Kariyer hayatı için üniversite mezunu olmak neden önem taşıyor? Öğrenci adaylarının kariyerlerini kurgularken neleri dikkate almaları gerekiyor? Üniversite kişisel gelişim süreçlerini nasıl etkiliyor? Doğru üniversite seçimi yapabilmek için nelere dikkat etmek gerekiyor? Geleceğin meslekleri ve mesleklerin geleceği kariyer seçimleri üzerinde nasıl bir rol oynuyor? Bölüm seçimi yapacak olan öğrenciler nasıl bir rol izlemeli?
Birçok öğrenci kariyer hayatını yalnızca iş hayatı, çalışma hayatı olarak değerlendiriyor. Aslında kariyer olarak tanımlanan kavram; yaşamın birçok alanını kapsıyor. Aile ilişkileri, sosyal statü, arkadaş çevresi, ait olunan gruplar gibi birçok unsur kariyerle doğrudan ilişkilendiriliyor. Bu anlamda doğru kariyer seçimi yapabilmek kişinin tüm yaşamı için kritik bir noktayı oluşturuyor. Kariyer hayatı ve bu sürece doğru atılacak adımları aslında lise yıllarından itibaren belirlemek gerekiyor. Öğrencilerin ilgi alanları ve yatkınlıklarını saptamak ve bu doğrultuda bir yol haritası çıkarabilmek önem taşıyor. Bölüm seçimi, üniversite seçimi gibi kritik kararların bu dönemde verilmesi gerekiyor. Böylelikle doğru zamanda doğru adımları atarak hedefe ulaşmak mümkün olabiliyor.
Bir yol haritası belirlerken kariyer danışmanlığından faydalanmak önemli bir nokta olarak karşımıza çıkıyor. Dünya hızla değişiyor ve geleceği kurgularken değerlendirilmesi gereken dinamikler farklılaşıyor. Doğru seçimler yapabilmek için kısa vadeli planlar halinde gelecek 60 yılı planlayabilmek gerekiyor. Bu süreçte geleceğin meslekleri ve mesleklerin geleceği hakkında doğru öngörüler ortaya koyabilmek önem taşıyor. Elbette öğrencilerin bunu tek başına başarabilmesi her zaman mümkün olabiliyor. Bu anlamda uzman yardımına başvurmak doğru bir yaklaşım oluyor. Peki; üniversite mezunu olmak kariyer hayatını nasıl etkiliyor? Üniversite eğitimi almak neden önem taşıyor?
Kariyer Hayatı ve Üniversite Eğitimi Arasındaki İlişki
Bir öğrencinin lise ve üniversite eğitiminin yaklaşık 8 – 10 yıllık bir süreci kapsadığı biliniyor. Günümüzde üniversiteden mezun olan bir öğrencinin 40 ile 60 yıl arasında değer üretmesi bekleniyor. Değer üretebilmek ve fark yaratabilmek 21. yüzyılın en önemli anahtar kelimeleri olarak karşımıza çıkıyor. Artık öğrenci adayları eğitim süreçlerinde, başvuru ve kabul aşamalarında bu doğrultuda değerlendiriliyorlar. Benzer bir durum kariyer süreçleri için de geçerli oluyor. İş hayatı ve çalışma hayatı için adayların potansiyeli değerlendiriliyor. İçinde bulunacağı iş alanında ne ölçüde değer üretebileceği ve ne ölçüde fark yaratabileceğine bakılıyor. Peki; üniversite mezunu olmak kariyer hayatı üzerinde nasıl bir rol oynuyor? Neden önem taşıyor?
Üniversite eğitimi aslında kariyer sürecinin önemli bir parçasını oluşturuyor. Öğrenci adayları üniversite hayatları sürecinde akademik bir donanım elde ediyorlar. Ancak üniversite eğitiminin yalnızca akademik bilgi ve birikimden ibaret olmadığını bilmek gerekiyor. Üniversite öğrencilere farklı bir bakış açısı sunuyor. Kişisel gelişim anlamında önemli bir katkı sağlıyor. Kendi ayakları üzerinde durabilme fırsatı veriyor. Üniversite eğitimleri süresince değer üretmeyi başaran öğrenciler bunu kariyer hayatına da yansıtıyorlar. Kimi öğrenciler kendi girişimlerini hayata geçiriyorlar ve 21. yüzyılın ihtiyaçlarına bu şekilde çözüm üretmeyi seçiyorlar. Üniversite mezunları için daha geniş bir istihdam alanı olduğu zaten biliniyor. Üniversite mezunları akademik yaşantılarını devam ettirerek AR-GE süreçleri içerisinde yer alabiliyorlar.
Kariyer Hayatı Boyunca Başarıyı Yakalamak İçin Nelere Dikkat Etmek Gerekiyor?
Peki; gençler kariyerlerini kurgularken nelere dikkat etmeli? Gençlerin gelecek 60 yıl için doğru bir planlama yapmaları gerekiyor. Bu noktada mesleklerin geleceğine odaklanmak önem taşıyor. Dünya dijitalleşmenin etkisiyle hızla gelişiyor, değişiyor, pek çok alan yeniden yapılanıyor. Bu değişim karşısında hazırlıklı olmak büyük bir önem taşıyor. Gelecekte; yapay zeka, makine öğrenmesi gibi alanlar ön plana çıkıyor. Birçok meslek biçim değiştiriyor. Mimarlık, tıp, hukuk, eğitim, mühendislik ve benzeri birçok alan bu değişimden etkileniyor. Bu anlamda mesleklerin yakın gelecekte nasıl bir yapılanma içinde olacağını doğru tespit etmek gerekiyor. Öğrencilerin becerilerini, yeteneklerini ve akademik birikimlerini bu doğrultuda şekillendirmeleri önem taşıyor.
Üniversite Tercih Dönemi yaklaştı; sınav takvimine göre YKS sınav sonuçları 4 Ağustos Çarşamba günü açıklanıyor. Sınav sonuçları açıklandıktan sonra ise adayları tercih süreci bekliyor. Tercihler ise 5-13 Ağustos arasında yapılacak. Tercih yapmak için süre oldukça uzun gibi görünse de yeterli ön hazırlığı olmayan adaylarda bu süre kaosa dönüşüyor.
Adaylar çevrelerinden gelen her türlü yönlendirmeye açık oluyorlar ve tercih dönemi iyi yapılandırılamıyor. Üniversite sınavı yükseköğrenime devam etmek isteyen her öğrenci için oldukça meşakkatli bir sınav. Hazırlık sürecinin yoran ve hırpalayan temposu kadar seçim süreci de zahmetli. Doğru seçim yapabilmek için öncelikle sınav sistemini iyi bilmek ve iyi bilen kişilerden destek almak gerekiyor.
Adaylar sınava hazırlık sürecinde sistemin mantığını büyük ölçüde oturtuyor. Ancak ebeveynler veya adaya yakın olan diğer kişiler sınav sistemini yeterince iyi bilemeyebiliyor. Bunun önemli bir nedeni son yıllarda sınav sisteminde üst üste meydana gelen değişiklikler. Üniversite sınavının bugünkü adı dahi çoğu kişi tarafından bilinmiyor.
Bu yüzden seçim yaparken tecrübeli ve güncel bilgilere sahip kişilerle çalışılması gerekiyor. Bu kişiler hazırlık sürecinde destek aldığınız öğretmenleriniz olabileceği gibi, okul rehberlik birimizin veya profesyonel danışmanlık merkezleri de olabilir. Seçim sürecinde bir mentörle de çalışabilirsiniz.
Üniversite Tercih Dönemi Yaklaşıyor! Peki Kalan Süre Nasıl Değerlendirilmeli?
Tercih döneminin başlamasına sadece iki hafta var. Bu süre doğru değerlendirilirse üniversite ve meslek seçiminizle ilgili daha fazla memnuniyet duyabilirsiniz.
Üniversiteden Önce Meslek Seçimi Yapın
Tercih döneminde sadece üniversite tercihi yapılacağı düşünülebilir. Ancak okuyacağınız üniversiteyi sınavdan aldığınız puan kadar okumak istediğiniz bölüm de belirler. Bölüm seçimi ise meslek seçiminize göre belirlenir. Hangi mesleğe yönelmek istediğinizi belirlediniz mi? Bir meslek seçerken çok yönlü değerlendirme yapmak gelecekteki mesleki tatmini artırmaktadır. Doğru seçim yapabilmek için kişinin birden fazla değişkeni göz önünde bulundurması gerekir.
Karakteristik özellikler, sosyoekonomik düzey ve beklentiler, ilgi alanları, beceri ve yetenekler seçim yaparken dikkate alınmalıdır. Tabi kişinin ihtisası da oldukça önemlidir. Örneğin; Türkçe-Matmatik alanından mezun birinin Fen-Matematik temelli bir bölüme yönelmesi riskli olabilir. Sözelden Sayısala geçmek de aynı şekilde oldukça risklidir. Üniversite tercih dönemi geldiğinde alan dışı bölümlere yönelmek kat sayıların düşmesine neden oluyor. Bu durumda elde edilen puandan faydalanılamıyor.
Ve ayrıca eğitim hayatı bireyi zorlayabilir. Bu açıdan meslek seçimi yapmadan çok daha önce kişinin lise eğitimine başlarken doğru alana yönelmesi gerekir. Alan seçimi meslek seçiminin ön hazırlık aşamasıdır. Ve daha bu aşamada kişinin seçim yaparken ilgi, beceri, yetkinlik, sosyoekonomik ve kültürel özelliklerini düşünmesi gerekir.
Doğru Alan Seçimi Yapmak Meslek Seçimine Daha Doğru Yön Veriyor
Bugünün koşullarında hem alan hem de meslek seçimi yapmak profesyonel destek almadan kolay değildir. Bunun önemli bir nedeni eğitim sistemindeki rekabetin oldukça yüksek olmasıdır. Her yıl üniversite sınavına hazırlık yapan aday sayısı artıyor. Buna bağlı olarak her yıl yeni vakıf ve özel üniversiteler ve yeni bölümler açılıyor. Böyle bir ortamda nitelikli üniversite ve bölüm seçmek zorlaşıyor.
Avantajı artırabilmek için Lise eğitiminde doğru alan seçimini yapabilmek gerekiyor. Ardından sınava hazırlık sürecini en iyi şekilde geçirmek gerekiyor. Ve sonrasında elde edilen puanı en verimli şekilde değerlendirmek önem kazanıyor. Puanı değerlendirme sürecinde kişinin meslek seçimi ve tabi ki üniversite eğitiminden beklentileri de önem kazanıyor.
Üniversite tercih dönemi geldiğinde adaylar özel bir üniversite de mi okumak istiyor, yoksa devlet üniversitesinde mi? burs beklentisi var mı? Eğitimini yurtiçinde mi yurtdışında mı sürdürmek istiyor? Bütçe planı ve finansal desteği var mı? Şehir dışı eğitim fırsatlarına açık mı yoksa aile yanında mı kalmak istiyor? Hazırlık sınıfı olacak mı? Bu sınıfı okumak istiyor mu? Ve daha pek çok detayı değerlendirmeli.
Üniversite Tercih Dönemi Başlamadan Geleceğin Meslekleri ve Mesleklerin Geleceği Araştırılmalı
Bölüm, meslek ve hatta üniversite seçerken dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli konu da bugünün ve geleceğin mesleklerini iyi biliyor olmaktır. Bu bilgi bize gelecek on yıllarda seçtiğimiz mesleğin ne denli avantajlı olacağının bilgisini sağlar. Teknolojinin hızla ilerlemesi pek çok mesleğin rolünün değişmesine ve evrilmesine neden oldu.
Bu değişim ve yenilikler adapte olabilenler için avantaj sağlarken adapte olamayanların iş kaybına neden oldu. Günümüzün popüler mesleklerine her yıl büyük talep var. Popüler mesleklere yönelik bölümler her yıl öğrenci almaya ve mezun vermeye devam ediyor. Ancak mezuniyet sonrası istihdam sağlanabilecek kadar iş sahası çoğu bölümde yok.
Bu da adayların mezuniyet sonrası uzun süreli işsiz kalmasına veya bölüm dışı mesleklere yönelmesine neden oluyor. İş bulamamak özgüveni ve motivasyonu zedeliyor. Farklı bölümlere yönelip iş bulamama kaygısıyla o bölümlerde devam etmekse mesleki tatminin azalmasına neden oluyor. Bu tatminsizlik hem iş veren hem de çalışan için performans ve üretim kaybına neden oluyor.
Üniversite tercih dönemi gelmeden önce geleceğin mesleklerini bilmek de oldukça önemli. Her yıl üzerine yeterince bilgi sahibi olmadığımız bölümler açılıyor. Bu bölümlere yönelik bilgi olmaması ve henüz mezun da vermemiş olunması seçim sürecine temkinli yaklaşılmasına neden oluyor. Ancak yeni bir bölümün ilk mezunlarından olmak mezuniyet sonrası istihdam olasılığını da artırıyor. Ayrıca ilk mezunlar pek çok anlamda öncülük de etmiş oluyor.
Öğretim Kadroları da Üniversite Tercih Dönemi Gelmeden Araştırılmalı
Yeni mesleklere yönelmek söz konusu olduğunda öğretim kadrosu, üniversite ve bölümün niteliğini iyi araştırmak gerekiyor. Bu bölüme yönelik iş gücü ihtiyacı nedir? ülkemizde veya farklı bir ülkede bu mesleği yapabilme potansiyeli var mı? iyi araştırılmalı. Araştırma ve ön bilgi edinme her iki durumda da çok önemli.
Bugünün popüler mesleklerini istihdam fırsatını artırabilmek için en iyi üniversitelerde iyi bir kadrodan okumak gerekiyor. Mümkünse seçim yapmadan önce ilgili bölümlerin ders içeriklerini araştırmak da seçim yaparken kişiye bilgi sağlıyor. İçerikler ilgi çekiyor mu, merak uyandırıyor mu? Değerlendirmesini yapmak seçimin ne kadar doğru bir tercih olduğunu belirliyor. Üniversite tercih dönemi kadar üniversite eğitimi de verimli değerlendirilebilecek şekilde planlanmalı.
Eğitim alınacak okul, yaşanılacak il, bilgiye erişim kaynakları iyi araştırılmalı. Öğrencilerin kendilerini en iyi şekilde geliştirebilecekleri okul ve şehirlere yönelmesi önemli. Seçim yaparken daha şimdiden olası staj ve iş imkanları da araştırılmalı. Çoğu bölümde staj zorunluluğu var ve stajlar istihdam sürecinde önemli rol oynuyor. Bu açıdan eğitim aldığınız şehirde veya yaşadığınız şehirde nitelikli staj yapabileceğiniz iş alanlarının olması oldukça önemli.
Yabancı dil bilgisi de üniversite eğitiminde ve profesyonel kariyerde öne çıkmayı sağlıyor. Pek çok bölümde henüz hala ülkemizde Türkçe kaynaklara erişilemiyor. Yabancı yayınları takip edebilmek kişinin güncel ve nitelikli bilgiye erişmesini kolaylaştırıyor. Ayrıca yabancı dil bilmek global düzeyde istihdam edilebilme fırsatlarını da artırıyor.
Üniversite Tercih Dönemi Geldiğinde Kimden Destek Alınmalı?
Tercih dönemi gelmeden önce yapılması gereken diğer önemli araştırma da bu dönemden kimden destek alınabileceğidir. Üniversite, bölüm ve meslek seçimi gelecek 40-50 yılınıza etki edecek önemli bir karar sürecidir. Bu sürecin iyi planlanması ve bu alanda deneyimli, bilimsel ve güncel bilgiye sahip kişilerden destek alınması önerilmektedir.
Destek verecek kişinin uzman olması size seçim sürecinde aradığınız detaylı bilgiyi ve alternatif çeşitliliğini sağlayacaktır. Yine destek alacağınız kişiyi belirlerken mümkün olabildiğince ihtiyaçlarınıza göre seçim yapmanız gerekmektedir. Yurtdışı eğitim isteyen bir kişinin mutlaka yurtdışı eğitim bilgisi olan ve bu alanda güncel bilgiye sahip bir uzmanla çalışması önerilir. Yurtdışı eğitim danışmanları, danışmanlık ofisleri ve yurtdışı eğitim mentörleri gibi.
Üniversite tercih dönemi gelmeden destek alınacak kişiyi belirlemek seçim sürecinde süre sıkıntısı yaşanmasının da önemine geçer. Pek çok danışman bu dönemde yoğun bir çalışma planına ulaşır. Son dakikaya bırakmak aranan niteliklerde bir kişiye ulaşılmasını da zorlaştırabilir. Destek alınacak uzmanın üniversiteler, öğretim kadroları, bölümler, mesleklerin bugünü ve geleceği üzerine bilgili olması gerekir.
Üniversite Tercih Dönemi Profesyonel Destek ile Çok Daha Başarılı Sonuçlar Sağlıyor
Lise döneminde öğrenciler full konsantrasyon üniversite sınavlarına başarılı olmayı ve hayallerindeki üniversiteyi kazanmayı hedefliyor. Ancak sınavlar bitip sonuçlar açıklandığında pek çok öğrenci sudan çıkmış balığa dönüyor. Kimi öğrencinin bu aşamaya kadar somut bir hedef planı olmuyor. Kimisi seçim sürecinde kararsız kalıyor veya hedefe yönelik yeterli puan alamıyor. Kimi üniversite adayları seçim sürecini telaşlı ve kaos içerisinde geçiriyor.
Ailenin, çevrenin ve arkadaşların etkisi ile istek ve beklentileri dışında seçimler yapabiliyor. Üniversite tercih dönemi öncesi, anı ve sonrası pek çok açıdan iyi bir hazırlık, dikkat, araştırma ve değerlendirme gerektiriyor. Bu süreç yeterince iyi planlanmadığında üniversite eğitiminde motivasyon kayıpları görülme sıklığı artıyor. Seçilen bölümden, okunan okuldan veya yapılan meslekten memnuniyetsizlik doğuyor.
Bu memnuniyetsizlik motivasyonu ve dolayısıyla performansı düşürüyor. Tercih sürecinin verimsiz geçirilmesi yaşam boyu doyumu etkiliyor ve kişiler potansiyellerinin altında işlevsellik gösteriyor. Üniversite eğitimi bireyi sadece bir meslek sahibi olmaya hazırlamıyor. Seçilen üniversite, bölüm ve meslek kişinin gelecekteki sosyal statüsünü, gelirini, çevresini ve hatta kuracağı aileyi bile belirliyor.
Stratejik yetenek yönetimi ise tam da bu kararsızlık ve hatalı seçim süreçlerinde önem kazanıyor. Aba psikoloji olarak danışanlarımızın kariyerlerini belirlemelerinde profesyonel destek sunuyoruz. Yetenekleriniz, ilgi alanlarınız ve potansiyelinizi keşfetmek için öncelikle becerilerinizi birlikte analiz ediyoruz. Başta WISC-V olmak üzere 8 farklı testten bu süreçte faydalanıyoruz. IQ, EQ, ilgi, yetenek, dikkat ve algı testlerinden faydalanıyoruz.
Üniversite tercih dönemi yaklaşırken siz de karar ve tercih sürecinizde profesyonel destek arayışındaysanız bizimle iletişime geçebilirsiniz. Ayrıca Aba Kariyer sayfasını ve her hafta düzenli içerik paylaşılan Youtube kanalımızı takip edebilirsiniz.
Kariyer yolunuzu belirlerken vereceğiniz en önemli kararlardan biri lise döneminde yapacağınız alan seçimidir. Alan seçimi 10. Sınıfın ikinci yarı yılında yapılmaktadır ve 11 ile 12. sınıf dersleri ağırlıklı alan derslerinden oluşmaktadır. Lise’de alan seçerken doğru karar verebilmek için olabildiğince erken dönemde alan seçimine yönelik araştırmalar yapılmalıdır.
Alan seçimi yapmadan önce sağlıklı karar vermek için okul rehberlik servisinden destek alabilir ya da profesyonel kariyer danışmanlık hizmeti almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Yazının devamında paylaşacağımız öneriler de seçim sürecinde size yardımcı olacak.
Yapmanız Gereken İlk Şey Alan Seçimi Hakkında Bilgi Toplamak
Bir seçim yapmanız bekleniyor ama bu konuda yeterince bilgi sahibi değilsiniz, ne kadar sağlıklı karar verebilirsiniz? Alan seçimi kariyer rotanızda gideceğiniz yolu belirleyecek önemli bir dönüm noktasıdır. Bu dönemde olabildiğince çok bilgi edinmeli, her alanı size getireceği artı ve eksilerle değerlendirmelisiniz.
Seçim yapabileceğiniz 4 farklı alan var. Bu 4 alan hakkında derslerinize giren öğretmenlerinizden daha detaylı bilgi edinebilir ve alan seçimi yapmış üst sınıf öğrencilerinden de destek alabilirsiniz. Yine okul rehberlik servisi ile görüşerek karar verme sürecini destekleyecek kişilik envanteri, yetenek ve ilgi testlerine katılabilirsiniz. Kapsamlı bilgi edinmek ve bilinçli karar verebilmek için kariyer danışmanlığı almanız geleceğinize yön verecek bu önemli süreçte size büyük farkındalık kazandıracaktır.
Doğru Seçimi Yaptığımı Nasıl Anlarım?
Alan seçimi yaparken kendinizi 360 derecede değerlendirmeniz oldukça önemli. Peki 360 derecede değerlendirme nedir?
Karar verirken derslerinize giren öğretmenlerinizin sizinle ilgili değerlendirmelerini ve önerileri dinleyebilirsiniz,
Gözlemine güvendiğiniz sınıf arkadaşlarınızla konuşup sizi hangi derslerde daha mutlu, daha aktif görüyorlar değerlendirmelerini isteyebilirsiniz,
Doğumunuzdan bugününüze kadar her adımınızı bilen, sizi en sık gören ve gözlemleyen ailenizin de bu süreçte fikirlerini alarak güçlü yanlarınız, gelişime açık yönleriniz hakkında size geri bildirim vermelerini isteyebilirsiniz.
Okul rehberlik servisi ile görüşerek karar vermenize yardımcı olacak ilgi ve yetenek testlerine katılabilirsiniz.
Ancak son söz sizin olmalı. Tüm bu aldığınız öneri ve geri bildirimlerle siz, kendinizi değerlendirdiğinizde hangi alanda daha mutlu ve başarılı olabileceğinize karar vermelisiniz.
Alan Seçerken Doğru Karar Verebilmek İçin Kendinizi İyi Değerlendirin!
Alan seçimi yaparken seçeceğiniz alanın bilgi düzeyiniz, ilgileriniz, başarılı olduğunuz dersler, yetenekleriniz ve yetkinliklerinizle örtüşen bir alan olması oldukça önemli.
Örneğin; Edebiyat, Tarih Coğrafya derslerinde başarılı olan ve bu derslere çalışmaktan daha çok keyif alan bir öğrencimiz olsun. Bu öğrenci tercih dönemi geldiğinde, çevresinden duyduğu bilgiler ve yetersiz araştırma ile sayısal bölümü seçmenin doğru olacağına karar versin. Bu seçim sonucunda öğrencimizi nasıl bir eğitim hayatı bekliyor olacak? Eğitim hayatının devamında yeterince keyif almadığı derslerden sorumlu olacak ve başarılı olmak için daha fazla çabalamak zorunda kalacak. Aynı şey tam tersi koşullar için de geçerlidir. Böyle bir tablo ne sizi ne de ailenizi mutlu etmeyecek. Alan seçimi yaparken çalışmaktan keyif aldığınız, aktif ve yaratıcı olduğunuz, kendinizi rahat ifade edebildiğiniz ve başarılı olduğunuz derslerin ağırlıkta olduğu alana yönelmelisiniz.
Ailenizin Seçmenizi İstediği Alan Sizin Seçiminizle Örtüşmüyorsa
Hayatımıza yön verirken yapacağımız seçimlerde ailenin rolü oldukça büyüktür. Bu rol bazen bizim için destekleyici güce sahipken bazen de hayal ve hedeflerimizle örtüşmeyen bir güce dönüşebilir. Önemli olan karar verirken her iki tarafın da somut performans çıktılarını dikkate alarak karar verebilmesidir.
Bu süreçte bazen aileler çocuklarının performansı, ilgi ve yetenekleriyle hiç örtüşmeyen bir yönlendirme yapabilirken bazen de öğrenciler kendi potansiyelinin dışında bir karar verebiliyor. Bu noktada her iki taraf görüş ve önerilerini sunmalı, eğer uzlaşı sağlanamıyorsa mutlaka kariyer danışmanlığı alınarak alan seçimi yapılmalıdır.
Popüler Olanı Değil Size Uyanı Seçin
Öğrenciler alan seçimi yaparken risk almamak için popüler olana yönelme ihtiyacı duyabilir. Oysa popüler olanı seçmek seçimi yapan kişinin okul başarısı ve kişilik özelliklerine göre alınabilecek en büyük risk haline de gelebilir.
Çoğunlukla öğrenciler sayısal alanın popüler olduğunu ve o alanda seçilebilecek çok daha fazla meslek olduğunu düşünerek sayısalı tercih edebilmektedir. Fakat bu alan başarılı olmak için ciddi bir sayısal zeka gerektirir. Eğer siz sözel, eşit ağırlık ya da dil alanında okuduğunda daha başarılı olabilecek bir öğrenciyseniz sayısal alana yönelmeniz yanlış bir seçim olacaktır. Bu seçim derslerinizde zorlanmanıza, mutsuzluğa ve meslek seçimi noktasında yüksek puan gerektirmeyen bölüm ve üniversitelerle sınırlı kalmanıza neden olabilir.
Alan Seçimi Yaparken Önyargılarınızla Değil Hedeflerinizle Karar Verin
Alan seçimi yaparken bazen önyargılarımız asıl istediklerimizi düşünmemize engel olabilir. Örneğin; sözelde çok daha başarılı ve mutlu olabilecek bir öğrenci “sözel seçersem başarısız olduğumu düşünecekler” ya da “annem-babam sayısal okumuş, ben de onlar gibi sayısal okumak zorundayım, yoksa onlara layık olamam” gibi önyargılarla asıl hedeflerinden olasılıkları hesaplamadan vazgeçebiliyor. Oysa sözel okuması gereken bir öğrenci sayısal seçerse “başarısız” olma olasılığı çok daha yüksek olacaktır.
Önyargılarınıza değil hangi alanda eğitiminize devam ederseniz daha başarılı ve mutlu olacağınıza kulak vererek karar verin.
Alan seçimi Sonrası Bazı Meslekleri Seçme Şansınız Ortadan Kalkmış Olacak
Şu an hangi mesleği seçmek istediğinizle ilgili bir fikriniz olmayabilir. Ya da zaman içerisinde fikirleriniz değişiklik gösterebilir. Ancak yapacağınız alan seçimi sonrasında bazı meslekleri seçme şansınız ortadan kalkmış olacak. Dolayısıyla net bir meslek seçimi yapmadıysanız bile seçebileceğiniz meslekler üzerine düşünmeniz ileride hayal kırıklığı yaşamamak için iyi bir önlem olacaktır.
İlginizi çeken meslekler hakkında araştırma yapabilir, hangi meslek için hangi alana yönelmeniz gerektiğini seçim yapmadan önce araştırabilirsiniz.
Yanlış Alan Seçtim, Mutlu Değilim, Değiştiremez miyim?
Alan seçimi yapmak ağırlıklı olarak o alana yönelik derslerden mesul olmak anlamına gelir. 10. Sınıfın 2. Döneminde yaptığınız alan seçiminin hatalı olduğunu 11. Sınıfın 2. Döneminde fark ederseniz değişiklik yapmak için geç kalmış olabilirsiniz.
Geçen süre içerisinde kaçırdığınız dersleri telafi etmek ve bir yandan da yeni konular öğrenmeye çalışmak özellikle sayısal derslerde büyük zorluk olabilir. Öğrenmede yaşayacağınız zorluklar daha fazla kaygı duymanıza, özgüveninizin zedelenmesine ve adaptasyon güçlüğü yaşamanıza neden olabilir. Yine okuduğunuz okulun da alan değişikliğine ne zamana kadar izin verdiği değişiklik yapabilmek için önemlidir.
Alan değişikliği yapacaksanız eksiklerinizi tamamlamak ve müfredatı yakalayabilmek için planlı ilerlemeniz ve bu süreçte mutlaka destek almanız gerekir.
Arkadaşlıklarınızın Alan Seçiminizi Belirlemesine İzin Vermeyin!
Lise yılları ergenliğin getirdiği duygu, düşünce ve davranışların en yoğun yaşandığı dönemdir. Bu dönemde kurulan arkadaşlıklar çok değerlidir ve bu arkadaşlıklar pek çok kararımızı olumlu ya da olumsuz yönde etkileyebilir.
Alan seçimi yaparken öğrenciler arkadaşlık ilişkilerini devam ettirebilmek için seçimlerini birlikte yapabilmekte ve bu da birinin yanlış bir alana yönelmesine neden olmaktadır.
Seçimlerinizi yaparken ilişkilerinizi bir kenara koymalı ve geleceğinizi belirleyecek böylesi önemli kararlar alırken objektif bir gözle değerlendirme yapmalısınız.
Kaygılarınızı Konuşun!
Alan seçimi yaparken kaygılanmanız, kararınızın doğruluğundan endişe etmeniz, ikilemler yaşamanız çok normal. Bu dönemi en güzel şekilde geçirmek ve sağlıklı bir karar verebilmek için kaygılarınızı ve varsa korkularını konuşmalısınız. Bu süreçte öğretmenlerinizden, ailenizden, rehberlik biriminden destek alabilir, yeterli gelmiyorsa alan seçimi yaparken psikolojik destek ve kariyer danışmanlığı talep edebilirsiniz.
Sayısal alan ve sözel alan seçimleri lise dönemlerinde öğrencileri oldukça zorlayan bir tercihtir. Öğrencilerin hayatlarının geri kalan kısmını etkileyecek bu seçimi yapmak için öğrencilerin anlık karar vermemesi gerekmektedir. Çünkü anlık verilen kararların ilerleyen yıllarda telafisi çok zor hatta hiç olmayabilir. Genel olarak öğrenciler ders notlarını göz önünde bulundurarak ya da istediği mesleğe göre alanını belirlemektedir. Fakat bir alan seçiminin doğru yapılması için bunlardan fazlasını ihtiyaç duyulmaktadır.
Ayrıca alan seçimleri öğrencilerin lise dönemlerine denk geldiği için öğrenciler bu dönemde bazı değişime girerler. Psikolojik, hormonsal ve fiziksel değişimler bu dönemlerde öğrencilerin yanlış tercih yapmasına sebep olabilir. Diğer bir yandan sayısal bölümler öğrencileri kimi zaman daha fazla cezbettiği için de bu alana yönelen öğrenci sayısı fazla olmaktadır. Bu tercihler devamında başarısız bir iş ve okul hayatını beraberinde getirebilir. Biz de Aba Psikoloji olarak öğrencilerin sayısal bölüme olan yatkınlığını anlamak için yapması gerekenleri anlattık.
Sayısal Alan İçin Yatkın Olup Olmamak
Sayısal bölümleri ile eşit ağırlık bölümleri arasında pek çok fark olduğu için bu iki alan arasında tercih en doğru şekilde yapılmalıdır. Eşit ağırlık bölümleri herkesin bildiği gibi daha sözel ağırlıklı ilerlese de sayısal alanların içerisinde de sözel olan bölümleri bulmak mevcut. Alan seçimi yapmak için ilk olarak kendi kendinize dürüst bir konuşma gerçekleştirmelisiniz. Eksik yanlarınızı, istediğiniz mesleği, yetenekli olduğunuz alanları ve başarılı olacağınız alanları doğru bir şekilde belirlemelisiniz.
Sayısal alan sadece mühendislik ya da tıp alanından oluşmuyor. Ya da sadece bu meslekleri tercih eden insanlar başarıya ve çok paraya ulaşmıyor. Pek çok öğrenci sadece sayısal bölümleri iş imkanı için tercih ediyor. Fakat arka planda sözel ve eşit ağırlık bölümlerinde de en az sayısal kadar iş imkanı bulunuyor. Sayısal meslekler ve maaşları bu alanın seçilmesi açısından öğrencileri oldukça etkiliyor. Fakat sadece bunlar için bu alana yönelen öğrenciler ilerleyen dönemlerde oldukça pişman oluyor.
Hem maddi kazanç sağlayamıyor hem de sevmedikleri işleri ömürleri boyunca yapmak zorunda kalıyor. Ya da maddi kazanç sağlamalarına rağmen istemedikleri ve sevmedikleri işlere mahkum oluyor. Öğrenciler hangi alanda hangi mesleği okuyor ise bunu sevdikleri için ve yetenekli oldukları için seçmelidir. Bunlara ek olarak internet üzerinden yapılan sanal testlere göre ya da yönlendirmelere göre de alan seçimi yapmak son derece yanlıştır.
En Doğru Alan Seçimi Nasıl Yapılır?
Sayısal meslekler ya da alanlar sizi cezbetse de bu alanı tercih etmeden önce kendinizi iyi tanımlamalısınız. Biz genel hatları ile anlatsak da bu konuda en doğru tercihi vermek için psikolojik danışmanlık almanız ve alan seçimini öyle belirlemeniz en doğru karar olacaktır. Çünkü her şeyin ötesinde insan beyninin çalışma şeklini anlamak ve yorumlamak üzerine eğitim almış kişiler bu anlamda size en doğru ve en kesin bilgileri verecektir. Bu konuda destek almak için Aba Psikoloji adresini ziyarete edebilirsiniz.
Sayısal alan ya da sözel alan için en doğru tercihi ancak bu şekilde sağlayabilirsiniz. Diğer türlü internet üzerinde elde edilen bilgiler sadece genel konulardır. Bu yüzden pek çok öğrenci resim, müzik ya da başka bir sanat dalındaki yeteneğini yıllar sonra keşfedebiliyor. Öğrencilerin aileleri yüzünden de belli başlı alanlara yönelmesi de meydana gelebiliyor. Aileler öğrencileri sadece bir meslek için zorlayarak öğrencileri istemediği alana yönlendirebiliyor. Bu sebepten dolay ailelerin de bu konuda bilgilenmesi gerekiyor.
Doç. Dr. Gamze Sart Youtube adresini ziyaret ederek sayısal alan seçimi hakkında bilmeniz gereken konularda videolara ulaşabilirsiniz. Aba Psikoloji internet sitesinden sayısal ve sözel bölümleri arasında en doğrusunu tercih etmek için destek alabilirsiniz. Lise dönemlerinde uluslararası sınavlardan ve diğer sınavlardan destek almak için Aba Yurt Dışı Eğitim sitesini ziyaret edebilirsiniz.
