajları kişiden kişiye, bütçeden bütçeye ve beklentiye göre farklılık göstermektedir. Gidilecek ülke, seçilecek üniversite ve okunacak bölüm de avantaj ve dezavantajlar açısından önemlidir. Ancak genel olarak avantajları dezavantajlarından çok daha fazladır. Yurtdışında üniversite eğitimi almanın genel perspektifte her öğrenci için ortak avantajı yeni bir dil kazanımıdır. Ayrıca mesleki kariyer ve donanım açısından da artısı oldukça fazladır.

Kişisel gelişim, sosyal beceri, kültürel kazanım, global network açısından da avantajları oldukça fazladır. Yurtdışında eğitim alan bireylerin o ülkeye yerleşme ve/veya başka ülkelere geçiş yapabilme olasılığı da bulunmaktadır. Ülkeye geri dönüş yapanlar için ise uluslararası şirketlerde rol bulmak çok daha kolaydır. Yurtdışı eğitim deneyimi olan ve bu fırsatı iyi değerlendirenler için Türkiye döndüklerinde kariyer basamaklarını daha hızlı adımlamak mümkün.

Yurtdışında eğitim alan bireylerin değişikliklere daha kolay adapte olabildiği görülmektedir. Daha iyi uyum sağladıkları, iletişim becerilerinin daha kuvvetli olduğu, zorluklarla daha kolay başa çıktıkları görülmektedir. Farklı bir ülkenin kültürüne, mutfağına, yaşam biçimine uyum sağlamak iyi bir takım oyuncusu olabilmeyi kolaylaştırmaktadır.

Ayrıca yurtdışında üniversite eğitimi deneyimi pek çok açıdan yaratıcılığı ve üretkenliği de desteklemektedir. Özellikle daha gelişmiş ülkelerde eğitim alan öğrenciler gördükleri, deneyimledikleri yenilikleri ülkelerine getirebilmektedir. Yeni fikirlerin yeni ürünlere dönüşmesini sağlayabilmektedirler.

Lisans, ön lisans, dil okulu, master, doktora, stajlar gibi kariyere katkı sağlayacak yurtdışı deneyimleri cv için önemlidir. İş arayışınız ister yurtdışı isterse yurtiçi olsun bu deneyimlerinin tercih edilmenizi kolaylaştıracak.

Yabancı öğrenci kabul eden çoğu üniversitenin eğitim dili İngilizcedir. Ancak halk arasında kullanılan yerel dil ülkenin kendi ana dilidir. İngilizce bilmek akademik anlamda kolaylık sağlasa da zamanla ana dile yönelik de pratik kazanılabilmektedir. Bu sayede de yurtdışı üniversite eğitimi İngilizce dışında bir dilin daha edinimini kolaylaştırmaktadır. Yurtdışı Üniversite Eğitimi için Sınavlara Psikolojik Hazırlık yazımızdan da faydalanabilirsiniz.

Özetle yurtdışında üniversite eğitimi almanın faydalarını şu şekilde sıralayabiliriz;

  • Yeni kültürlerle tanışır, kendi kültürünüzden farklı kültürleri öğrenebilirsiniz.
  • En az iki dil öğrenebilirsiniz.
  • Oturma ve çalışma izni alabilirsiniz.
  • Sınav koşulu aranmaksızın başka ülkelere geçiş yaparak eğitiminizi uzatabilirsiniz.
  • Hem okuyup hem çalışabilir, birikim yapıp eğitim masraflarınızı karşılayabilirsiniz.
  • Ülkenizde veya yurtdışında en iyi marka ve firmalarda kariyer fırsatı yakalayabilirsiniz.
  • Uluslararası düzeyde network edinebilirsiniz.
  • Daha kısa sürede eğitiminizi tamamlayıp iş hayatına atılabilirsiniz: yurtdışında pek çok lisans eğitimi 3 yılda tamamlanmaktadır.
  • Bulunduğunuz ülkenin vizesiyle komşu ülkeleri dolaşabilir hem okuyup hem dünyayı dolaşabilirsiniz.

Yurtdışında Üniversite Eğitimi Almanın Dezavantajları Neler?

Dezavantajlarda avantajlar gibi kişiden kişiye, gidilecek ülkeye, okula ve bölüme göre değişiklik gösterebilmektedir. Yurtdışı eğitimi her ne kadar pek çok yönden avantajlı olsa da bazı durumlarda dezavantaja dönüşebilmektedir. Kimi ülkeler yabancı öğrenci kabul etse de okul dışında yabancı öğrenciye yaklaşım negatif olabilmektedir. Bu da kişinin eğitim aldığı ülkeye adapte olmasını ve bulunduğu süre içerisinde aidiyet geliştirmesini zorlaştırmaktadır.

Kısa eğitimlerde çok zorlamasa da uzayan eğitim sürelerinde sosyal beceri eksikliği yaşayan bireyler zorluk yaşayabilmektedir. Yeni bir ortama uyum sağlamak, arkadaş edinmek zorlaşabilmektedir. Farklı kültürlere, mutfağa, kurallara, düzene uyum sağlayamayan bireyler için de yurtdışında üniversite eğitimi zor olabilmektedir.

Yurt dışında eğitime başlayan ancak bir nedenle eğitimini yerinde tamamlayamayanlar için ülkeye dönüş sonrası zordur. Çünkü yurtdışında uygulanan müfredatla yurtiçindeki müfredat farklılık gösterebilmektedir. Bu da dönüş yapan çoğu öğrencinin alttan ders almasına ve eğitim süresini uzatmasına neden olmaktadır.

Yine YÖK ile denkliği olmayan üniversitelerden mezun olan öğrencilerinde diplomaları ülkemizde tanınmamaktadır. Dolayısıyla yurtdışında eğitim almak ülkenizde lise mezunu olarak kabul edilmeye neden olabilir. Bu da yine mesleğinizi yapamamanıza ve iş bulamamanıza neden olabilir.

Belki de günümüz koşullarında en büyük dezavantaj ekonomik zorlukları. Eğer aileniz yurtdışı eğitim ve yaşam masraflarınız için size destek sunamayacaksa çok zor günler geçirebilirsiniz. Eğitim bursları okul içerisindeki masraflarınıza kaynak sağlasa da konaklama, yeme, içme, sağlık, ulaşım size kalacaktır. Bu masrafları karşılamak için hem okuyup hem çalışabilirsiniz.

Ancak iş bulana kadar zorluk yaşama ihtimaliniz çok yüksek. Yine okuduğunuz bölüm ve üniversite de çalışmanız için çok uygun olmayabilir.

Yurtdışında üniversite eğitimi bursları da oldukça farklı içeriklerde olabilmektedir. Burs başvurularında ve gelen kabullerde bu detaylara da dikkat etmek gerekir. Ayrıca yurtdışında eğitim aldıktan sonra ülkenize dönüş yapmayı planlıyorsanız okuduğunuz bölümle ilgili ülkenizde başvuru yapabileceğiniz iş alanlarının olmasına dikkat etmelisiniz.

Özetle yurtdışında eğitim almanın risklerini şu şekilde sıralayabiliriz;

  • Farklı bir kültüre, yaşam biçimine adapte olmakta zorlanabilirsiniz,
  • Yalnızlık çekebilirsiniz,
  • Ekonomik zorluklar yaşayabilirsiniz,
  • Ülkenize döndüğünüzde denklikle ilgili sorun yaşayabilirsiniz,
  • Ülkenize döndüğünüzde okuduğunuz bölüme yönelik çalışabileceğiniz bir iş alanı bulmakta zorlanabilirsiniz.

Yurtdışında Üniversite Eğitimi Almak İsteyenler Karar Verirken Destek Almayı İhmal Etmemeliler

Yurtdışında eğitim almanın avantaj ve dezavantajlarını göz önünde bulundururken mutlaka profesyonel destek de alınmalı. Alınacak yurtdışı eğitim danışmanlığı öğrencilerin ve ailelerin olası riskleri minimuma indirmesini sağlayacaktır. Ülkelerin yabancı öğrencilere yaklaşımı, üniversitelerin kabul koşulları, maliyet hesaplamaları gibi pek çok detaya bakılmalıdır.

Pek çok aile kısa sürede bu kadar fazla konuya yoğunlaşamadığı için yurtdışı eğitimden kaçınmaktadır. Ancak unutulmamalıdır ki öğrenci istediği ve aile destek sağladığı sürece avantajlar dezavantajlardan çok daha fazladır.

Aba psikoloji olarak yurtdışında üniversite eğitimi için danışanlarımıza bu işin mutfağında olan uzmanlarımızla destek veriyoruz. Kaliteli bir hizmet için özellikle üniversiteyi, akademik süreci ve tüm gelişmeleri çok yakından takip ediyoruz. Çalıştığımız alanlar itibariyle özellikle eğitim ve yüksek öğrenim eğitimi konusunda tüm aşamaların sistematiğini kurarak öğrencilerimize gereken her türlü desteği sağlıyoruz.

Eğitim, yüksek öğrenim ve özellikle de öğrencilerin kendi bireysel stratejik yetenek yönetimine bakarak değerlendirme yapıyoruz. Uyguladığımız test, envanter ve klinik değerlendirmelerle danışanlarımız için en doğru tercihleri belirliyoruz. Aba psikoloji olarak tüm bu hizmetleri sağlıyor ve danışanlarımıza tüm ihtiyaç konularıyla ilgili rehberlik ediyoruz. Dolayısıyla Aba psikoloji olarak stratejik iş ortaklarımızla beraber sahip olduğumuz deneyimli kadroyla kariyer planınızda yanınızdayız.

Yurtdışında üniversite eğitimi için motivasyonu ve potansiyeli olan gençlerimizin hedeflerini gerçekleştirmelerine destek olmak istiyoruz. Yurtdışı eğitiminin doğru planlandığında kariyer gelişimine son derece önemli etkisi olduğunu tecrübelerimizle biliyoruz. Potansiyeli olan pek çok öğrenci yurtdışı eğitime yönelik sahip oldukları eksik, yanlış bilgilerle önyargı geliştirebilmektedir.  Önyargılar ise uluslararası anlamda başarı elde edebilecek nice gencin potansiyelinin gerisinde kalmasına neden olmaktadır.

Siz de yurtdışında üniversite eğitimi almak istiyorsanız bizimle iletişime geçebilirsiniz. Aba Academy sayfamızdaki yazıları ve Aba Yurtdışı Eğitim Youtube kanalındaki içerikleri de takip edebilirsiniz.

Read More

Üniversite Sınavı Yaklaşıyor: Artan Stresle Başa Çıkmak İçin Stres Yönetimi Becerilerinizi Geliştirebilirsiniz!

by Aba Psikoloji in Blog

Stresle başa çıkmak yaşamın her alanında ve her yaşta ihtiyaç duyulan önemli bir beceridir. Çünkü stres, zorlu ya da rahatsız edici bir durum karşısında kişinin hissettiği duygusal ve fiziksel gerilimdir. Okul hayatı, aile içi ilişkiler, ekonomi, sosyal-duygusal ilişkiler, meslek, sağlık, çevresel faktörler stres kaynağı olabilir.

Günlük yaşantımızda sık sık varlığını hissettiğimiz bu gerilimle başa çıkabilmekse hem fiziksel hem de ruhsal sağlığımız için gereklidir.  Stresle başa çıkılamadığında ise zamanla fiziksel, bilişsel, davranışsal ve ruhsal zorlanımlar yaşanabilmektedir. Stres kaynaklı uyku bozukluğu, yeme bozukluğu, migren, fiziksel ağrılar, vücutta döküntüler ve benzeri gelişebilmektedir.

Öğrenciler arasında da stres yaygın olarak görülmektedir. Özellikle Liseye ve üniversiteye hazırlık sürecinde öğrenciler yoğun stres yaşayabilmektedir. Müdahale edilmediğinde ise stres kaygıya dönüşmektedir. Performansa yönelik gerçekdışı beklentiler, baskıcı-otoriter ebeveynler, mükemmeliyetçi kişilik yapıcı, mükemmeliyetçi ebeveynler stresi pekiştirmektedir.

Stresin açığa çıkmasının önemli bir diğer nedeni de bir alışkanlığın bırakıp yeni bir döneme, düzene geçiş yapılmasıdır. Mezun olmak da bir alışkanlığın bırakılıp, yeni bir düzenin başlangıcıdır. Orta öğretimden liseye geçmek, liseden mezun olup üniversiteye başlamak, üniversiteden iş hayatına atılmak gibi. Dolayısıyla öğrenciler mezuniyet aşamasında sınava yönelik performans kaygısının yanında önemli bir geçiş stresi yaşarlar.

Buradaki geçiş bir düzenden başka bir düzene geçmeyi ifade etmektedir ve herkes için stres yaratabilmektedir. Peki yaygın olarak hissedilen stresle başa çıkmak için neler yapabiliriz? Stresle başa çıkma yöntemleri her zaman sağlıklı yöntemler midir? Ne zaman profesyonel bir destek almak gerekir? Yazımızın devamında detaylarıyla paylaşacağız.

LGS’ye Hazırlık Sürecinde Kaygı ve Stres ile Mücadele Yöntemleri ve Akademik Hayatta Stresle Başa Çıkma Önerileri yazılarımızdan da faydalanabilirsiniz.

Stresle Başa Çıkmak için Kullanılabilecek Pratik ve Etkili Teknikleri

Stresle baş etmenin birden fazla yolu olsa da uygulanabilecek her methot sağlıklı değildir. Örneğin alkol, madde, sigara kullanımı da bireylerin stresle başa çıkmak için kullandığı yöntemlerdir. Ancak bu davranışlar zamanla alışkanlığa dönüşmekte ve kullanılmadığında yoksunluk hissinin gelişmesine neden olmaktadır. Stresten korunmak için kullanılan bu zararlı kullanımlar alışkanlığa dönüşerek kişiye amacından daha büyük zararlar verebilmektedir.

Problem ve Duygu Odaklı Stresle Başa Çıkma Tekniği

Folkman ve Lazarus’un (1985) geliştirdiği Stresle Başa Çıkma Modeli de olumlu ve olumsuz sonuçları barındırmaktadır. Bu modele göre kişi, stres yaratan durumların yarattığı olumsuz duygulanımdan uzaklaşmak için iki yöntem kullanır. Bunlardan birisi problem odaklı diğeriyse duygu odaklı başa çıkma tekniğidir. Problem odaklı başa çıkma tekniğini kullanan bireyler sorundan kaçmaz.

Problemi mantıklı şekilde tanımlar ve problemin üstesinden gelmek için çözüm önerileri geliştirir. Bu nedenle problem odaklı başa çıkma yöntemi başarılı bir yöntemdir. Duygu odaklı başa çıkma tekniğini kullanan bireyler ise sorunu tarafsız bir şekilde yorumlamakta güçlük çekerler. Problemi çözmekten daha çok problemin yol açtığı olumsuz duygulara odaklanırlar. Bu duyguların verdiği rahatsızlıkla başa çıkmak için geçici çözümler üretmeye çalışırlar.

Bu geçici çözümler ise çoğunlukla kişiye uzun vadede daha fazla zarar verir. Örneğin kişi stres yaratan durumla karşılaştığında stresle başa çıkmak için alkol, sigara, madde kullanabilir. İnkar yöntemine başvurabilir, sorun yokmuş gibi davranabilir. Olumsuz duygulara gereğinden fazla odaklanarak kaygı gelişimine neden olabilir.

Ne Oluyor? Bu Benim İçin Tehlikeli mi? Bununla Başa Çıkabilir miyim?

Stres altında olduğunuzu hissettiğinizde kendinize sırayla bu üç önemli soruyu sorun. Lazarus’un modeline göre stresle başa çıkmak için bu üç sorunun cevabını aramak oldukça etkili. Örneğin sınava hazırlık sürecindesiniz ve sınava gireceğinizi bilmek sizde gerginlik yaratıyor. Bu gerginliği hissettiğinizde kendinizi “şu an ne oluyor? ne hissediyorum?” Sorusunu yöneltin. Bu soruyu cevaplarken kendinize dürüst ve açık olmalısınız.

“Sınavda başarısız olma ihtimalim beni strese sokuyor.” Peki şimdi kendinize bunun sizin için tehlikeli olup olmadığını sormalısınız. “Sınavda başarısız olursam 1 yıllık emeğim heba olacak, tekrar aynı motivasyonla sınava hazırlanmak mümkün değil.” Peki bu tehditle başa çıkabilecek kaynaklarınız neler? Sınavda başarılı olmak veya başarısız olduğunuzda kendinizi toparlamak için nelere sahipsiniz.

“Motivasyonum oldukça yüksek, en başından beri özveriyle çalışıyor ve elimden gelenin en iyisini yapıyorum. Öngöremediğim bir sorun çıkmadığı sürece başarısız olmam için bir neden yok. Başarısız olursam bu herkes gibi beni de çok üzer. Ancak elimden gelenin en iyisini yaptığımı biliyorum. Başarısız olmaktan korkmak yerine başarılı olmak için eksiklerimi tekrar gözden geçirebilirim.”

“Tüm çabama rağmen başarısız olursam ne kadar üzülsem de hedefime ulaşmak için yeniden başlayabilirim. Kendime, potansiyelime inanıyorum. Bu süreçte inancımı kaybedersem ailem, arkadaşlarım ve öğretmenlerim de beni yüreklendirir.” gibi bu üç soruya kendi cevaplarınızı verebilirsiniz.

Bunu zihninizden yapmak ilk etapta kolay olmayabilir. Pratik ve alışkanlık kazanana kadar soruları bir kağıda yazıp cevaplarınızı da yazılı olarak verebilirsiniz. Yazdıklarınızı saklarsanız sınav yaklaştıkça geriye dönüp kontrol edebilirsiniz. Böylece yoğun stres anında geçmişte stresle başa çıkmak için kullandığınız yöntemlerinizi hatırlayabilirsiniz.

Sınav Kaygısı Sınav Başarısı İçin Faydalı Hale Nasıl Getirilir? yazımızdan da faydalanabilirsiniz. Sınavda Başarısız Olmak “Her Şeyin Sonu Değil” Başarısızlıkla Baş Etme Önerileri yazımıza da bakmanızı öneririz.

Stresle Başa Çıkmak İçin Stres Kaynağınızı Tespit Etmelisiniz

Üniversiteye hazırlık sürecinde yaşadığınız stres sınav odaklı olmayabilir. Ailenizden, arkadaşlarınızdan, okulunuzdan, alışkanlıklarınızdan ayrılmak da stres kaynağı olabilir. Üniversite yaşamının size getireceği yeni sorumluluklar, yeniden aidiyet geliştirmek, yeni insanlar tanımak stres yaratabilir. Geleceğin ne getireceğini bilmemek ve belirsizlikten endişe duymak oldukça olağan. Peki bu stresle nasıl baş edebilirsiniz?

Bilgi toplamak, ön araştırma yapmak, yerinde görmek ve deneyimli kişilerden referans almak yardımcı olabilir. Seçmek istediğiniz üniversiteyi, gitmek istediğiniz şehri/ülkeyi tercih etmeden önce ziyaret edebilirsiniz. Gitme imkanınız yoksa dijital kaynaklardan faydalanabilir, internette araştırma yapabilirsiniz. Tanıtım videolarını izleyebilir, fotoğraflarına bakabilir, forumlardan kullanıcı yorumlarını okuyabilirsiniz.

Özellikle yurtdışı eğitim ve üniversite tanıtımlarıyla ilgili Aba Akademi sayfasından detaylı bilgi edinebilirsiniz. Aba Akademi Youtube sayfasında da ilgili videolara erişebilirsiniz. Okumak istediğiniz bölümün ve/veya üniversitenin öğrencileriyle ya da mezunlarıyla görüşebilirsiniz. Tecrübelerini dinleyebilir, sizin için verecekleri önerileri değerlendirebilirsiniz. Akademik kadroları araştırabilir, akademisyenlerin ders anlatımları, sınav sistemleri ile ilgili bilgi toplayabilirsiniz.

Okumak istediğiniz bölüme ait ders kitaplarını edinebilir, ilginizi çekip çekmediğini tercih etmeden önce değerlendirebilirsiniz. Bir kariyer danışmanı veya mentorle de bu süreçte çalışabilirsiniz. Özellikle yurtdışı eğitim hedefiniz varsa mentorloops ile tanışabilir uzman kadrosunun engin deneyimlerinden faydalanabilirsiniz. Mentorle Kariyer Planlamak Gençlere ve Ailelere Kolaylık Sağlıyor yazımızdan da faydalanabilirsiniz.

“Mola” Yöntemi

Stresle başa çıkmada etkili bir diğer yöntem ise mola yöntemidir. Öfke ve veya stres anında gerilim hissetmenize neden olan olaya, kişiye veya düşünceye mola verebilirsiniz. Mola verdiğiniz bu sürede dikkatinizi dağıtacak farklı bir şeyle ilgilenebilirsiniz. Öfke gibi güçlü bir duygu dahi 10-15 dakika içerisinde yatışabilmektedir. Stresle başa çıkmak için de kendinize 10 dakikalık bir mola verebilirsiniz.

Böylece zihniniz stres yaratan kaynaktan uzaklaşarak rahatlayacaktır. Rahatladığınızı fark ettikten sonra stres kaynağınızı tekrar kontrol ettiğinizde hissettiğiniz baskının ilki kadar yoğun olmadığını fark edeceksiniz. Amerika da sivillere silah satışı serbesttir. Ancak silah satışı yapıldıktan sonra teslim için bir günlük bir bekleme süresi verilir. Bunun nedeni bireylerin öfke anında silah alıp ani bir davranışta bulunmalarına engel olmaktır.

Pek çok mahkumla yapılan görüşmede de benzer bir sonuca ulaşılmıştır. Mahkumlar sadece 10 dakika olay yerinden uzaklaşma imkanları olsa suç işlemekten vazgeçebileceklerini söylemektedir. Bu nedenle mola yöntemi öfke ve/veya stres anında kullanılabilecek etkili bir yöntemdir.

Stresle Başa Çıkmak İçin Kullanabileceğiniz Diğer Basit Yöntemler

Stresle baş etmek için başka insanlardan destek isteyebilirsiniz. Olumsuz duygu ve düşüncelerinizi paylaşabilir, başa çıkmak için önerilerini dinleyebilirsiniz. Bazen sadece konuşmak dahi rahatlamanızı sağlayacaktır. Stresli dönemlerde de rutinlerinizi devam ettirmeye özen göstermelisiniz. Yeterli miktarda ve düzenli yemek yemek, aynı saatlerde uyuyup uyanmak gibi.

Düzenli egzersiz veya yoga, meditasyon yapmak da günlük stresle başa çıkmada etkilidir. İlginizi çekecek, keyfinizi yerine getirecek kitaplar okumak, dergileri takip etmek, dizi/film izlemek de işe yarayacaktır.

Strese mola vermek kadar sizi yoran işlere mola vermek de stresle başa çıkmakta etkilidir. Bazen yorgunluk, yeterince dinlenememek ve kişisel zaman yaratamamak da stres yaratır. Ders çalışma rutininize düzenli aralıklarla molalar ekleyebilirsiniz. Mola planlaması için pomodora tekniğinden faydalanabilirsiniz. Teknikle ilgili detaylı bilgi için Zaman Baskısı Yaşamamak İçin Öneriler yazımızdan faydalanabilirsiniz.

Sosyal aktivitelere, kurslara katılabilir, ilgi ve beceri alanlarınızı keşfedebilirsiniz. Akranlarınızla ve yeni insanlarla iletişim kurabilir, sosyalleşebilirsiniz.

Günlük tutmak, düzenli aralıklarla yazdıklarınızı kontrol etmek de işe yarayabilir. Böylece bir süre önce sizi strese sokan her ne varsa gelip geçici olduğunu görebilirsiniz. O zaman kullandığınız yöntemin nasıl işe yaradığını da fark etmiş olursunuz.

Nefes egzersizleri öğrenebilir ve pozitif kalmanızı sağlayacak telkinler öğrenebilirsiniz. Sabah kalktığınızda ve gece yatmadan önce bu olumlamaları tekrar edebilirsiniz.

Hedef ve hayallerinizi görselleştirerek, çalışma alanınıza, bilgisayarınıza veya telefonunuza arka plan görseli yapabilirsiniz. Böylece strese kapıldığınız anlarda bu görsele bakarak yeniden motive olabilirsiniz.

Stresle Başa Çıkmak için Zarar Veren Yöntemler Kullanmaya Başladığınızda Profesyonel Destek Almalısınız

Stresle başa çıkmak zorlaştığında bireyler isteyerek veya istem dışı zararlı yöntemlere başvurabilmektedir. Aşağıdaki davranışları son dönemde sıklıkla tekrar ediyor ve önüne geçemiyorsanız profesyonel destek alabilirsiniz.

  • Alkol ve madde kullanımı,
  • Sosyal faaliyetlerden uzak durmak,
  • Aile ve arkadaşlardan uzaklaşmak, yalnız kalmak, izole olmak,
  • Çok fazla çalışmak,
  • Uyku, yeme bozuklukları (az veya çok yemek, az veya çok uyumak),
  • Öfke ve şiddete meyilli hale gelmek,
  • Basit sorunlarda dahi kendini veya başkalarını suçlamak,
  • Çok fazla televizyon izlemek, telefonla ilgilenmek, bilgisayar oyunlarıyla zaman harcamak,
  • Riskli davranışlarda bulunmak.

Stresle başa çıkmak duygusal destek eksikliğinde ve olumsuz çevresel faktörler de eklendiğinde zorlaşabilmektedir. Başa çıkmakta zorluk yaşadığınızı fark ettiğinizde destek talep etmeniz olumsuz gidişata hızlıca müdahale etmenizi kolaylaştıracaktır.

Aba psikoloji uzman kadrosuyla her yaştan danışanına bireysel, akademik ve kariyer gelişimi noktasında destek sunmaktadır. Stratejik yetenek yönetimi çalışmamız ile kariyerinizi size en uygun şekilde planlıyoruz. Ayrıca uyguladığımız IQ, EQ, dikkat, algı, yetenek ve kişilik testleriyle çocuk, genç ve yetişkin danışanlarımızın potansiyellerini keşfediyoruz.

Stresle başa çıkmak, akademik eksiklerinizi tamamlamak ve/veya stratejik kariyer planınızı çıkarmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Aba psikoloji blog sayfamızdaki kariyer ve psikoloji yazılarına göz atabilir Youtube kanalımızdaki içerikleri de izleyebilirsiniz.

Read More

Ebeveyn Tutumları ve Karakter Gelişimine Etkisi

by Aba Psikoloji in Blog

Ebeveyn tutumları çocuğun benlik ve dolayısıyla karakter gelişiminde son derece önemlidir. Çünkü çocuğun karakteri ve benlik algısı ebeveyninin ona yönelttiği tutumların bir yansımasıdır. Bu da çocuğun sağlıklı bir birey olarak yetişebilmesinde ebeveyninin bilinçli ve farkındalıklı olmasını gerekli kılmaktadır.

Baskıcı Otoriter Ebeveyn Tutumları ve Çocuğun Karakter Gelişimine Etkisi

Baskıcı ve/veya otoriter ebeveyn tutumu ebeveynlerden birinde veya her ikisinde görülebilir. Bu tutumu sergileyen ebeveyn anne veya babaysa diğer ebeveynde çocuk gibi bu tutumdan olumsuz etkilenebilir. Bu tutumun hakim olduğu ailelerde kararlar baskın ebeveyn tarafından alınır. Çocukların kararlarda söz hakkı yoktur. Evde belirgin kurarlar vardır ve kurallara uyulması beklenir. Kurallar yerine getirilmediğinde ceza ve kısıtlamalar uygulanır.

Çocuklar ebeveynlerini sevip saydıkları için değil ebeveynlerinden korktukları için uyum gösterirler. Kararlar, fikirler tartışılmaz, duygu ve düşünceler üzerine konuşulmaz. Ailede spontane, keyifli geçen zamanlar sınırlıdır. Çocuklar için ebeveynleri karar mercii konumundadır ve yalnızca onay gerektiren durumlarda ebeveynlerle iletişim kurulur. Sıcak, güvene dayalı, samimi ilişki ve iletişim yoktur. Bu ebeveyn tutumu ile büyüyen çocuklar içe kapanık, sinik, pasif agresif bireyler olabilirler.

Duygu ve düşüncelerini sağlıklı yollarla ifade etmekte güçlük yaşarlar. Baskıcı, otoriter ebeveyn tutumlarıyla korku kültüründe yetiştirilen çocuklar hata yapmaktan, eleştirilmekten korkarlar. Çoğunlukla başkalarıyla kıyaslanan, rekabete sokulan çocuklardır. Özelliklede kardeşler arasında kendilerini ispat etme ihtiyacı duyarlar. Arkadaş ilişkileri ve sosyal becerileri zayıftır. Arkadaş edinmekte veya arkadaşlığı sürdürmekte zorlanırlar. Sosyal normlar ve kurallarla ilgili katı kalıplara sokularak büyütülürler.

Bu nedenle empatik düşünme ve insiyatif alma becerisi yeterince gelişmez. Kendi kararlarını alamayan, hatalarında cezalandırılan, fikirlerini beyan edemeyen çocuklarda özgüven ve benlik saygısı gelişmez. Zamanla cezadan korunmak için yalana başvurabilir, hatalarının örtmeye çalışabilirler. Okulda başarısız olmaktan korkarlar. Bu çocuklarda sınav kaygısı, okul fobisi gelişebilir.

Ergenlik döneminde riskli davranışlara eğilim, riskli gruplarla arkadaşlık görülebilir. Bir gruba ait olma, olduğu gibi kabul edilme ve sevilme ihtiyacı duyarlar.

Demokratik, Destekleyici, Güvenilir Ebeveyn Tutumları ve Çocuğun Karakter Gelişimine Etkisi

Demokratik ebeveyn tutumlarında ebeveynler çocuklarını erken yaşlarda itibaren hoşgörü ve sevgi ile yetiştirirler. Bu aile yapısında ailedeki bireyler birbirini sever ve sayar. Korku kültürü egemen değildir. Cezalandırma yoktur. Ebeveynler ceza vermek yerine çocuklarına hatalarından ders çıkarmasını öğretirler. Çocukların erken yaşlardan itibaren aile içi kararlarda söz hakkı vardır. Çocuğun duygu, düşünce ve fikirlerine önem verilir ve dinlenir.

Çocuklarla etkin zaman geçirilir ve çocuklara önemli oldukları hissettirilir. Bu ailede de kurallar ve sınırlar vardır. Ancak bu sınır ve kurallar bireylerin güvenliği ve iş bölümü içindir. Çocuğa yaşıyla ilgili görevler verilerek sorumluluk bilinci geliştirilir. Çocuk yine yaşıyla uyumlu olacak şekilde kendi kararlarını almayı öğrenir. Demokratik, destekleyici, güvenilir ebeveyn tutumları sağlıklı bir birey yetiştirmek için uygulanması gereken sağlıklı ebeveyn tutumudur.

Böyle bir ailede yetişen çocuk ebeveynlerinden korktuğu için değil ebeveynlerini mutlu etmek ve geleceğine yön verebilmek için başarılı olmak ister. Daha bilinçli, özgüven ve özsaygı sahibi bireylerdir. Bu çocukların sosyal becerileri de gelişmiştir. İletişimleri kuvvetlidir, girişkendirler. Empatik iletişim kurabilirler. Kendilerinden emindirler ve geleceğe dönük hedefleri, hayalleri vardır. Karar alırken yönlendirmeye gereksinim duymaz ama ailelerinin de fikirlerine önem verirler.

Kendileriyle barışık, daha mutlu çocuklardır. Dolayısıyla ergenlik dönemlerini de daha rahat geçirirler. Riskli arkadaşlıklara, deneyimlere gereksinim duymazlar. Hatalı ilişkiler kurduklarında aile desteğine başvurur, tehlike anında ailenin yardımını talep ederler. Ailenin çocuğa sağladığı bu güven çocuğun tehdit karşısında sinik, sessiz kalmamasını sağlar. Çocuk kaç yaşına gelirse gelsin aile onun güvenli limanı, arkadaşı ve desteği olacaktır.

Demokratik ebeveyn tutumlarında koşulsuz sevgi vardır. Çocuk ebeveyninin sevgisini hissetmek için kusursuz olmaya veya koşulları karşılamaya ihtiyaç duymaz. Ebeveyn sevgi dolu, destekleyici, olumlu sözleriyle çocuğa sevgisini hissettirir. Sarılma, öpme, saçını okşama gibi fiziksel temaslarla da sevgisini belli eder.

Çocuk sevildiğini ve ailenin önemli bir parçası olduğunu her koşulda hisseder. Çocuğun ihtiyaçları yerinde, zamanında ve yeterince karşılanır. Gülüşmelerin olduğu, aile bireylerinin kucaklaştığı, birbirlerinden haberdar oldukları bir aile ortamı vardır.

İhmalkar, Reddeden Ebeveyn Tutumları ve Çocuğun Karakter Gelişimine Etkisi

İhmalkar, reddeden tutumda ebeveyn çocuğun hayatıyla yeterince ilgilenmez. Çocuğun duygusal ihtiyaçları da dahil olmak üzere temel ihtiyaçları ihmal edilir. İhmalkar ebeveynin kendi ihtiyaçları ve sosyal yaşamı çocuktan daha önceliklidir.  Bu ebeveynler çocuğun olumlu yönlerini görmezken hatalarına ve başarısızlıklarına aşırı tepkiler verebilir. Cezalandırma, aşağılama veya yok sayma davranışları hakimdir. Çocuğun belli bir rutini, düzeni yoktur.

Aile içerisinde sevilmediğinin ve ilgi görmediğinin farkındadır. Ancak çocuğun sevgiye, desteğe ve ilgiye de son derece ihtiyacı vardır. Sosyal yönü zayıf, geri planda kalan, duygusal olarak gelişmemiş bireyler olarak yetişirler. İhmalkar, reddeden ebeveyn tutumlarıyla yetişen çocukta özgüven gelişmez. Çocuk ailede göremediği sevgi sonucu başkalarına karşı merhametsiz ve sevgisiz davranabilir. Öfkeli, saldırgan davranışlar sergileyebilir. Çocuk kendisi sevgiye layık görmeyebilir.

Ailenin tutumunu genelleyerek “beni kimse sevmiyor, beni kimse istemiyor” diye düşünebilir. Ergenlikte riskli davranışlar, arkadaşlıklar kurabilir. İhmalkar, reddeden ebeveynlerin bu tutumlarının altında yatan nedenler farklılık gösterebilir. Tecavüz gibi istenmeyen ilişkiden doğan bebekler, planlanmamış gebelikler bu tutuma neden olabilir.

Çocuğun bakımı nedeniyle ebeveynlerden biri diğerine yeterince ilgi göstermiyorsa ilgisiz kalan ebeveyn çocuğu dışlayabilir. Engelli ve/veya bakımı zor çocuklarda bu ebeveyn tutumu görülebilir.

Gevşek, Aşırı Hoşgörülü Ebeveyn Tutumları ve Çocuğun Karakter Gelişimine Etkisi

Gevşek, aşırı hoşgörülü ebeveyn tutumlarında ise evin efendisi adeta çocuktur. Bir veya her iki ebeveyn çocuğun istek ve ihtiyaçlarını harfiyen yerine getirir. Aile yapmamak için direnç gösterdiği konularda da çocuğun ısrarlı talepleri karşısında boyun eğer. Aile çocuk üzerinde otorite kuramaz. Çocuğun mutluluğu her şeyden üstün tutulur. Böyle bir aile yapısında büyüyen çocuklar şımarık, bencil, kural tanımayan bireyler olurlar.

Sosyal beceriler gelişmez. Empati kurmakta zorlanırlar. Bir gruba dahil olmakta, kuralları olan ortamlara uyum sağlamakta zorlanırlar. Aile dışındaki ortamlarda kendi istedikleri olmadığında kırıklığa uğrar, aşırı tepkiler verebilirler. Eleştirilmekten, hatalarının görülmesinden hoşlanmazlar. İlişki kurmakta ve sürdürmekte zorlanırlar. Başkalarına saygı duymaz ama başkalarından saygı beklerler.

Bu çocuklar okul hayatından başlamak üzere akademik hayatta ve kariyerlerinde zorluklar yaşarlar. Ebeveynleriyle benzer davranışlar sergileyen kişilerle daha iyi arkadaşlık kurabilir, onları da yönetmeye çalışırlar.

Aşırı Korumacı, Müdahaleci Ebeveyn Tutumları ve Çocuğun Karakter Gelişimine Etkisi

Aşırı korumacı ebeveyn tutumlarında çocuk kaç yaşında olursa olsun ebeveyn çocuğun yaşına uygun tutum sergilemez. Ebeveynin gözünde çocuk hep “yeterince büyümemiş”tir. Çocukla ilgili tüm kararlar ebeveyn tarafından verilir. Beceremeyeceği düşüncesiyle çocuğa yaşına uygun sorumluluk verilmez. Okula başlayan ama hala kendi yemeğini yemesine fırsat verilmeyen, hala ebeveyniyle uyuyan çocuklar bu ailelere örnektir.

Çocuk için ebeveyninin tutum ve davranışları bir ayna, pusula niteliğindedir. Dolayısıyla çocuk kendisini ailenin fırsat verdiği kadar tanıyıp keşfedebilir. Böyle bir aile ortamından çıkan çocuk akranlarıyla bir araya geldiğinde pek çok açıdan geride kalacaktır. Bu çocuklar evde ailelerinin korumasına, okulda ise akranlarının veya öğretmenlerinin korumasına ihtiyaç duyacaktır. Ayrılık anksiyetesinin, okul fobisinin en yüksek yaşandığı grup korumacı ebeveyn tutumuyla yetişen gruptur.

Bu çocuklar ergenlikte ve yetişkinlikte de sürekli korunup, kollanmaya ihtiyaç duyarlar. Anne veya babanın vefatı sonucu tek ebeveyn olarak çocuk yetiştiren kişilerde bu tutum görülebilmektedir. Zor veya geç çocuk sahibi olmak, mutsuz evliliği sürdürmek de bu tutuma neden olabilir. Ebeveynin aşırı kaygılı olması veya çocuğun geçmişte hayati risk içeren bir deneyiminin olması da bu tutumu doğurabilir.

Tutarsız, Kararsız Ebeveyn Tutumları ve Çocuğun Karakter Gelişimine Etkisi

Tutarsız ebeveyn tutumlarında çocuk da kendi içerisinde bir tutarsızlık yaşar. Ebeveynin kimi zaman çok ilgili kimi zamansa tamamen ilgisiz tavırları bu karmaşayı doğurur. Çocuk ebeveyninin tutarsızlığını bir mantığa oturtmak ister. Hangi davranışının sonucunda ilgi görüyor ne yaptığında ilgiyi kaybediyor araştırır. Ancak ebeveynin bu belirsiz tutumunu açıklayacak mantıklı bir dayanak bulamaz.

Çocuk bir davranışında ödüllendirilirken başka bir zaman aynı davranıştan dolayı cezalandırılabilir veya eleştirilebilir. Bir konuda anne tamam derken, baba hayır diyebilir.  Böylece çocuk neyin doğru ve kabul edilebilir olduğunu öğrenemeden büyür. Bu tutarsız tutum çocuğun benlik gelişimini zedeler.

Kendi duygu, düşünce ve davranışlarında da zamanla tutarsızlıklar açığa çıkar. Örneğin; bir arkadaşıyla bir gün çok iyiyken, hiçbir sorun olmadığı halde başka bir gün ona kötü veya yokmuş gibi davranabilir. Bir gün çok neşeli ve mutluyken, bir gün tamamen içe kapanık ve ilgisiz olabilir. Bu çocuklar ailelerinin dikkatini çekebilmek için aşırı davranışlarda bulunabilirler. Ergenlikte riskli alışkanlıklara, arkadaşlıklara yönelebilirler.

Mükemmeliyetçi Ebeveyn Tutumları ve Çocuğun Karakter Gelişimine Etkisi

Mükemmeliyetçi ebeveynler çocuklarının her konuda veya iyi olmalarını istedikleri konularda en iyi olmasını isterler. Onlara göre çocuk yetiştirmek kitaba uygun gitmesi gereken bir işçiliktir. Programlanmış bir makine gibi çocukların her söylenileni ve bekleneni zamanında, eksiksiz yerine getirmesini isterler. Çocuklarını mevcut potansiyelinden daha yukarıda görür ve gerçekdışı beklentilere girerler. İşler planladıklarının dışında bir şekilde sürerse kontrollerini kaybedip aşırı tepki verebilirler.

Bu bireyler için kusursuzluk ve başarı son derece önemlidir. Erken yaşlardan itibaren kendi ihtiyaçlarını halledebilen, gelişim döneminin ilerisinde çocuklar yetiştirmek isterler. Çocuk için zorlayıcı olan ama kendileri için normal kabul ettikleri motivasyon teknikleri vardır. Her zaman daha iyisinin olabileceğine ve daha iyisinin yapılabileceğine inanırlar. Motivasyon unsuru olarak rekabeti kullanabilirler. Bu aileler çoğunlukla hatasız bir düzen içerisinde yaşar.

Her ihtimali değerlendirerek hareket ederler. Dolayısıyla çocuk yaşamında kolay kolay aksiliklerle karşılaşmaz. Bu da problemlerle başa çıkabilme mekanizmasının gelişmemesine neden olur. Çocuğun bugünden 5, 10, 15 yıl sonrası iyi planlanmıştır ve çocuğunda zamanı geldiğinde bu plana dahil olması beklenir.

Ebeveyn tutumları bebeklikten yetişkinliğe kadar uzanan süreçte bireyin karakter gelişimini, davranışlarını ve seçimlerini etkilemektedir. Bir çocuğun kişiliğine ve yaşamına sağlıklı yön verebilmesi için sağlıklı ebeveyn tutumuyla yetişmeye ihtiyacı vardır. Kimi zaman ebeveynlerin kendi çocukluk deneyimleri ve yetişme tarzı ebeveynlik rollerine yansıyabilmektedir.

Eşler arası problemler, istenmeyen evlilik veya gebelikler de ebeveyn tutumunu etkilemektedir. Ebeveynin psikolojik iyi halinin zedelenmiş olması, boşanma süreci, hastalıklar da tutumları etkilemektedir. Sebebi her ne olursa olsun her ebeveyn çocuğun sağlıklı gelişimi için bilinçli ve farkındalıklı olmalıdır.

Ebeveyn tutumlarıyla ilgili detaylı araştırma yapabilir, tutumunuzun çocuğunuz üzerinde olumsuz etkili olduğunu düşünüyorsanız destek alabilirsiniz. Aba psikoloji uzman kadrosu her yaştan danışanına akademik ve mesleki danışmanlık sunuyor. Stratejik yetenek yönetimi çalışmamız ile kariyerinizi size en uygun şekilde planlıyoruz. Ayrıca uyguladığımız IQ, EQ, dikkat, algı, yetenek ve kişilik testleriyle çocuk, genç ve yetişkin danışanlarımızın potansiyellerini keşfediyoruz.

Read More

Çocuk ve Ergenlerde Yas Süreci Nedir?

by Aba Psikoloji in Blog

Yas süreci her türlü kayıp ve yitim duygusunun yaşandığı döneme verilen isimdir. Dolayısıyla yas sadece sevdiğimiz birinin ölümü değildir. İşten ayrılmak, şehir/ülke değiştirmek, mezun olmak, evcil hayvanın kaybolması, sevdiğiniz bir eşyanın kaybı da yastır. Bir alışkanlığı bırakılması, terk edilme, boşanma, emeklilik, ebeveyn için çocukların evden ayrılması da yasa örnektir. Şu an içerisinde bulunduğumuz pandemi süreci de bir yastır.

Dolayısıyla yas farkında olduğumuz veya olmadığımız pek çok deneyim içerisinde yer almaktadır. Yas tutma şekli, süresi ve kişide bıraktığı etkisi kişiden kişiye ve kaybın önemine göre değişiklik gösterir. Bireysel farklılıklar kadar kültürel farklılıklar da görülebilir. Kayıp ardından yapılan çeşitli ritüeller, anma törenleri, mezarlık ziyaretleri bireyi, kaybın geri gelmeyeceğine yönelik hazırlar.

Yasa verilen tepki yaşa, gelişim dönemine, cinsiyete göre de farklılık gösterir. Küçük bir çocuğun yas süreci ile bir ergenin veya yetişkinin süreci aynı değildir. Dolayısıyla yas döneminde bireylerin verdiği tepkiler ve yası yaşama şekilleri yadırganmamalı, tanılama veya etiketleme yapılmamalıdır. Her bireyin yasın bazı evrelerinden geçer.

Kimi bu evreleri tamamlarken kimisi yas içerisinde takılıp kalır. Bu noktada da çoğunlukla psikolojik desteğe ve başa çıkma yollarını öğrenmeye ihtiyaç doğar. Özelliklede söz konusu çocuklar ve ergenler olduğunda yasla başa çıkmayı bilmek daha önemli hale gelir.  Çünkü yas tutan bir çocuğun veya ergenin davranışları, yasını yaşama şekli yetişkinden daha farklı olabilir.

Çocuk veya genç “o anlamaz” düşüncesiyle bu dönemde ihmal edilebilir. Ya da çocuğa veya ergene nasıl ulaşacaklarını bilmeyebilirler. Ölümü anlatmak, konuşmak ve sevdiğini kaybeden bir çocuğun/gencin yasını fark etmek yetişkin için zor olabilir. Yazımızın devamında Yasın aşamaları nelerdir? Çocuklara ölüm nasıl anlatılmalıdır? Çocuk ve Ergenlerde Yas süreci ile nasıl başa çıkılır? Ne zaman destek almak gerekir? detaylarıyla paylaşacağız.

Yas Süreci Sırasında Kişi Hangi Aşamalardan Geçer?

Kübler Ross yasın 5 aşaması olduğunu söylüyor. Çocuk, ergen ve yetişkinler de dahil olmak üzere herkes belli aşamalardan geçerek yas tutuyor. Aşamaların süresi ise kişiye, kaybın derecesine göre farklılaşıyor.

  • Şok ve İnkar evresi: Yas ve üzüntü karşısında verilen ilk tepkidir. Olup biteni anlamakta güçlük çekilir. Her söylenenle, her gelenle ağlanır. “Bu nasıl olabilir? O gitmiş olamaz! Bir daha göremeyecek miyim?” Gibi sorgulamalar vardır. Kabullenmenin mümkün olmadığı evredir. Öfke, sinirlilik veya donukluk, şok hali eşlik edebilir.
  • Kızgınlık: Kişi kendisine veya kaybettiği kişiye yönelik öfke duyar. “Beni nasıl bırakıp gittin!”, “Neden kemerini takmadın sanki!”, “o kadar sigara/alkol içme dedim, değdi mi!” gibi gidene kızgınlık. Veya “keşke daha erken gelebilseydim, keşke doktoru/ambulansı erken arasaydım, keşke yanında olsaydım. Keşke öyle demeseydim. Keşke onu ne kadar sevdiğimi söyleyebilseydim” gibi kişi kendine kızabilir. Çocuklar çoğunlukla kendilerini suçlarken, ergenler Tanrıyı veya diğerlerini suçlarlar.

  • Pazarlık: Bu aşamada kişi yaratıcıyla pazarlığa girer. “Bundan sonra derslerimi çalışacağım, çok uslu olacağım, yeter ki anneme bir şey olmasın!”, “Kurban keseceğim, fakirleri doyuracağım yeter ki çocuğum iyileşsin.”, Bir daha ağzıma alkol sürmeyeceğim yeter ki o huzur içinde yatsın, mekanı cennet olsun!” gibi.
  • Depresyon: Bu aşamada kişi artık gidenin gelmeyeceğini ve bu sonucun değişmeyeceğini kavrar. Çoğunlukla bu aşamaya depresyon veya kaygı bozukluğu eşlik eder.
  • Kabullenme: Bu aşamada ise kişi artık ölümü ve öleni kabullenmeye başlar. Ölen kişiyle ilgili tekrarlayan düşüncelerini zihninden uzaklaştırmaya çalışır. Kalan hayatı için bir anlam arayışına girerek sorumluluklarına döner veya yeni uğraşlar edinir.

Her bireyin geçirdiği tüm bu aşamalar oldukça sağlıklı, olağan ve normaldir. Ancak herkes yas sürecini bu kadar net geçirmeyebilir. Kimi zaman yas tutulmayabilir veya yas uzayabilir. Zamanında yaşanmayan ve sonradan tetiklenen yas süreçleriyle gecikmiş yaslar yaşanabilir. Yas zamanında ve yeterince tutulmadığında depresyon, intihar, kaygı bozukluğu gibi psikolojik sorunlarla karşılaşılabilmektedir.

Çocuklarda Yas Süreci

3 yaşa kadar çocuklar ölümü anlamakta zorlanıyor. Çocukların ölüme verdiği tepki daha çok yetişkinlerin tepkileriyle paralel ilerliyor. 3-4 yaşlarındaki bir çocuk ölüme yönelik bazı şeyleri kavramaya başlıyor. “Ölüler hareket edemez, yemek yiyemez” gibi. Ancak ölümün bir son olduğunu anlayamıyorlar.4-5 yaş çocukları ölüm karşısında duygusal tepkiler veriyorlar. Ancak ölümün kaçınılmaz, herkes için geçerli yani evrensel olduğunu kavrayamıyorlar.

5-8 yaşlarında çocukların farkındalığı artıyor. Ölümü yaşamın sonu olarak kabul ediyorlar. Geri dönülmez, kaçınılmaz ve evrensel olduğunu idrak ediyorlar. 8-10 yaş aralığında çocuklar ölüm ve ölümden sonraki yaşamın felsefi boyutlarıyla ilgilenmeye başlıyorlar. Özellikle ergenlikte ölüm ve ölümden sonrasına yönelik merak artıyor.

Çocuklara Ölüm Nasıl Anlatılmalıdır?

Çocuklar da ölümü anlayabilirler. Ancak çocuklara ölüm anlatılırken mutlaka çocuğun yaşı, içinde bulunduğu gelişim dönemi, bilişsel seviyesi, sosyal çevresi ve geçmiş deneyimleri dikkate alınmalıdır.

Çocuğa ölüm anlatılırken oyunlaştırma yapılabilir. Ölümü konu alan masal, hikaye veya animasyonlardan faydalanılabilir. Bir bitkinin yetişmesi, bir ağacın çiçek açıp yaprak dökmesi gibi insanların doğumu ve ölümü anlatılabilir. Çalışan bir oyuncak ile bozulmuş bir oyuncak üzerinden ölüm tasvir edilebilir.

Çocuklara Ölüm Ne Zaman Anlatılmalı?

Çocuklara ölümü anlatmanın doğru bir zamanı yok. Tıpkı tüm diğer soruları gibi bu da çocuğun sorduğu zamanda cevaplanmalı. Burada önemli olan ölümü anlatmanın zamanı değil anlatmanın şekli. Çocuğun yaşına, gelişimine ve deneyimlerine uygun şekilde anlatıldığı sürece ölümü çocukla paylaşmakta hiçbir sakınca yok. Aksine ölüm çocuğa doğru şekilde anlatıldığında yas süreci daha kolay tamamlanıyor.

Çocuğa ölüm anlatılırken çocuğun yanlış çıkarımlarda bulunmasına yol açacak cümleler kurulmamalıdır. “O uzun bir seyahate çıktı.”, Derin bir uykuya daldı.”, “Melek oldu, Allah sevdiği kullarını yanına erken alır.” Ve benzeri sözleri çoğunlukla çocukları rahatlatmak için söyleriz. Ancak bunlar çocuk tarafından yanlış yorumlanabilir. Gidenin geri döneceğini, bir gün uyanacağını düşünebilir.

Çocuk eğer istiyorsa cenaze merasimine katılabilir, mezarlığa gidebilir. Çocuk ölüm haberini mutlaka tanıdığı, sevdiği, güvendiği bir kişiden almalıdır. Psikolog eşliğinde söylemek doğru değildir. Çocuğa ölüm olabildiğince erken haber verilmeli, çocuğunda cenaze sürecine dahil olmasına imkan tanınmalıdır.

Çocuğun düzeni bozulmamalıdır. Yine kendi evinde uyuması, öğünlerini atlamadan yemesi, en kısa sürede okula dönmesi sağlanmalıdır. Çocuğun ölümle başa çıkabilmesi için ailenin de davranışları bu yönde olmalıdır. Aile bireyleri sorumluluklarına en kısa sürede dönmeli, yemekler beraber yenmelidir.

Çocuklarda yas süreci uzuyorsa, okul başarısı, sosyal ilişkileri, kişisel yaşamı olumsuz etkileniyorsa destek alınmalıdır. Çocuklarla yas çalışılırken aile danışmanlığı ve oyun terapisi yöntemleri etkili olmaktadır.

Ergenlerde Yas Süreci

Ergenlerde yas tutma, çocuğun veya yetişkininkisinden daha farklı olabilmektedir. Ergenler içerisinde bulundukları gelişim dönemi kaynaklı dış dünyaya daha kapalı olabilirler. Bu dönemde ergen ölüm nedeniyle birilerini veya tanrıyı suçlama eğiliminde olabilir. Sessizliğe bürünebilir veya yardım taleplerini sert bir dille reddedebilir. Anlaşılmadığını düşünüp, yalnız kalmak isteyebilir.

Ebeveynlerinden birini kaybetmişse yoğun gelecek kaygısı duyabilir. “Şimdi ne olacak? Nasıl geçineceğiz? Benimle kim ilgilenecek?” gibi. Okul başarısı düşebilir. Ergenlerde yas süreci daha sancılı olabilmektedir. Başkalarının kendisine acıdığını, herkesin kendisiyle ilgili konuştuğunu düşünebilir. Riskli davranışlara, öz kıyıma yönelebilir.

Ergenin bu süreçle başa çıkabilmesi için sağlıklı sosyal ve duygusal desteğe ihtiyacı vardır. Ancak bu desteğin yas tutarken verilebilmesi için daha önceden kurulmuş sağlam ilişki bağlarının olması gerekir. Ergenlerde de yas tamamlanmamışsa, okul başarısı düşüyor, ilişkiler zayıflıyorsa, gecikmiş yas söz konusuysa destek alınmalıdır.

Çocuk ve Ergenlerde Yas Süreci ile Nasıl Başa Çıkılır?

Ölüm ve yas ile başa çıkmak için toplumsal, kültürel ve bireysel başa çıkma yöntemleri var.  Herkesin başa çıkma ve yas tutma şekli kendine özgü. Ancak özellikle çocuk ve ergenlerde yas sürecinin daha sağlıklı geçirilebilmesi için aşağıdaki önerilerimizi deneyebilirsiniz.

Haber Verilmeli, Soruları Yaşına Uygun Şekilde Yanıtlanmalı

Yas tutan çocuk ve/veya ergene öncelikle mutlaka ölüm haberi gecikilmeden verilmelidir. Çocuk veya ergen sevdiğiyle vedalaşmak istiyorsa buna uygun koşullarda müsaade edilmelidir. Soruları varsa yaşına, gelişimine uygun şekilde cevap verilmelidir. Ölenin arkasından yapmak istediği bir ritüel, adak varsa yapmasına fırsat verilmelidir.

Bundan Sonra Ne Olacağına Yönelik Bilgi ve Güven Verilmeli

Çocuğa ve gence bundan sonraki süreçle ilgili bilgi verilmelidir. Bu süreçte yoğun gelecek kaygısı yaşayabilir ve sevdiği diğer kişileri kaybetmekten korkabilir. Kendisine bir şey olmasından da endişe duyabilir.

Böyle bir durumda mutlaka çocuk veya gence güven verilmelidir. “Şu an sağlıklısın, iyi durumdasın. İyi beslenir, tehlikelere karşı önlem alır ve dikkatli olursan önünde daha uzun bir hayat var.”, “Bundan sonra ben yanındayım ve birlikte yaşayacağız. Anneni/babanı (kaybettiği kişi kimse) özlediğinde onu düşünebilirsin. Resimlerine, videolarına bakabilirsin. Mezarlık ziyareti yapabilirsin. Ondan bahsedebilir, benimle, arkadaşlarınla onunla ilgili konuşabilirsin.”

En Kısa Sürede Rutine Geri Dönülmeli

Yas sürecinde çocuk veya gencin eski rutinine olabildiğince hızlı dönmesi ve sorumluluklarını yeniden üstlenmesi sağlanmalıdır. Vefatın ardından ilk bir iki gece düzen bozulsa da bunun daha fazla uzamasına fırsat verilmemelidir. Yine eskisi gibi evde sofra kurulmalı, kalan aile bireyleri bir arada yemek yemeli. Duş alma, öz bakım rutinleri yerine getirilmeli.

Çocuk eskisi gibi uyutulmalı, bir uyku rutini varsa yine uygulanmalı. Çocuk veya genç okula gidiyorsa mutlaka en kısa sürede okula dönmesi sağlanmalı. Çocuğun oyun oynamasına, gencin arkadaşlarıyla zaman geçirmesine fırsat verilmeli.

Roller Değişmemeli, Kimse Kimsenin Yerine Konmamalı

Evdeki kayıp kim olursa olsun kimse kimsenin yerine geçmemeli, kimseye ölenin görevleri yüklenmemeli. Annesini kaybeden bir genç kıza “Bu evin annesi artık sensin!” denilmemeli. “Kardeşi ölen bir çocuğa “artık bir tek sen varsın, onun yerine seni daha çok seveceğiz.” Denilmemeli. Bu çocuğun ve gencin üzerindeki yükü artırır. Herkes kendi, biricik rolünde kalmalı.

Ölen kişiye ait bir resim çocuk veya ergenin telefonuna, sık sık görebileceği bir yere konabilir. Ancak bu resim seçilirken kişinin her zaman göründüğü şekilde, doğal bir resmi olmalıdır. Yüzünün güldüğü, mutlu olduğu bir resim olmalı ve güncel bir resim olmalıdır.

Vesikalık resimler tercih edilmemelidir. Vesikalıklarda donuk, kişinin gerçeğini yansıtmayan bir ifade vardır. Bu tarz resimlerden kaçınılmalıdır. Ölenin eşyaları dağıtılacaksa da çocuk veya gencin kendi seçeceği birkaç manevi eşya bırakılmalıdır.

Yas Sürecinde Çocuk ve Gencin Güçlü Yönlerinden Destek Alınmalı

Herkesin zorluklarla başa çıkma yöntemleri vardır yasta bu zorluklardan biridir. Kimimiz yas sürecinde inançlarımızdan güç alırız. İbadet etmek, dua etmek, hayır işlemek bize daha iyi hissettirir. Kimimiz duygularımızı boşaltacak farklı kanallar ararız resim yapar, şiir yazar, ölenin ardından mektup yazarız. Kimimiz sosyal desteklerinden güç alır; arkadaşlarımızla dertleşir, onlarla zaman geçirir, benzer acılar yaşamış kişilerle konuşuruz.

Kimimiz araştırarak, bilgi toplayarak rahatlarız. Örneğin; kanser olduğunu ve az bir ömrü kaldığını öğrenen bir kişi kanserinin türünü, tedavi yöntemlerini araştırabilir. Ölüm ve sonrası için bilgi toplayabilir. Bu hastalıktan kaç kişinin öldüğünü, kaç kişinin kurtulduğunu akademik düzeyde araştırabilir.

Bir başkası ise hareket ederek yasını yaşayabilir. Yürüyüş, dans, meditasyon, yoga yapabilir. Dolayısıyla yas sürecinde çocuğa veya gence destek verirken onun rahatlama ve başa çıkma yöntemlerini bilinmelidir. Daha iyi hissetmesini sağlayacak yöntem bulunduğunda yasın tamamlanması kolaylaşacaktır. Yas danışmanlığı alınacaksa mutlaka kaybın ardından 40 gün geçmesi beklenmelidir.

Read More

Kanban Tekniği ile Zamanınızı Daha Kolay Organize Edebilirsiniz!

by Aba Psikoloji in Blog

Kanban tekniği zamanı organize etmekte, görev ve sorumluluklarını önceliklendirmekte zorluk yaşayan herkes için oldukça kullanışlıdır. Artan nüfus, kalabalıklaşan şehirler ve kaos sonucu zaman özellikle büyük şehirlerde daha kıymetli hale geldi. Teknolojinin gelişmesi hayatı kolaylaştırmaya hizmet ederken bir o kadarda dikkat dağıtıcı unsur halini aldı. Günümüzün büyük çoğunluğu trafikte işe, okula veya diğer sorumluluklarımıza ulaşmaya çalışırken geçiyor.

Önemli bir zamanımızı telefon, tablet, bilgisayar veya televizyonla harcıyoruz. Öğrenciler her yıl birbirinden önemli sınavlara büyük bir rekabet ortamında hazırlık yapıyor. İş hayatındaki rekabetse çok daha büyük. İş bulmak kadar mevcut konumunu korumak ve mümkünse terfi almak gerekiyor. Bütün bunlar bireylerin üzerindeki baskıyı artıyor.

İnsanlar çalışmak, üretmek veya öğrenmek kadar dinlenmeye ve deşarj olmaya da ihtiyaç duyuyor. Ancak bunun için yeterli zaman çoğunlukla bulunamıyor. 2020 yılında tüm dünyayı etkileyen Covid-19 salgını ile başlayan pandemi süreci de zaman yönetimini zorlaştırdı. Bir kısmımız işine eski düzeninde devam ederken önemli bir kısımda evden çalışıyor veya eğitim alıyor.

Her yaştan öğrenci için eğitim artık online sürdürülüyor. Dolayısıyla evlerimizin niteliği değişti. Evimiz hem konfor alanımız hem iş yerimiz, okulumuz, kreşimiz hem de ilgi ve beceri alanımız. Evde çalışıyor, okuyor, üretiyor, dinleniyor, gelişiyoruz. Her şeyi tek bir yerde yapıyor olmak yolda geçirdiğimiz zamanı bize kazandırsa da yeterli değil. Çünkü yolda geçen zamanın yerini evde yapılması gereken diğer işler aldı.

Kanban tekniği, ihtiyacımız olan fazla zamanı artırabilmek için mevcut iş ve sorumluluklarımızı planlama kolaylığı sağlıyor. Verimli zaman yönetimi tekniği olan Kanban, zaman baskısını azaltırken, stres ve kaygıyı da dengelememizi kolaylaştırıyor. Bu teknik aracılığıyla zihnimizde dağınık halde duran tüm yapılması gereken işleri kağıda döküyoruz. Böylece gözümüzde büyüyen işlerin hacmini, önemini ve ne kadar zamanımızı alacağını da görmüş oluyoruz.

Peki kanban methodu nedir? Nasıl Kullanılır? Avantajları nelerdir? Yazımızın devamında detaylarıyla bulabilirsiniz. Zaman Baskısı Yaşamamak İçin Öneriler ve Çalışan Ebeveyn Olmak ve Çocuklarla Kaliteli Zaman Geçirmek yazılarımızdan da faydalanabilirsiniz.

Kanban Tekniği Nedir?

Kanban methodu Japonların çalışma disiplinine ve kültürüne göre düzenlenmiş etkili bir zaman yönetimi methodudur. İlk olarak Toyota fabrikasında çalışan bir mühendis tarafından kullanılmıştır. Japoncada tahta/tabela anlamına gelen Kanban yönteminin iki temel prensibi var. Görselleştirmek ve sınırlandırmak. Görselleştirmek verilen görevi somut bir hale getirirken sınırlandırmak bu görevlerin yığılmasını engeller.

Tekniği kullanırken görsellerden faydalanıyor olmak sağ beynin, dili ve kelimeleri kullanıyor olmak ise sol beynin devrede olmasını sağlıyor. Dolayısıyla teknik her iki zeka alanına da hitap ediyor. Kanban tekniğinin bu özelliği herkes tarafından kullanılabilirliğini artırıyor.

Kanban Tekniği Nasıl Kullanılır?

Kanban tekniği dijital ortamda, bilgisayar programında, tahtada, panoda, duvarda, yerde veya kağıt üzerinde hazırlanabilir. Sadece bir kalem, kağıtla hazırlanabileceği gibi renkli kalemler, post itler ve görsellerle de desteklenebilir. Renklerin, post itlerin kullanımı daha dikkat çekici ve keyifli hale gelmesini destekleyecektir ancak şart değil. Bireysel olarak kullanılabileceği gibi ekip, takım, şirket, aile olarak da çıkarılabilir.

Kişisel, özel, sosyal, akademik veya mesleki yaşam için de kullanılabilir. İsterseniz tüm görev ve sorumluluklarınızı bir arada yazabilir ya da hepsi için ayrı kategorilerde çalışabilirsiniz. Evde yapılacaklar, okulda yapılacaklar, iş yeri, ilgi alanları, ödemeler, alınacaklar gibi. Tekniği öğrendiğinizde ve pratik kazandığınızda ihtiyacınıza göre çok daha çeşitli çalışmalar yapabilirsiniz.

Çalışmanız gereken konular, öğrenmek istedikleriniz, gezip görmek istediğiniz yerler veya tatmak istediğiniz lezzetler gibi. Görselleştirme kadar önemli bir diğer konu ise sınırlandırmak ve sınıflandırmaktır. Zihnimiz çoğunlukla yaptığımız, yapacağımız ve yapmakta olduğumuz işlerle meşgul. Bunları kategorize etmekte zorlanıyor ve çoğunlukla hiçbir işi bitiremediğimiz veya yol alamadığımız yanılgısına kapılıyoruz.

Bu da bize günümüzün oldukça verimsiz geçirdiğimizi ve bir arpa boyu yol alamadığımızı düşündürüyor. Kanban tekniği zihnimizde dağınık halde duran her şeyi bir düzene sokma imkanı sunuyor. Bu teknikle yaptıklarımızı, yapacaklarımızı ve yapmakta olduklarımızı kategorize edebiliyoruz. Böylece neyi bitirdik, neye başlamalıyız ve neyin ne kadarını yaptık somut şekilde görebiliyoruz.

Dolayısıyla bu teknik ile çalışırken işlerinizi “Yapacaklarım, Yapmakta olduklarım ve yaptıklarım” olarak sınıflamanız gerekiyor. Bu sınıflamayı yaparken ilgili başlıkları çalışma kağıdınıza veya alanınıza yan yana 3 sütun halinde yazmalısınız.

1.Yapacaklarım Sütunu

Yapacaklarım sütununa henüz yapmaya başlamadığınız ama yapmanız gereken işleri yazmalısınız. Buraya yapmanız gerekenler kadar yapmak istediklerinizi de yazabilirsiniz. Henüz planlamadığınız ama yapmayı hayal ettiğiniz, arzu ettiğiniz şeyler de olabilir. Tüm bu görev ve isteklerinizi buraya yazmanız artık onları yapmaya başlamanız için de motivasyon sağlayacak.

Ayrıca yapılacaklar listesini yazılı olarak listelemek veya görselleştirmek kişinin üzerindeki işleri daha net görmesine de yardımcı olur. Böylece zamanınızı gereksiz yere harcadığınız, gerekenden fazla oyalandığınız işlerinizi de tespit edebilirsiniz. Bunların hepsi önemliyse ve özellikle iş hayatınızla ilgiliyse ekibinizi genişletmeyi ve işleri diğerlerine dedike edebilirsiniz. Varsa ekip arkadaşlarınızdan destek isteyebilir, yöneticinizle de iş yoğunluğu üzerine konuşabilirsiniz.

Evde de aynı yöntemi kullanabilirsiniz. Üzerinizde fazla iş birikiyorsa ve yetiştiremiyorsanız yapılacaklar listenizin bir kısmını diğer aile bireylerine devredebilirsiniz.

Kanban tekniği kişinin işlerini bitirmek için motive olmasını, organize olmasını, zamanı verimli kullanmasını destekler. Aynı zamanda iş listesinin somutlaştırılması kişinin görevlerini yerine getirmesi için bir bağlayıcılık da sağlayacaktır. Üzerinizdeki işleri biliyor olmak başkalarının teklif ve ricalarına hayır diyebilmenizi kolaylaştırır. Ayrıca kanban methodu ile üzerinizdeki işleri hafife almaz, işleri erteleyip biriktirmezsiniz.

2.Yapmakta Olduklarım Sütunu

Yapmakta olduklarım sütununa yapacaklarım listesinden seçeceğiniz 3 işi yazmalısınız. Bu 3 iş aciliyete göre öncelik verilmiş veya doğrudan tercih edilmiş olabilir. Burada daha az veya daha fazla iş seçilmemesinin de motivasyonu destekleyen bir nedeni var. 3 işe öncelik verilerek kişinin üzerindeki zaman ve performans baskısının azalması amaçlanıyor.

Çünkü sınırlı zamanda mümkün olandan daha fazla işi üstlenmek zaman ve performans baskısını artırıyor. Daha fazla işin sırada beklediğini bilmek kişiyi işleri yarım bırakmaya ya da baştan savma yapmaya itebiliyor. Kalabalık bir listeden üç işe öncelik vermek ise daha kaliteli işler üretmek ve zaman baskısı yaşamamak için kolaylık tanıyor. Böylece Kanban tekniği ile erteleme davranışının da önüne geçilmiş oluyor.

3.Yaptıklarım Sütunu

Yaptıklarım sütunu ise kişinin yapıp bitirdiği işleri taşıdığı sütundur. Yapmakta olduklarım listesinde biten işler bu alandan silinip yaptıklarım alanına taşınır. Bu hem kişinin bitirdiği işleri görüp motive olmasını sağlar hem de psikolojik olarak kişiyi rahatlatır. Bu sütundaki işlerin artması bireyin üzerindeki işlerin azalmasını ifade eder.

Bu nedenle bu sütunu doldurabilmek birey için ulaşılması gereken bir hedef niteliği taşır. Yaptıklarım sütunundaki liste doldukça hissedilen tatmin de artacaktır.

Kanban Tekniğinin Avantajları

  • Kanban yöntemiyle işlerinizi zamanında tamamlamak ve bunun sonucunda artarak daha fazla iş üstlenmek motivasyonunuzu artırır.
  • İşlerinizi somutlaştırmanız üzerinizdeki işleri görmenizi, kendinizi iş planınıza göre organize etmenizi sağlar.
  • Bu sayede sorumluluklarınızı unutmaz, zamanlamayı kaçırmazsınız.
  • Kanban tekniği ile zaman baskısı yaşamaz, zaman baskısı sonucu açığa çıkan stres veya kaygıyı duymazsınız.
  • Kendinize, ilgi ve becerilerinize, sevdiklerinize daha fazla zaman yaratabilirsiniz.
  • Zihninizdeki karmaşadan kurtulur, rahatlarsınız.
  • Neleri, ne kadar sürede başarabildiğinizi görürsünüz.
  • Daha iyisini başarmak için motive olursunuz.
  • Erteleme davranışı bırakırsınız.
  • İşlerinizi, görev ve sorumluluklarınızı hafife almazsınız.
  • Ne yaptığınızı veya yapmanız gerektiğini bilmediğinizde diğerlerinin yardım taleplerine veya isteklerine hayır demek zor olabilir. Kanban yöntemi ile zaman ayıramayacağınız işler için “Hayır” diyebilir hale gelirsiniz.

Neleri ne kadar sürede yapabildiğinizi görmek kendinizle de bir rekabete girmenizi sağlar. Bugün bunu yapabildiysem yarın daha iyisini yapabilirim düşüncesini tetikler. Daha iyisini yapmak istemiyor veya ihtiyaç duymuyorsanız bile standardınızı korumak üzere sizi motive eder.

Kanban tekniği ve diğer zaman yönetimi önerilerimizden beklediğiniz performansı alamıyorsanız bir profesyonelden destek alabilirsiniz. Aba psikoloji uzman kadrosu her yaştan danışanına akademik ve mesleki danışmanlık sunuyor. Stratejik yetenek yönetimi çalışmamız ile kariyerinizi size en uygun şekilde planlıyoruz. Ayrıca uyguladığımız IQ, EQ, dikkat, algı, yetenek ve kişilik testleriyle çocuk, genç ve yetişkin danışanlarımızın potansiyellerini keşfediyoruz.

Read More

Oyun Bağımlılığı Çocukların Gelişimini Nasıl Etkiliyor?

by Aba Psikoloji in Blog

Oyun bağımlılığı yaşadığımız yüzyılın en büyük sorunlarından biri. Çocukları, gençleri ve yetişkinleri de etkisi altına alan bu bağımlılık türü pek çok açıdan kişileri olumsuz etkiliyor. İnternet bağımlılığının altında yer alan bu bağımlılık çocuğun gelişimini fiziksel, bilişsel, sosyal ve duygusal açıdan olumsuz etkiliyor. Oyuna yönelik bağımlılık çocukta davranışsal ve psikolojik açıdan da olumsuz etkilere yol açıyor.

Telefon, tablet, bilgisayar ve oyun konsolu aracılığı ile erişilen oyunlar, çevrimiçi veya çevrimdışı oynanabiliyor. Çoğunlukla sosyal beceri eksikliği, yalnızlık, özgüven eksikliği, saygı arayışı, kazanma ihtiyacı oyuna yönelimi tetikliyor. Yaz tatilleri gibi çocuğun fazlaca boş vakte sahip olduğu dönemlerde bağımlılığın gelişimini destekliyor. Stres, kaygı gibi çocuğun hoşuna gitmeyen, baş etmekte zorluk yaşanan duygular da oyunla yatıştırılıyor.

Çocuğun rahatlamak için sığındığı bu eğlence platformu zamanla alışkanlık halini alıyor. Zamanla bu alışkanlık kontrol kaybına dönüşüyor ve çocuğun gerçek dünya ile etkileşimi azalıyor. Sokakta akranlarıyla koşup, oynayarak büyüyen, gerçek arkadaşlıklar edinen dünün çocuklarıyla bugünün çocukları arasında fark var. İnternetin ve dijitalleşmenin bu denli yoğun olmadığı yıllarda çocukluğunu yaşayan bugünün ebeveynleri çocukları için endişeli.

Bugünün çocukları birbirini tanımayan insanların yaşadığı şehir kültüründe büyüyor. Sosyalleşebilecekleri güvenli alanlar sınırlı. Küçük yaşlardan itibaren geleceklerine, kariyerlerine yatırım yapmak üzere büyük sorumluluklar üstleniyorlar. Çocuklar deşarj olamıyor. İlgi ve becerilerini bulmak için kurstan kursa taşınmaları gerekiyor. Ancak kimi zaman ailenin vakti veya maddiyatı bu olanakların sağlanmasına yeterli gelmiyor. Dolayısıyla çocuklar vakitlerini geçirmek, sosyalleşmek ve eğlenmek için oyunlara yönelebiliyor.

Oyundan alınan keyif artıkça ve yerini daha iyi bir seçenek doldurmadıkça bağımlılık gelişiyor. Aileler çocuklarının oyun oynamasından bağımlılık ihtimali nedeniyle endişe duyuyor. Ancak her oyun oynayan çocukta bağımlılık gelişmiyor. Bu da bağımlılığın açığa çıkma nedenlerinin bilinmesini ve önlenmesini gerektiriyor. Dijital Çağda Ebeveyn Olmak yazımızdan da faydalanabilirsiniz.

Oyun Bağımlılığı Nedir?

Oyun bağımlılığı, oyunun diğer ilgi alanlarına ve günlük aktivitelere göre daha öncelikli hal alması sonucu gelişmektedir. Oyun oynama üzerinde kişinin kontrolü giderek azalmaktadır. Oyuna ayrılan zamanın sonucunda kişinin hayatında açığa çıkan olumsuzluklara rağmen oyun oynama davranışı devam ettiğinde bağımlılığın geliştiği söylenebilmektedir. Dolayısıyla her oyun oynayan, oyun oynamayı seven ve oyunlarla ilgilenen bağımlı değildir.

https://youtu.be/BEACNm7-M5c

Bağımlılıktan söz edebilmek için;

  • Oyun çocuğun zamanının ne kadarını kapsıyor?
  • Oyun sonucu çocuğun fiziksel, bilişsel, sosyal ve duygusal gelişimi nasıl etkileniyor?
  • Oyun oynamak veya oyundan mahrum kalmak çocukta hangi duygu, düşünce ve davranışlara yol açıyor? Değerlendirmek gerekmektedir.

Çocuklarda Görülen Oyun Bağımlılığı Belirtileri

Oyun bağımlılığı tanısı almak için aşağıdaki belirtilerin en az 5 ini ve/veya daha fazlasını son bir yıldır taşımak gerekiyor;

  • Video/internet oyunları üzerine aşırı kafa yormak.
  • Oyun oynamadığında kötü hissetmek ya da yoksunluk belirtileri göstermek.
  • Kendini daha iyi hissetmek için giderek daha da artan sürelerde oyun oynamayı istemek.
  • Kendisini kısıtlamaya çalışsa da daha az oyun oynamayı becerememek.
  • Daha önceden severek yaptığı diğer işleri artık yapmayı istememek.
  • Okulda, iş yerinde ya da evde fazla oyun oynamaya bağlı olarak gelişen problemlerle karşılaşmak.
  • Oyun oynama süresini gizlemek için yakınlarına ya da başkalarına yalan söylemek.
  • Kendini kötü hissettiğinde duygu durumunu iyileştirmek için oyun oynamak.
  • Video/internet oyunlarına katılımdan dolayı önemli ilişki, iş, eğitim ya da kariyer fırsatlarını kaçırmak.
  • Hayatının merkezine oyunları koymak,
  • Okul ve ders başarısında gözle görülür düşüş yaşamak,
  • Herhangi bir sebeple oyun oynayamadığında yoksunluk belirtileri göstermek (agresif tavırlar, dürtüsel davranışlar gibi)
  • Okuldaki ya da gerçek hayattaki çevresi ile daha az iletişim kurmak ve/veya sorun yaşamak,
  • Sosyal çevreyi önemsememek, eski arkadaşları ile görüşmek yerine oyunlara yönelmek,
  • Davranışları ve ruh hali; depresyon ve anksiyete gibi sorunları çağrıştırıyorsa bağımlılıktan şüphe edilmelidir.

Oyun Bağımlılığı Çocuğu Nasıl Etkiliyor

Oyun bağımlılığı tüm gelişim alanlarında çocuğu olumsuz etkiliyor. Oynanan oyunun yaşa uygunluğu, içeriği ve verdiği mesaj da çocuğun oyundan ne derece etkilendiğini belirliyor. Çocuğun yaşına uygun olmayan oyunlar kaybetme olasılığını artırıyor bu da çocuğun özgüvenini zedeliyor. Savaş, dövüş gibi zarar verme odaklı oyunlar çocuğun saldırganlık dürtülerini besleyebiliyor.

Çocuk oynadığı oyunlardan etkilenebiliyor, korkabiliyor ve hatta travmatize olabiliyor. Bu korku da çocuğun duygu, düşünce ve davranışlarına yansıyabiliyor. Şiddet içerikli oyunlar çocuğun sorunlarla başa çıkma şekli olarak zorbalığa yönelmesine veya çok çabuk öfkelenmesine neden olabiliyor.

Oyun bağımlılığı sonucu fiziksel şikayetler sıkça yaşanıyor, Bilişsel gelişim de olumsuz etkileniyor

Ekrana uzun süre maruz kalmak baş ağrısı, gözlerde yanma, bulanık görüş gibi sonuçları doğurabiliyor. Uzun süre sabit şekilde hareketsiz kalmak kas tutulmalarına, boyun, sırt ağrılarına ve karpal tünel sendromuna neden olabiliyor. Bağımlılık geliştiğinde çocuklarda oyuna daha fazla zaman ayırabilmek için öz bakım ve hijyen ihmali görülebiliyor.

Pek çok bağımlı çocukta oyun oyuna ara verememe nedeniyle öğün atlama, yetersiz beslenme veya oyun karşısında yemek yeme davranışı görülüyor. Uzun süre bu şartlar altında oyun oynamaya devam eden çocuklarda fizyolojik tepkiler de açığa çıkıyor. Uyku rutini bozuluyor, uyku kalitesi düşüyor.

Yetersiz uyku ve yetersiz beslenme ve hareketsizlik özellikle çocuk ve ergenlerin gelişimini olumsuz etkiliyor. Dolayısıyla çocuklarda hem fiziksel hem de bilişsel gelişim zarar görüyor. Yorgunluk, uykusuzluk ve beslenme eksikliği çocuğun doğrudan öğrenme kapasitesini olumsuz etkiliyor. Bu çocuklarda zaman yönetimi, dikkati sürdürme ve organize olma becerileri olumsuz etkilenmektedir. Dolayısıyla okul başarısı ve öğretimden alınan verim düşmektedir.

Çocuklar oyun oynamaya ara vermekte ve zamanı organize etmekte güçlük yaşadıkları için ödevlerini yapmakta zorlanırlar. Oyun bağımlılığı sonucu öz disiplin azalır. Üstelik çocuklar bu sorumluluk kaybının yol açacağı sonuçlardan kaçınmak için zamanla yalana da başvurabilirler. Düşük sınav sonuçlarının veya ödevlerini yapmamış olmasının nedeni olarak gerçek olmayan gerekçeler sunabilirler.

Hareketsizlik, yetersiz beslenme, yorgunluk ve uykusuzluk sonucu baş dönmesi, göz kararması, dikkat konsantrasyon güçlüğü görülebiliyor. Çocuklarda gerginlik, çabuk sinirlenme, dürtüsel davranışlar da görülebiliyor.

Bağımlılık sonucu empati zedeleniyor ve sosyal ilişkiler zayıflıyor

Sanal ortamda gereğinden fazla bulunmak özellikle çocuk ve ergenlerde empati yoksunluğuna da neden oluyor. Oyun bağımlılığı sonucunda çocuğun sosyal yaşamı da olumsuz etkilenmektedir.

Çocuklar oyun oynayabilmek için sadece derslerini, öz bakımlarını veya uyku, beslenme ihtiyaçlarını aksatmazlar. Aileleriyle geçirdikleri zamanı, arkadaşlarını, sosyal etkinliklere katılımlarını da aksatırlar. Dolayısıyla zamanla yalnızlaşırlar ve bu yalnızlık da bir süre sonra oyun oynama ihtiyacını körükler.

Oyun bağımlılığı maddi kayıpları da tetikliyor

Bir diğer olumsuz etki ise bağımlılığın maddi boyutudur. Oyun bağımlılığı sadece internet kullanımı ile sınırlı değildir. Çevrimiçi oyunlar özellikle bağımlılık düzeyindeki kullanıcıları sıklıkla oyun içinde güçlendirici eklentiler satın almaya yönlendirmektedir.

Kazanmayı kolaylaştıracak araçlar, koruyucu kıyafetler, silahlar veya fazladan oyun hakkı, can satın almak gibi. Sıklığı ve ayrılan bütçe artış gösterdikçe bağımlılığın maddi külfeti de artmaktadır. Alınan eklentilerin dışında oyun konsolu, kolu, çevrimiçi kulaklık, mikrofon gibi parçalarında sık sık yenilenmesi gerekebilmektedir.

Kimi çocuklar kaybetmeyi kabullenemeyip oyun içerisinde öfkelenebilmekte ve eşyalara büyük zararlar verebilmektedir. Aileler yaşadıkları üzüntü ve çaresizlik hissi ile çocuğun yol açtığı hasarı hemen gidermeye çalışabilmektedir. Tüm bunlar ailenin bağımlılık nedeniyle maddi sıkıntılar yaşamasına neden olabilmektedir.

Oyun Bağımlılığı Neden Gelişir?

Oyun bağımlılığı gelişmesinin altında birden fazla neden ve etken yer alabilmektedir. En büyük etken ailesel faktörlerdir. Aile içi iletişim eksikliği, hatalı ebeveyn tutumları, aile içi şiddet her tür bağımlılık gelişimini tetikleyebilir. Çocuk aile içerisinde veya sosyal yaşamında kendisini geride kalmış, ikinci planda hissediyorsa bağımlılık gelişebilir. Çocuk oyunda kazanarak sanal ortamda aradığı saygınlığı yakalayabilir.

Fiziksel görünümünden veya sosyal becerilerinden memnun olmayan bir çocuk sanal ortamda olmak istediği biri gibi davranabilir. Kendisini yarattığı sanal karakter gibi güçlü, başarılı ve beğenilen biri gibi hissedebilir. Bu duyguyu daha sık hissedebilmek için oyunda giderek artan şekilde daha fazla zaman geçirebilir. Baskıcı- otoriter tutumla yetişen veya aşırı korumacı ailede büyüyen çocuklar için kendi hayatlarının kontrolü ebeveynlerindedir.

Çocuk oyun içerisinde kontrolün tamamen kendisinde olduğunu hissettiğinde bu duygudan keyif alacaktır. Yoğun stres altında olan, sıklıkla olumsuz olaylara maruz kalan çocuk oyunu bir kaçış olarak görebilir.

  • Oyun olumsuz duygu ve düşüncelerden kaçmak için kullanılabilir.
  • Çocuk oyun aracılığı ile kendini bir grubun, topluluğun parçası gibi hissedebilir.
  • Sosyal beceri eksikliği çocuğun sanal arkadaşlıklarla arkadaş ihtiyacını karşılamasını sağlayabilir. Bu arkadaşlıktan alınan keyif bağımlılığı tetikleyebilir.
  • Rekabetçi kişilik oyun bağımlılığı gelişmesine neden olabilir.
  • Öz saygı ve özgüven eksikliği bağımlılığı tetikleyebilir.
  • Ailenin çocuğa yeterli zaman ayırmayışı, çocuğun ilgisiz kalması bağımlılığa yol açabilir.
  • Akran zorbalığı, fiziksel, duygusal veya sözel şiddete maruz kalmak oyunun değerini artırabilir.

Oyun Bağımlılığı Nasıl Önlenebilir, Ailelerin Çocuğa Yaklaşımı Nasıl Olmalı?

Öncelikle aileler çocuğun dijital oyun oynamasının önüne geçemeyeceklerini kabul etmeliler. Çocuğun teknoloji çağında internetten veya dijital kaynaklardan uzakta yetiştirilebilmesi mümkün veya sağlıklı değil. Çocuklar bu kaynakları oyun dışında öğrenmek, sosyalleşmek, araştırmak gibi pek çok faydalı amaçla da kullanabiliyor. Dolayısıyla burada çocuğu mahrum bırakmak veya cezalandırmak yerine çocuğa sağlıklı kullanım alışkanlığı kazandırmak gerekiyor.

Aile Bireyleri Çocuğa Sağlıklı Rol Model Sunabilmeli

Aileler çocuklarına öncelikle kendi dijital kaynak kullanımları ve oyun oynama davranışlarıyla rol model olmalılar. İnternet, telefon, televizyon karşısında gereğinden fazla zaman harcayan ebeveyn çocuk için olumsuz model oluşturacaktır. Ebeveynlerin veya diğer kardeşlerin oyuna zaaflarının olması, oyunla fazla zaman geçirmesi de çocuk için zararlıdır. Aile mutlaka çocuğa etkili zaman geçirme becerisi kazandırmalı ve fırsatlar sunmalıdır.

Çocuğun İlgi ve Beceri Alanları Keşfedilip Desteklenmeli

Çocuğun gerçek arkadaşlıklar kurabileceği, gerçek oyunlar oynayabileceği ortamlar oluşturulmalıdır. Çocuğun oyun dışında da ilgisini çekebileceği, becerilerini geliştirebileceği faaliyet alanları keşfedilmelidir. Sanata, müziğe, spora ilgisi veya becerisi varsa desteklenmelidir. Tiyatro, sinema, seyahat, kültür gezileri, sosyal aktiviteler, kurslar, atölye çalışmaları gibi faaliyet alanları araştırılmalıdır. Tüm etkinlikler çocuğun yaşıyla uyumlu olmalıdır. Aile aktivite planlarken mutlaka çocuğun da fikrini almalıdır.

Oyun Bağımlılığı Çoğunlukla Hatalı Ebeveyn Tutumlarının Sonucu Olarak Gelişmektedir

Hatalı ebeveyn tutumları varsa aile mutlaka tutumunu Hoşgörülü, destekleyici ve demokratik tutumla değiştirmelidir. Aile içi iletişim sorunları veya şiddet durumu söz konusu ise mutlaka psikolojik destek alınmalıdır. Aile içi iletişim sağlıklı düzeye taşınmalıdır. Çocuğun oyun seçimleri eleştirilmemeli ancak çocuğun yaşına, gelişimine uygun olmayan oyunlar çocukla değerlendirilmelidir. Çocuğun keyif alabileceği, gelişimine katkı sağlayacak oyun alternatifleri araştırılmalı ve çocuğun seçimine sunulmalıdır.

Oyun çocuklara ödül veya ceza olarak sunulmamalıdır. Çocuğun oyun süreleri belli olmalı, ne sıklıkla mola vermesi gerektiği takip edilmelidir. Çocuğun oyun oynama alışkanlığı üzerinde oto kontrol kazanması desteklenmelidir. Çocuk oyun oynamak için doğru zamanı, oyun oynama süresini, sıklığını belirleyebilir düzeyde kalabilmelidir.

Aileler, çocuklarında oyun bağımlılığı gelişmemesi için iletişim şekilleri, ebeveyn tutumları ile çocuklarının özgüvenini ve özsaygısını desteklemelidirler. Çocuk fiziksel, duygusal, bilişsel veya davranışsal sorunlar yaşıyorsa, arkadaş edinemiyor ve okul başarısı düşüyorsa mutlaka profesyonel destek alınmalıdır. Çocuklarda Sosyal Beceri ve Ailenin Etkisi yazımızdan da faydalanabilirsiniz.

Read More

Çocuklarda Hayali Arkadaş Dönemi ve Ailelere Öneriler

by Aba Psikoloji in Blog

Hayali arkadaş kavramı aile ve çevre tarafından çoğunlukla endişe verici bulunur. Oysa ki çocuğun dünyasında hayali bir arkadaşın varlığı oldukça sağlıklı ve normaldir. Ancak her çocukta hayali arkadaşlığın görülmemesi, ailelerin çocuklarının farklı olduğunu düşünmelerine neden olmaktadır. Sanılanın aksine çocuğun dünyasında hayal ürünü bir arkadaşın belirmesi çocuğun yaratıcılığının, hayal gücünün ve zekasının bir ürünüdür.

Pek çok açıdan çocuk için olumlu etkisi olan hayali arkadaşlığın görülme nedenleri, zamanı, sıklığı gibi değişkenler çocuktan çocuğa farklılık göstermektedir. Çoğunlukla hayali bir arkadaşın varlığı çocuğun yalnızlık çektiğini, sosyal ilişki kuramadığını düşündürür. Bir anlamda bu doğru olsa da çocuk yalnızlığıyla başa çıkmak için yaratıcılığını kullanmaktadır. Aynı zamanda gerçek bir arkadaşla kuracakları iletişimi hayali arkadaşı ile kurmaktadır.

Bu da çocuğun sosyal becerisinin olduğunu göstermektedir. Çocuk hayal gücüne, yaratıcılığa ve sosyal beceriye sahiptir ancak bunu kullanacak gerçek sosyal ortamlardan bir sebeple uzaktır. Bu uzaklığın nedeni ebeveyn tutumu, yaşanılan çevre ve koşullar olabilir. Pandemi, yaşanan çevrede akranların olmayışı, tek çocuk olmak gibi.

Dolayısıyla hayali arkadaş sahibi olmak çocuğun dünyasında oldukça doğal bir yaratımdır. Peki hayali arkadaşlık nedir ve neden gelişir? çocuklar bu arkadaşlığa neden ihtiyaç duyuyor? Hayali arkadaşa sahip olmak kaç yaşına kadar normal kabul edilir? Aileler bu arkadaşlık ilişkisine nasıl yaklaşmalılar? Yazımızın devamında detaylarıyla paylaşacağız.

Hayali Arkadaş Nedir?

Hayali arkadaş çocuğa, oyunlarında, eğlendiği veya korktuğu anlarda eşlik eden çocuğun duygu ve düşüncelerini paylaşabildiği zihinsel imgedir. Bu arkadaş çocuğun sevdiği bir çizgi karakter, okuduğu kitaplardan bir kahraman, sevdiği bir hayvan olabilir. Ya da bu arkadaş çocuğun daha önce hiç görmediği ve tamamen zihninden ürettiği bir kişi olabilir. Kimi zamanda çocuğun tanıdığı, sevdiği bir kişi olabilir.

Çocuk tanıdığı veya tanımadığı bu kişiye isim verir. Çocuk arkadaşına roller, duygu ve düşünceler yükler. Bunlar çoğunlukla çocuğa ait olan duygu ve düşüncelerdir. Çocuk, hayali arkadaşıyla zaman geçirirken tıpkı gerçek bir arkadaşlık ilişkisindeki gibi davranır. Kimi zaman birlikte eğlenir ve gülerler, kimi zaman ise anlaşamaz ve küserler. Arkadaşıyla sesli olarak sohbet edebilir, ona kızabilir. Nasıl olduğunu, neler yaptığını sorabilir.

Hayali arkadaşının dünyasında olup bitenle ilgili kendi ailesine bilgiler verebilir. Arkadaşının kardeşini, evcil hayvanını, yaramazlıklarını, ailesine anlatabilir. Bu öykülerin büyük çoğunluğunda çocuğun kendi hayat deneyimleri yer almaktadır. Bu sayede çocuk yaşantısının bir benzerini başka çocuklarında yaşadığını düşünerek rahatlar. Üstelik ailesinin veya çevresinin bu öykülere vereceği tepkiyle de kendini daha iyi veya daha kötü hissedebilir.

Çocuk hayali arkadaş aracılığıyla başa çıkamadığı çatışmaları, stresi, korku ve kaygıları dışa vurur. Üstesinden gelebilmek için arkadaşıyla sohbet eder, oyun oynar. Çocuğun zihninde kurduğu bu hayali arkadaşlık onun için son derece değerli ve gerçekçidir. Ancak bu arkadaş her zaman bir hayal ürünü de olmak zorunda değildir. Kimi zaman çocuk oyuncak bir bebeğini, pelüş ayısını ve benzeri de arkadaşı olarak seçebilir.

Oyunlarında bu oyuncağa arkadaşı olarak rol verir. Beraber masaya oturur, tuvalete gider. Ona da yemek yedirir, tuvaletini yaptırır. Alışverişe, parka onunla gitmek isteyebilir. Üşüdüğünü düşünüp üzerini örtebilir, uykusunun geldiğini söyleyip onu uyutabilir. Geceleri beraber uyumak isteyebilir.

Hayali Arkadaş Ne Zamana Kadar Normal Kabul Edilmeli?

Çocuğun dünyasında hayali arkadaş sembolik oyunun görülmeye başladığı 2 yaş dolaylarında açığa çıkar. Bu dönem aynı zamanda çocuğun dil becerisinin geliştiği ve kendini sözel olarak ifade edebildiği dönemdir. 2-7 yaş aralığında çocuklar sıklıkla veya ara ara hayali arkadaşlarından bahsedebilirler. Çocuğun birlikte oyun oynayıp sohbet edebileceği gerçek arkadaşları olmaya başladıkça hayali arkadaşın ortaya çıkma sıklığı da azalacaktır.

Kimi zaman bu gerçek arkadaşlığın yerini televizyon, tablet, telefon almaktadır. Bu durumda da çocuk oyun arkadaşı ihtiyacını ekran aracılığıyla yapay olarak doldurmaktadır. Ancak dijital ekran kullanımı çocuğun hem hayal dünyasını köreltmekte hem de interaktif etkileşim olmadığı için çocuk karşılığı olan bir ilişki geliştirememektedir. Bu durum da çocuğun sosyal gelişimini örselemektedir.

Bu nedenle dijital ekrana maruz kalma süresi özellikle ilk çocukluk döneminde sınırlı ve kontrollü olmalıdır. Çoğunlukla hayali arkadaşlar 6 yaş dolaylarında kendiliğinden kaybolurlar. Çocuk arkadaşının uzun bir tatile gittiğini ve artık gelmeyeceğini söyleyebilir. Artık görüşmediklerini veya küstüklerini söyleyebilirler. Çocuk direk hayali arkadaşından bahsetmeyi bırakıp gerçek arkadaşlarından bahsetmeye başlayabilir.

Hayali arkadaşlık 6-7 yaştan sonra hala devam ediyorsa mutlaka değerlendirme için profesyonel destek alınmalıdır.

Çocuklar Neden Hayali Arkadaş Edinir? Hangi Çocuklarda Bu Arkadaşlık Daha Sık Gözlenir?

Hayali arkadaşlık 2-7 yaş aralığındaki tüm çocuklarda görülebilir. Ancak görülme sıklığı aşağıdaki durumlarda daha fazladır;

  • İlk ve tek olarak büyüyen çocuklarda (çocuk evin ilk çocuğu, ev içerisinde başka kardeş ya da akran yok)
  • Hayal gücü gelişmiş, yaratıcılığı yüksek olan çocuklarda
  • Televizyon, tablet, telefon gibi dijital ekrana maruz kalma süresi sınırlı olan çocuklarda
  • Dışlanan, arkadaş edinemeyen veya arkadaşlık kurabileceği ortamlardan uzak kalan çocuklarda
  • Sosyal yönü güçlü olan ama sosyalleşme imkanı olmayan çocuklarda (okula gitme yaşı gelmemiş, okul öncesi eğitime başlamamış, yaşadığı çevrede akranı olmayan çocuklar)
  • Aşırı korumacı ebeveyn tutumları nedeniyle koruyup, kollanan çocuklarda
  • Eve yeni bir kardeş gelmesi, taşınma, boşanma, okul değişikliği, yas, travma gibi çocuğun stres yaşadığı durumlarda
  • Baskıcı-otoriter veya umursamaz, ilgisiz ebeveyn tutumlarıyla yetişen çocuklarda,
  • Pandemi nedeniyle sosyal ilişkilerin sınırlı olduğu ortamlarda büyüyen çocuklarda hayali arkadaş sıkça görülmektedir.

Hayali Arkadaş Edinmenin Çocuk İçin Faydaları Nelerdir?

Hayali arkadaşlık çocuğun dünyasında pek çok açıdan iyileştirici ve destekleyici rol oynuyor. Çocuk hangi konuyla ilgili hayali bir arkadaşa ihtiyaç duyuyorsa bu arkadaşlık çocuğun ihtiyacını doyuruyor. Hayali arkadaş edinmenin çocuk için faydalarını aşağıdaki gibi sayabiliriz.

  • Çocuklar bu arkadaşlık ile başa çıkma becerilerini geliştiriyor.
  • Hayal güçleri gelişiyor.
  • Olumsuz duygu ve düşüncelerini daha sağlıklı yollarla ifade etmeyi öğreniyorlar.
  • Hayali arkadaşlık aracılığıyla çocuklar korkularını, kaygılarını, olumsuz deneyimlerini ifade edebiliyorlar.
  • Daha kolay sosyalleşebiliyor, daha az içe kapanık oluyorlar.
  • Paylaşmayı, takımla uyum içerisinde olmayı öğreniyorlar.
  • Saldırganlık, öfke veya pasif agresif davranışlar daha az görülüyor.
  • Empati kurabiliyor, başkalarının da isteklerine ve duygularına saygı duymayı öğreniyorlar.
  • Daha özgüvenli, girişken davranışlar sergileyebiliyorlar.
  • Dili kullanma becerileri ve kelime hazineleri gelişiyor.
  • Karar verme, sorumluluk alma, sebep-sonuç ilişkisini öğrenme gibi kazanımlarda da çocuğa katkı sağlıyor.
  • Uyku düzeni, tuvalet eğitimi, yeme düzeni gibi önemli gelişim ve öğrenme evrelerinde çocuğun adaptasyonunu kolaylaştırıyor. Çocuk çok daha kolay rutin oluşturabiliyor.
  • Kardeş kıskançlığı, boşanmış ailede çocuk olmak, yas, travma gibi olumsuz deyimlerde çocuğun başa çıkmasını kolaylaştırıyor. Karanlık, yalnızlık, böcekler, hayvanlar gibi çocuğun varsa korkularının üstesinden gelmesine yardım ediyor.

Hayali Arkadaş Edinen Çocuğa Ailenin Yaklaşımı Nasıl Olmalı?

Aileler hayali arkadaşı kabul etmekte zorlanabilmektedir. Bu arkadaşlığın bir sorunun habercisi olduğuna yönelik inançları çocuğun hayaline karşı çıkmalarına neden olabilmektedir. Kimi aileler çocuğun arkadaşını yok sayar ve çocuğa da onun gerçek olmadığını ispat etmeye çalışırlar. Kimi aileler çocuğa kızıp, böyle şeylerden bahsetmesini yasaklamaktadır. Oysa hayali arkadaş fırsat verildiğinde çocuğun iç dünyasını görmenin, dinlemenin en verimli yoludur.

Aileler çocuğun arkadaşıyla ilgili anlattıklarını ilgiyle dinlemeliler. Bu arkadaşlıkla ilgili sorular sormak, arkadaşı tanımaya çalışmak oldukça önemlidir. Bu yaklaşım çocuğun dünyasını keşfetmenin dışında çocuğa da kendini iyi hissettirir. Çocuk yaptığı bir yanlışı, yaşadığı kötü bir deneyimi, korkusunu, kaygısını arkadaşının deneyimiymiş gibi ailesine anlatabilir. Kırılan bir oyuncağı için “Ben kırmadım, arkadaşım Eylül kırdı” diyebilir.

Kaybettiği bir eşyası için “ben kaybetmedim Eylül kaybetti” diyebilir. Küçük kardeşini kıskanan bir çocuk “Eylül’ün kardeşi var ve Eylül onu hiç sevmiyormuş.” Diyebilir. Burada aile cezalandırma, suçlama, utandırma, kızma gibi olumsuz yaklaşımlar sergilememelidir. Çünkü çocuk zaten bu duygu veya davranışının hissettirdiklerinden mutlu değildir. İçinde yaşadığı bu çatışmayla başa çıkmaya çalışmaktadır ve ailesinin ne tepki vereceğinden de korkmaktadır.

Ailenin olumsuz yaklaşımı çocuğun korkularının veya olumsuz düşüncelerinin daha da gelişmesine neden olacaktır. Eylül’ün kardeşini sevmiyor olmasına ailenin vereceği tepki çocuk için kendi kardeşiyle ilişkisini tayin edecektir. Ailenin çocuğa “Olur mu öyle şey, kardeş hiç sevilmez mi” demesi çocuk için hayal kırıklığıdır. Aile çocukla alay etmemeli, arkadaşına yönelik verdiği bilgilere gülmemeli veya imalarda bulunmamalıdır.

Aile çocuğun anlattıklarına saygı ve ilgi göstermeli, merak ettiğini ve inandığını çocuğa hissettirmelidir. Ailenin pozitif yaklaşımı çocuğun kendisini, duygu ve düşüncelerini değerli ve kabul edilebilir bulmasını sağlayacaktır. Çocuk ailenin tepkilerine göre ailenin de sınırlarını öğrenmiş olacak. “Arkadaşımın bu davranışı kabul ediliyorsa benim davranışım da edilebilir.” gibi.

Çocuk Psikolojisinde Oyun ve Oyuncağın Önemi ve Çocuklarda Sosyal Beceri ve Ailenin Etkisi yazımızdan da faydalanabilirsiniz.

Çocuğun Hayali Arkadaşının Yerini Zamanla Gerçek Arkadaşlar Almalı

Aile çocuğun sosyalleşebileceği ortamlar yaratarak gerçek arkadaşlıklar kurmasına yardımcı olmalıdır. Okul öncesi eğitim, oyun grupları, parklar çocukların arkadaşlık edinmesi için elverişli ortamlardır. Yine çocuğun akranlarıyla bir arada olabileceği sosyal aktiviteler ve etkinlikler de planlanabilir. Çocuğun ilgi ve beceri alanlarına yönelik kurslar da arkadaşlık geliştirebilmesine destek olacaktır. Kardeş veya kuzenler, akran grubundan akrabalar da çocuğun sosyal etkileşim ihtiyacını karşılamasını sağlayacaktır.

İçerisinde bulunduğumuz pandemi koşulları nedeniyle çocukların sosyal etkileşim ortamları son derece kısıtlandı. Aileler bu dönemde ekstra güçlükler yaşayabiliyorlar. Bu dönemde ev içerisinde anne babanın ve varsa diğer aile üyelerinin çocukla etkin zaman geçirmesi de oldukça önemlidir. Oyun Terapisi Nedir? Çocuk ve Aileler için Faydaları ve Sağlıklı Bir Birey Yetiştirebilmek İçin Aile İçi İletişim Nasıl Olmalı? Yazılarımızdan da faydalanabilirsiniz.

Hayali Arkadaş Ne Zaman Zararlı Hale Gelir?

Çocuğun hayali arkadaş ilişkisi 6-7 yaşından sonra da devam ediyorsa aile çocuğun arkadaşına yönelik söylemlerini iyi değerlendirmelidir. Artık bu yaştan sonra çocuk gerçek arkadaşlıklar kurmalı, sosyal çevresinde akranlarıyla arkadaşlık geliştirebilmelidir. Eğer çocuk okulda veya yaşadığı sosyal çevre içerisinde arkadaşlık kuramıyorsa bir uzmandan destek almak düşünülmelidir. Çocuğun duygu, düşünce ve davranışları üzerinde hayali arkadaşının yönlendirici hükmü varsa destek alınmalıdır.

Çocuk, istenmeyen davranışlarda bulunuyor ve bunları hayali arkadaşının yaptırdığını söylüyorsa mutlaka bir uzmanla görüşülmelidir. Çocuğunuzun uzayan hayali arkadaşlığı varsa ve artık gelişimine zarar verdiğini gözlemliyorsanız bizimle iletişime geçebilirsiniz. Aynı şekilde çocuğunuza hayali arkadaşlık konusunda nasıl yaklaşacağınızı bilmiyorsanız da ebeveyn olarak destek alabilirsiniz.

Aba psikoloji uzman kadrosu ile çocukluk çağı problemlerine yönelik çalışmalar yapmaktadır. Uzayan hayali arkadaş ilişkisi de çalıştığımız konular arasında yer almaktadır. Ayrıca uyguladığımız IQ, EQ, dikkat, algı, yetenek ve kişilik testleriyle çocuk, genç ve yetişkin danışanlarımızın potansiyellerini keşfediyoruz. Kullandığımız alternatif psikoterapi yöntemleriyle danışanlarımızın hayat kalitesini artırmayı hedefliyoruz. Detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Read More

Bağlanma Teorisi Seçimlerimizi ve Kariyerimizi Nasıl Etkiliyor?

by Aba Psikoloji in Blog

Bağlanma teorisi II. Dünya Savaşı sırasında John Bowlby tarafından geliştirilmiştir. Bu teoriye göre bebekler ile birincil bakım veren ebeveynleri arasındaki etkileşimin derecesi bağlanmanın kalitesini belirlemektedir. Bağlanmanın yetersiz ve sağlıksız olduğu durumlarda kendini tehlikede hisseden bebekte stres açığa çıkmaktadır.

Stres bakım veren tarafından giderilmediğinde ise bebeğin stresle başa çıkması mümkün olmamaktadır. Dolayısıyla yaşamın ilk yıllarında temel bakım veren ile kurulan bağın türü bireyin stresle başa çıkma becerisini de doğrudan etkilemektedir. Ayrıca problem çözme becerileri, özgüven, özsaygı da bağlanmaya göre şekillenmektedir. Ebeveyn ile kurulan bağ bireyin kendine yönelik güveni kadar başkalarını ne kadar güvenilir bulduğunu da etkilemektedir.

Bağlanma teorisi bağlanmanın yaşamın ilk yıllarına yönelik olduğunu söylese de etkileri yaşam boyu sürmektedir. Bireyin kendisini doğrudan etkileyecek, önemli kararlar, yaptığı seçimler kurulan bağın türüne göre farklılaşmaktadır. Kişinin öz benlik gelişimi, kendini algılayış biçimi doğrudan kariyer planını ve kariyer gelişimini de etkilemektedir.

Bağlanma Türleri Nelerdir? Hangi Bağlanma stili iyi bir kariyer gelişimini destekliyor? Başarıyı olumsuz etkileyen bağlanma stillerinin negatif etkilerini nasıl azaltabiliriz? Yazımızın devamında detaylarıyla paylaşıyor olacağız. Güvenli Bağlanma ve Kariyere Etkisi yazımızdan da faydalanabilirsiniz.

Bağlanma Teorisi 3 Farklı Bağlanma Türünden Bahseder

Bağlanma stilleri 3 ayrı kategoride değerlendirilmektedir. Bunlar Güvenli bağlanma, Kaygılı-kararsız bağlanma, Kaygılı-kaçınmacı bağlanma stilleridir.

Güvenli Bağlanma Nedir? Bireyin Yaşamını Nasıl Etkiler?

Yaşamın ilk anlarında bebek temek bakım verenine (çoğunlukla anne) bağımlı bir halde yaşar. Winnicot’ın da dediği gibi bir bebeğin varlığını sürdürebilmesi için ona bakan birinin olması gerekir. Temel ihtiyaçlar başkası tarafından karşılanmadığı sürece bir bebeğin kendine yetebilmesi mümkün değildir. Temel ihtiyaçlar yeme, içme, barınma, güvenlik, sevgi ve benzeri ihtiyaçlardır.

Bağlanma Teorisi, güvenli bağlanma için bu ihtiyaçların karşılanmasının dışında karşılanma süresinin, sıklığının ve miktarının da önemini vurgular. Bir bebeğin temel bakım verenine güven duyabilmesi için ihtiyaçlarının karşılanacağını öğrenmiş olması gerekir. Annesi tarafından temel ihtiyaçlarının yerinde ve zamanında karşılanacağını bilen bebek stres yaşamayacak, ihtiyaçlarında doyuma ulaşacaktır. Bebeğin fiziksel ihtiyaçları kadar önemli olan duygusal ihtiyaçlar da bakım veren tarafından göz ardı edilmemelidir.

Güvenli bağlanma belirtileri bebeklikten itibaren her yaş döneminde kendini gösterir. Ebeveyni ile güvenli bağlanma gerçekleştiren bebekler, çocuklukta ve yetişkinlikte çok daha özgüvenlidir. İletişim becerileri güçlü, empati kurabilen bireylerdir. Güvenli bağlanan bireylerin çocukluktan itibaren güvensiz bağlananlara göre olumsuzluklarla başa çıkma stilleri daha yapıcıdır. Daha az stres, kaygı, öfke ve yıkıcı davranış sergilerler. Olumsuz duygu ve dürtüleriyle çok daha kolay baş edebilirler.

Olumsuz duygu ve düşüncelerini daha yapıcı şekilde ifade edebilirler. Güvenli bağlanma geliştiren bireyler bebeklikten itibaren ebeveynlerinden daha kolay ayrılabilir, ayrılık anksiyetesi geliştirmezler. Korktuklarında ya da üzüldüklerinde ebeveynleri tarafından rahatlatılmayı beklerler. Ebeveynlerinden ayrı kaldıklarında ebeveynle yeniden bir araya gelindiğinde reddetme, itme veya yok sayma davranışı göstermezler. Ebeveynle sevgi dolu ilişki kurmaya devam ederler.

Güvenli bağ kuran çocuklar; olumlu benlik algısı geliştirirler. Kendilerine güvenirler. Stres yaratan durumlarda benlik algıları değişmez. Olumsuz durumlarla baş edebileceklerini bilirler. Sosyal olarak daha esnektirler, duygularını rahat bir şekilde ifade edebilir ve kontrol edebilirler. Duygularını kontrol edebildiğinde çocuklar, dikkatlerini öğrendiklerine daha rahat verebilmektedirler.

Güvenli bağlanma tarzı geliştirmiş çocuklar dikkatlerini daha fazla yoğunlaştırabilmekte ve dikkat kaliteleri de yüksek olmaktadır. Aynı zamanda daha meraklı olup öğrenmeye daha açık olurlar. Dolayısıyla bağlanma teorisi, sağlıklı karakter gelişimi ve başarılı bir kariyer için en önemli bağlanma türünün güvenli bağlanma olduğunu söylemektedir.

Kaygılı-Kararsız Bağlanma Nedir? Bireyin Yaşamını Nasıl Etkiler?

Bir başka bağlanma sitili ise kaygılı bağlanmadır. Burada da temel bakım verenle güvenli bağlanma söz konusu değildir. Temel bakım veren kişinin bebeğin yaşamında yeterince rol almadığı, etkileşimin yetersiz olduğu ilişkilerde gelişir. Bu ilişkide temel bakım veren bebeğin ihtiyaçlarını ihmal edebilir ya da erteleyebilir. Bu tarz bebekler annelerinin varlığında da yokluğunda da huzursuzluk belirtileri gösterir ve kolayca sakinleşemezler.

Bakımın düzensiz oluşu bebeğin de duygusal dengesini bozmaktadır. Kaygılı bağlanan bireylerin özgüvenleri oldukça düşüktür. İlgi eksikliği nedeni olarak çoğunlukla kendilerini görürler. Değersiz olmaları ya da yetersiz olmaları nedeniyle ihtiyaçlarının karşılanmadığı hissine kapılırlar. Ergenlik döneminde kaygı bozuklukları ortaya çıkabilir. Kendini ifade etmekte, duygu ve düşüncelerini paylaşmakta güçlük yaşarlar. Güvensiz bağlanan bireylerde ergenlik ve yetişkinlikte depresyona yatkınlık, sosyal anksiyete de görülebilmektedir.

Kariyer Seçmeden Önce Özgüven Eksikliği ile Mücadele! ve “Konuşurken Heyecanlanıyorum!” Sosyal Anksiyete ve Kariyer Gelişimi yazılarımızdan da faydalanabilirsiniz.

Kaygılı-Kaçınmacı Bağlanma Nedir? Bireyin Yaşamını Nasıl Etkiler?

Temel bakım veren bebeğin ihtiyaçlarını doğru anlamaz ve zamanında karşılamazsa bebek strese girer. Bu stres uzun sürdüğünde ve ihtiyaçların karşılanması bir düzene sokulamadığında kaçıngan bağlanma gerçekleşir. Bebek daha geç sakinleşir, daha fazla ağlar ve tehdit altında olduğunu hissederek strese girer. Bir süre sonra bu bebeklerde ihtiyaçlarının zamanında doyurulmayacağına yönelik inanç gelişir.

Anneleriyle ilişkileri zayıflar. Annenin varlığında da yokluğunda da bebek benzer tepkiler gösterir. Annenin gitmesi üzüntü ya da gelmesi heyecan yaratmaz. Bu bağlanma stiline sahip bireylerde çocukluktan itibaren antisosyal ve pasif agresif davranışlar görülür. Ergenlik ve yetişkinlikte güvene dayılı yoğun ilişki ve arkadaşlıklardan kaçınırlar. Çünkü çevrelerine güven duymaz, ilişkilerinde mesafeye ihtiyaç duyarlar. Kontrolleri dışında yakınlık girişimleriyle karşılaştıklarında stres yaşarlar.

Bağlanma stili ister kaygılı ister kaçınmacı olsun bağlanma teorisi güvensiz bağlanmanın bireyin karakter gelişimini olumsuz etkilediğini söylemektedir. Güvensiz bağlanmada özgüven, özsaygı, öz şefkat gelişmez. Bu bireyler bebeklikten itibaren daha öfkeli, yıkıcı davranışları olan, iletişim eksikliği yaşayan bireyler oluyor.

Ailenin olumsuz ebeveyn tutumları çocuğun olumsuz duygu ve düşüncelerini bastırmasına neden oluyor. Duygu ve düşüncelerini doğrudan ifade edemeyen bireylerde ise çocukluktan itibaren pasif agresif davranışlar görülüyor. Pasif Agresif Davranışlar Başarıyı Engelliyor ve Bilinçli Farkındalık ile Öfke Kontrolü yazılarımızdan faydalanabilirsiniz. Dolayısıyla güvensiz bağlanan, kaçıngan veya kararsız bireylerin seçimleri ve kariyerleri de olumsuz etkileniyor.

Bağlanma Teorisi iyi Bir Kariyer için Güvenli Bağın Önemini Vurguluyor

Bağlanma teorisi en sağlıklı bağlanma stilinin güvenli bağlanma olduğunu söylüyor. Güvenli bağlanma kuran bireyler daha sağlıklı seçimler yapıyor ve kariyerine başarılı yön verebiliyor. Güvenli bağ kuran bireyleri çocukluktan itibaren kendine ve potansiyeline güvenen, iç motivasyon sahibi bireyler oluyor. Başarısızlıklarında kırıklığa uğramak yerine hatalarından ders çıkarmaya çalışırlar. Başarısızlıkları kişisel gelişim için araç olarak kullanabilirler.

Stresle daha kolay başa çıkar ve daha yapıcı problem çözme becerileri geliştirirler. Sorumluluk sahibidirler, öz disiplinleri gelişmiştir. Erken yaşlardan itibaren kendi seçimlerini yapabilir, karar alabilirler. Dolayısıyla meslek, alan, okul seçimi gibi önemli konularda da yetişkin hayatta daha bilinçli seçimler yapabilirler. İletişim becerileri gelişmiştir, kendilerini duygu ve düşüncelerini iyi ifade edebilirler. Pasif agresif eğilimleri yoktur.

Yalnızlıktan da keyif alırlar, başkalarına bağımlılıkları yoktur. Dolayısıyla seçimlerinde de başkalarının etkisinde kolay kolay kalmazlar. Pozitif dil kullanırlar, iyi bir yönetici, iyi bir takım arkadaşı olabilirler. Geri bildirim almayı severler, aynı şekilde geri bildirim vermekten de çekinmezler.

Güçlü yönleri kadar güçsüz ve gelişime açık yönlerinin de farkındadırlar. İlgi ve beceri alanlarına önem verirler. İş ve özel hayat dengesini kurmaya, kendilerine ve sosyal yaşamlarına da zaman ayırmaya özen gösterirler.

Bağlanma Teorisi ile Yapılan Çalışmalar Güvensiz Bağlanma Stillerinin Kariyeri Pek Çok Açıdan Olumsuz Etkilediğini Gösteriyor

Bağlanma teorisi, güvensiz bağlanma stillerinin yani kaygılı-kararsız ve kaygılı-kaçınmacı bağlanmanın kariyeri negatif etkilediğini göstermektedir. Güvensiz bağlanan bireyler olumsuzluklarla ve stresle başa çıkmakta zorluk yaşamaktadır. Pasif agresif davranışlar baskındır. Öfke kontrolü düşüktür ve duygu, düşüncelerini ifade etmekte güçlük yaşarlar. Sorumluluk almaktan kaçınır, hata yapma kaygısı ile potansiyellerinin altında performans sergilerler.

Karar vermekte zorlanırlar ve karar verme sorumluluğunu da otoriteye bırakma eğilimindedirler. Bu nedenle karar mekanizması olmalarını gerektiren liderlik, yöneticilik gibi pozisyonlardan kaçınırlar. Böyle bir pozisyona getirilmeleri halinde pozisyonun hakkını vermekte güçlük çeker, yetersizlik hissederler. İyi bir lider, yönetici olmakta zorlanırlar. Empati ve iletişim becerileri zayıftır. Liderlik rolünü baskıcı otoriter tutumlar sergilemekle kotarmaya çalışabilirler.

Başkalarının ilgisini ve desteğini kaybetmemek için hayır demekte zorluk yaşayabilirler. Bunu yapamadıkları için zamanlarını ve işlerini organize etmekte zorluk yaşayabilirler. Bu da zaman baskısı yaşamalarına, işlerini yetiştirememelerine neden olabilmektedir. Bu durum yoğun stres altında çalışmalarına ve zamanla tükenmişlik sendromuna yakalanmalarına neden olabilmektedir. Depresyon, kaygı bozuklukları, sosyal anksiyete, yemek ve uyku sorunları, panik atak gibi psikoloji kökenli rahatsızlıklar da zamanla gelişebilmektedir.

Bağlanma Teorisi Seçimlerinize ve Kariyerinize Yön Verirken Olumsuz Etkilerden Kariyer Danışmanlığı ile Korunabilirsiniz

Bağlanma teorisi, yaşamın ilk 6 yılında temel bakım veren kişiyle kurulan bağın yaşamın tümünü etkilediğini ileriye sürüyor. Özellikle de doğumdan sonraki ilk üç yıl bebeğin bir bakım verene muhtaç durumda olması bu bağın önemini artırıyor.

Yaşamımızın hatırlamadığımız ilk üç yılının tüm hayatımız üzerinde bu kadar belirgin etkisinin olması inanılmaz. Ancak ilk üç yılın olumsuz etkilerini ilerleyen yıllarda tölere etmek de mümkün. Özgüven eksikliği yaşıyor, sorumluluk almaktan kaçınıyor, pasif agresif davranışlar sergiliyor, kendinizi ifade etmekte güçlük yaşıyor olabilirsiniz.

Seçimlerinizde başkalarının kararlarının belirleyici olmasına ihtiyaç duyuyor olabilirsiniz. Daha iyisini yapmayı arzu ediyor ancak performans noktasında potansiyelinizin altında kalıyor olabilirsiniz. Başkaları tarafından çok daha iyilerini yapabileceğiniz yönünde yüreklendiriliyor ama buna inanamıyor olabilirsiniz. Anlamsız şekilde kolay öfkeleniyor, çabuk pişman oluyor, otorite karşısında yoğun kaygı yaşıyor olabilirsiniz.

Değersizlik, yetersizlik algınız yüksek olabilir. Tüm bunların temelinde yatan güvensiz bağlanma olabilir. Bir uzmanla çalışarak yaşamınızın ilk 3-6 yılında sizi etkileyen bu bağ üzerine çalışabilirsiniz. Psikoterapi ve psikoeğitim ile bağlanma teorisi üzerine çalışabilir, olumsuz etkilerinden kurtulabilirsiniz. Kendinizle barışabilir, özgüveninizi, özsaygınızı artırabilirsiniz. Sosyal anksiyete, kaygı, panik atak, depresyon, tükenmişlik sendromu gibi kariyerinizi olumsuz etkileyen konular üzerine çalışabilirsiniz.

Kariyer planınızdan ve performansınızdan da memnun olmayabilirsiniz. Bu durumda da kariyer gelişiminize size uygun şekilde yön vermek için profesyonel kariyer danışmanlığı alabilirsiniz. Bizimle birlikte karakterinizi, ilgi ve beceri alanlarınızı, güçlü yönlerinizi keşfedebilirsiniz. Stratejik yetenek yönetimi ile kariyer planınızı belirleyebilir, mevcut kariyerinizi geliştirmeyi veya değiştirmeyi hedefleyebilirsiniz.

Aba Psikoloji olarak, danışanlarımıza daha iyi bir akademik yol izleyebilmeleri için yardımcı oluyoruz. Uyguladığımız IQ, EQ, dikkat, algı, yetenek, kişilik testleriyle çocuk, genç ve yetişkin danışanlarımızın potansiyellerini keşfediyoruz. Kullandığımız psikolojik yöntemlerle danışanlarımızı daha iyi akademik sonuçlar alabilecekleri şekilde yönlendiriyoruz.

Uzman kadromuzla bağlanma teorisi sonucunda kişisel, sosyal, mesleki gelişim noktasında açığa çıkan sorunlarla çalışıyoruz. Siz de destek almak için bizimle iletişime geçebilir, daha fazla yazı için Blog sayfamızı ve videolarımız için YouTube kanalımızı takip edebilirsiniz.

 

Read More

Meslek Seçiminde Kararsızlık: “Hangi Mesleği Seçmeliyim?”

by Aba Psikoloji in Blog

Meslek seçiminde kararsızlık yaşamak sınava hazırlık sürecinde ve sonrasında performansı olumsuz etkiliyor. Gençlerin hangi mesleği seçmeliyim? sorusunu sorması ve üzerine düşünmesi gereken yaş görece erken bir yaş. Pek çok genç bu soruyu üniversite tercihleri öncesine bırakıyor. Ancak doğru bir kariyer planı yapabilmek için Liseden önce bu sorunun cevabını aramaya başlamak gerekiyor.

Liseye hazırlık dönemi ergenliğinde baş gösterdiği gencin duygusal, fiziksel ve bilişsel olarak pek çok değişim yaşadığı bir dönem. Dolayısıyla bu dönemde gencin iç dünyasında sorgulaması ve adapte olması gereken pek çok şey var. Bu yüzden pek çok genç için bir meslek üzerine düşünmek için bu dönem erken ve karışık bir dönem oluyor. Ancak lise eğitimi de bir mesleğe yönelmek için iyi bir zemin oluşturuyor.

Genç ne olacağına karar vermese dahi kendini, ilgi ve becerilerini keşfetmeli. Özellikle alan seçimi yaparken zeka alanı, öğrenme stili, ilgi alanları, karakterini göz önünde bulundurmalı. Ergenliği zor geçen, kariyer planına öncelik veremeyen gençlere aile, öğretmen ve rehberlik birimi destek olmalı.

Gençlere mesleki olgunluk bu yıllarda kazandırılmaya başlanmalı. Meslekleri tanıtmak, iş hayatı ve farklı çalışma şekilleri hakkında bilgi vermek gerekli. Mümkünse gençler meslekleri araştırmalı, stajlara yönlendirilmeli. Mesleki röportajlar, meslekleri yerinde ziyarette özendirici ve bilgilendirici olabilmekte.

Meslek seçiminde kararsızlık yaşamak özelliklede kendi hayatıyla ilgili yeterince sorumluluk almamış öğrencilerde görülebilmektedir. Genç bu önemli kararda sorumluluk alma riskine girmek istememekte ve seçimi aileye veya öğretmene bırakabilmektedir. Oysa sağlıklı olan, bireyin gelecek yaşamını, yaşam kalitesini ve koşullarını belirleyecek olan mesleği kendisinin seçmesidir. Kendi seçimini yapan gençlerde sınava hazırlık, motivasyon ve zorluklarla başa çıkmak daha kolay olacaktır.

Peki meslek seçiminde kararsızlık yaşamamak için nasıl bir yol izlenmeli, gençler nelere dikkat etmeli? Ailelerin bu süreçte rolü ne olmalı? Yazımızın devamında doğru meslek seçimi ve kararsızlık yaşamamak için önerilerimi paylaşıyor olacağız. Hangisi Daha Doğru: Üniversiteye Göre Meslek Seçmek mi, Mesleğe Göre Üniversite Seçmek mi? yazımızı da okuyabilirsiniz.

Gençler Meslek Seçiminde Kararsızlık Yaşamamak için Nelere Dikkat Etmeli?

Seçim sürecinde kararsızlık yaşamamak için gençlerin seçim aşamasına gelmeden önce hazırlık yapmaya başlaması gerekiyor. En önemli hazırlık ise gencin kendini keşfetmesi ile başlıyor. Kişinin ilgi ve beceri alanlarını fark etmesi, güçlü ve zayıf yönlerini bulması gerekiyor. Aynı şekilde gelecekten neler bekleniyor, nasıl bir yaşam standardı hayal ediliyor erkenden değerlendirmek gerekiyor.

Tabi bunları yapabilmek için gencin kendisiyle, mesleklerle ve yaşam koşullarıyla ilgili olabildiğince bilgi toplaması gerekiyor. Bilgi edinmek seçim sürecine yardımcı olsa da hayal kırıklığı yaşamamak için bilgiyi tecrübeyle birleştirmek gerekiyor.

Mesleklere merak başlayıp, birkaç alternatif belirlenebildiyse meslek mensuplarıyla görüşmek, yaşam şekillerini araştırmak ve mümkünse staj yapabilmek faydalı oluyor. Bu süreçte bizi yakından gözlemleyebilen ailenin ve öğretmenlerin de geribildirimlerini almak seçim sürecine destek oluyor.

Bazen hiç farkına varmadığımız detaylar onların yaşam tecrübeleri ve bize yönelik gözlemleriyle seçim sürecimizi etkiliyor. Tabi burada son seçimi yine gencin yapması, destek alsa da seçim sorumluluğunu kendinde tutması gerekiyor.

Meslek Seçiminde Kararsızlık Yaşamamak için Karakterinizi, İlgi ve Becerilerinizi Erkenden Keşfetmeye Çalışın

Meslek seçiminde kararsızlık yaşamamak ve doğru mesleğe yönelebilmek için ilk yapılması gereken kişinin kendini keşfetmesidir. Bu keşfe ne kadar erken başlarsanız deneme yanılma ve değişikliğe yönelme şansınız o kadar yüksek olacaktır. Erken Dönemde Kariyer Planı Yapmak Başarıyı Destekliyor ve Okul Öncesi Dönemde Kariyer Planı Yapmak: Küçük Ayaklar Geleceğe Büyük Adımlar Atsın yazılarımızdan da faydalanabilirsiniz.

Mesleklere yönelik erken farkındalık gençlerin sınav kaygısı yaşamasının da önüne geçiyor. Karakterini tanıyan, güçlü ve zayıf yönlerini belirleyen genç seçimlerinde de bu yönlerini dikkate alıyor. Genç kendini tanımadığında potansiyelini de fark edemiyor. Dolayısıyla seçimlerinde çevresi tarafından etkilenmeye daha açık hale geliyor.

Akademik başarının yüksek olması, gencin iyi üniversitelerde okuyabilir olması doğru seçim yapmak için yeterli değil. Bir genç doktor olmak istiyorsa en başta doktor olabilecek karakteristik özelliklere sahip olup olmadığını değerlendirmeli. Doktorların özellikle mesleğe başlangıç yıllarındaki çalışma koşullarını öğrenmeli. Girilmesi gereken ekstra sınavlar, zorunlu görevler, çalışma alanları çalışma süreleri, nöbetleri değerlendirilmeli.

Dolayısıyla doktor olmak için sayısal alanda başarılı olmaktan öte daha alt detaylara bakabilmek gerekiyor. Kişilik Özellikleri ile Uyumlu Meslek Seçimi Yapmak ve Meslek Seçmeden Önce Kendinizi Keşfedin yazılarımızı okuyabilirsiniz. Burada da kişinin ilgi ve beceri alanlarını biliyor olması meslek seçimini etkiliyor.

Gencin bir alana ve konuya ilgisi olabilir ama becerisi olmayabilir veya becerisi olabilir ama ilgisi olmayabilir. Dolayısıyla iyi bir seçim yapabilmek, seçimden yana memnun kalabilmek için ikisini bir arada sağlayabilmek gerekiyor. Çocukların ilgi ve Beceri Alanları Nasıl Keşfedilir? Yazımızı da okuyabilirsiniz.

Geleceğe Yönelik Beklentilerinizi, Hedeflerinizi Belirleyin

Bugünden belki 10 yıl sonrasının koşullarını kestirmek sizin için kolay olmayabilir. Ancak gelecekte yaşamak istediğiniz koşulları belirlemek, nasıl bir yaşam arzu ettiğiniz üzerine düşünmek seçimlerinizi kolaylaştırır.

Sabit mesaiyle çalışmak, kurumsal bir şirkette çalışmak, ortalamanın üzerinde bir gelire sahip olmak mı istiyorsunuz? Evim, arabam, her yıl çıktığım düzenli tatillerim olsun mu diyorsunuz? Öyleyse düşük gelirli, esnek çalışma saatleri olan, sahada çalışmayı gerektiren işler size göre değil. Maddiyat önemli değil yeni şeyler keşfedeyim, hayal gücümü kullanayım veya insanlara faydalı olayım mı diyorsunuz?

Öyleyse sosyal yönü olmayan, masa başı sabit işlerle ilgilenmenizi gerektiren işler size göre olmayabilir. Dolayısıyla gelecekten maddi ve manevi beklentinizin ne olduğu, nasıl bir yaşam şeklini hayal ettiğiniz önemli. Hayal kırıklığı ve meslek seçiminde kararsızlık yaşamamak için bugünden gelecek 10 yıllarınızın koşullarını değerlendirmelisiniz. Gelecek Kaygısı Meslek Seçimini Etkiliyor yazımızı da okuyabilirsiniz.

Meslek Seçiminde Kararsızlık Yaşamamak için Olabildiğince Çok ve Doğru Bilgi Toplayın, Bilgilerinizi Tecrübeyle Destekleyin

Meslek seçiminde kararsızlık yaşamamak ve doğru seçimler yapabilmek için kendinizle ve mesleklerle ilgili bilgi toplamalısınız. Bilgi edindikçe alternatiflerinizle ilgili avantaj ve dezavantajları da görmüş olacaksınız. Burada artı eksi hesabı yapmak da işlevsel olabilir.

“Öğretmen olmak istiyorum, ders anlatmayı seviyor, çocuklarla/gençlerle vakit geçirmekten keyif alıyorum. Öğrenmeyi ve araştırmayı seviyorum. Ancak öğretmenlikle ilgili kaygılarım da var, atanamayabilirim, zorunlu görevler ve maddi kaygılarım olabilir. Öyleyse öğretmenlikle benzer rolleri taşıyacağım ancak daha kolay iş bulabileceğim mesleklere yönelebilirim.” Gibi.

Bilgi toplamak seçimlerimizi oldukça etkilemektedir. Bilgi edinirken meslek mensuplarından bilgi edinmek de oldukça önemlidir. İlginizi çeken mesleklere yönelik çalışanlarla röportaj yapabilir, meslekleri yerinde ziyaret edebilirsiniz. Bu konuda okulunuzun desteğini almanız daha fazla meslek grubuyla tanışmanızı sağlayacaktır. Özellikle aile bireylerinin belli meslekleri varsa ve çocukta bu mesleğe yönlendiriliyorsa yaz dönemlerinde ailenin yanında staj yapılabilir. Staj tecrübesi meslek seçiminde oldukça belirleyici olmaktadır.

Hangisi Daha Doğru: Üniversiteye Göre Meslek Seçmek mi, Mesleğe Göre Üniversite Seçmek mi? yazımızı da okuyabilirsiniz.

Sizi Yakından Gözlemleyen Ailenizden, Öğretmenlerinizden Geribildirim Alın

Seçim yaparken olumlu yönlere ağırlık verip olumsuzları veya tam tersi olumsuzluklara ağırlık verip olumluları göz ardı edebiliriz. Risk almaktan, sorumluluk almaktan endişe duyabiliriz. Bu oldukça normal, geleceğinize yön veriyor ve bir ömür sürdüreceğiniz mesleği belirlemeye çalışıyorsunuz.

Önceki adımları uyguladınız ama hala seçim yapmakta zorlanıyorsanız sizi yakından gözlemleyen kişilerin fikirlerini, geribildirimlerini alabilirsiniz. Size sizinle ilgili hiç farkında olmadığınız geribildirimler verebilirler. Bir mesleği seçmek ve sürdürmek için ihtiyacınız olacak hiç bilmediğiniz bilgileri sizinle paylaşabilirler. Güçlü bir yönünüzü bu meslekte nasıl değerlendirebileceğinizi size gösterebilirler.

Kaygılarınızı dinleyip, size destek olabilirler. Dolayısıyla meslek seçiminde karar ve sorumluluk sizde olsa da fikrinize güvendiğiniz diğer kişilerin değerlendirmelerini dinleyebilirsiniz. Ancak seçim sorumluluğunu başkalarına vermekten ve sizi daha büyük bir karmaşaya sürüklemelerinden de kaçınmalısınız. Meslek Seçimi Yaparken Aileler Nelere Dikkat Etmeli? Ve Doğru Meslek ve Kariyer Seçimi İçin Anne ve Babalara Öneriler yazılarımızı da okuyabilirsiniz.

Meslek Seçiminde Kararsızlık Yaşamamak için Zeka Alanınızı ve Öğrenme Stilinizi Belirleyin

Gencin meslek seçimi yaparken baskın zeka yönünü bilmesi özellikle lisede alan seçimi aşamasında önemli olmaktadır. Genç sayısal, sözel, dil, eşit ağırlık bölümlerinden birine yönelirken önceliği zeka yönünü dikkate almak olmalıdır. Sonrasında ilgi ve beceri alanları ve karakteristik özelliklerle karar desteklenmelidir. Aileler bu dönemde özellikle kendi isteklerine göre çocuklara seçim yaptırabilmektedir.

Sayısal zekaya sahip bir baba çocuğunun da öyle olduğunu düşünerek sayısal okumasını isteyebilmektedir. Zeka yönümüzün genetik temeli olsa da çocuk anne ve/veya babanın aksine farklı bir zeka alanına sahip olabilir. Burada seçim yaparken çelişki yaşanıyorsa rehberlik servisinden veya profesyonel danışmanlıktan destek alınmalıdır. Güvenilirliği ve geçerliliği olan testlerle zeka alanı tespit edilmelidir.

Duygusal Zeka Meslek Seçimi İçin Önemli mi? ve Meslek Seçimi Önerileri: Çoklu Zeka Kuramı yazılarımızı da okuyabilirsiniz.

Meslek Seçiminde Kararsızlık Yaşamamak için Mesleklerin Geleceğini ve Geleceğin Mesleklerini Araştırın

Meslek seçimi yaparken geleceğe yönelik fikir edinebilmek için profesyonel danışmanlık almak oldukça faydalıdır. Meslek seçiminde kararsızlık yaşamamak için bugünün popüler meslekleri ile sınırlı kalmamak gerekir. Bugünün meslekleri gelecekte de yeterli geliri getirebilir düzeyde olacak mı araştırılmalıdır. Aynı şekilde bugün popüler olmayan ancak gelecekte ön plana çıkacak meslekler de araştırılmalıdır.

Üniversite eğitimine henüz başlamamış bir bireyin seçim yaparken en az 4-5 yıl sonra ön plana çıkacak meslekleri öğrenmesi gerekir. Ancak bu kolay bir iş değildir. Çok iyi bir araştırma yapmayı, bilim, teknik ve teknolojik gelişmeleri yakından takip edebilmeyi gerektirir. Dolayısıyla gençlerin bu konuda profesyonel destek alması çok daha sağlıklı olmaktadır. Bilimsel kanıtlar ışığında geleceğe yönelik mesleki bilgi toplamak seçim sürecinin verimliliğini artıracaktır.

Meslek Seçiminde Kararsızlık Yaşıyorsanız Mutlaka Kariyer Danışmanlığı Alın

Meslek seçiminde kararsızlık yaşamak oldukça olağandır. Hatta pek çok açıdan faydalıdır. Kararsızlık yaşamak bireyi araştırmaya, öğrenmeye ve tecrübe etmeye yönlendirecektir. Bu sayede gencin mesleklere ilgisi artacak, doğru mesleği seçebilmek için kendisine yönelik keşfi de başlayacaktır. Ancak meslek seçimi yapabilmek günümüz koşullarında bireysel çabayla yeteri kadar verimli sonuç veremeye bilmektedir.

Bunun en önemli nedeni artan üniversite sayıları ve istihdam olanağı düşük olduğu halde aynı bölümlerden her yıl sayısız mezun verilmesidir. Gençler sınırlı meslek repertuarına sahip. Popüler olan ve çok tercih edilene yönelme eğilimleri oldukça yüksek. Oysa popüler olan pastadan payımıza düşecek parçanın da küçülmesine neden olabiliyor. Dolayısıyla özelliklede günümüzde profesyonel desteğin önemi artıyor.

Aba psikoloji olarak biz danışanlarımıza kariyer planı çıkarırken stratejik yetenek yönetimi ile çalışıyoruz. Uyguladığımız IQ, EQ, dikkat, algı, yetenek ve kişilik testleriyle çocuk, genç ve yetişkin danışanlarımızın potansiyellerini keşfediyoruz. Kullandığımız psikolojik yöntemlerle danışanlarımızı daha iyi akademik sonuçlar alabilecekleri şekilde yönlendiriyoruz. Danışanlarımızın akademik eksiklerini tespit ederek gideriyor, dünyanın en seçkin kurumlarında eğitim almalarını sağlıyoruz.

Stratejik Yetenek Yönetimi ile Gelecek Kaygınızı Yenebilirsiniz yazımızı okuyabilirsiniz. Böylece yaptığımız çalışmalarla danışanlarımızın meslek seçiminde kararsızlık yaşamalarının da önüne geçmiş oluyoruz. Mesleklerin geleceği ve geleceğin meslekleri hakkında danışanlarımızı ve ailelerini bilgilendiriyoruz. Böylece öğrencinin bakış açısını genişletiyor, iş hayatıyla ilgili farkında olmadığı çalışma alanlarını da bilgisine sunuyoruz. Meslek Seçiminde Kariyer Danışmanlığı ve Psikolojik Danışmanlık yazımızı da okuyabilirsiniz.

 

 

 

 

 

Read More