Disleksi Nedir?

Öğrenme zorluğu olarak özetlenen Disleksi, normal zeka seviyesine sahip olan çocukların da öğrenme güçlüğü çekmesi, okumayı ve yazmayı yaşıtlarına göre daha yavaş kavrıyor olmasıdır. Üretken ve yaratıcı bir zihne sahip olsalar bile öğrenmelerindeki güçlük ve zorluk onları yaşıtlarına göre biraz daha özel kılabiliyor. Bu özelliklerden bazıları çocukların bazı dönemlerinde ortaya çıkar fakat bu belirtilerin uzun süreli olması ilerleyemiyor olması ve çocuğun öğrenme hızında hala bir gelişme olmaması disleksik bir çocuk olduğu anlamına gelebilir.

Disleksik çocukların bu yüzden özel öğrenime ihtiyacı vardır. Çünkü normal çocuklara göre öğrenme ve kavrama hızı daha yavaş olduğundan onların anlayabileceği bir dil kullanarak çocuklara doğru ve sağlıklı eğitim sunulması gerekmektedir.

Sebepleri Nelerdir?

Yıllardır bilim insanları bu konu hakkında araştırma yapmasına rağmen kesin bir sonuç elde edilememiştir. Fakat yapılan araştırma sonuçlarında beyin anatomisinin işleyişinden kaynaklandığı sonucuna varılmıştır. Disleksi hastası olan bir çocuğun diğer kardeşinde veya ailesindeki bir bireyde de disleksi olduğunu fark etmişlerdir. Genlerden kaynaklandığı tam olarak kanıtlanmasa da sebebinin bu olduğu öne sürülüyor.

Tedavisi Nedir?

Disleksi ilaç veya tedavi ile önlenebileceği bir hastalık olmadığı için sadece kontrol altına alınabilir. İlaçla tedaviden çok problemin neyden çıktığını keşfedip durumu düzelterek ilerlenebilir.  Bu terapiler sayesinde gerçekleşir. Takip ettiği doktoru verirse ilaçların düzenli kullanılması da önemlidir. Fakat bu ilaçlar disleksi hastalığına karşı olarak değil hiperaktivite gibi ya da öz güvensizlikten doğacak olan depresyonları önlemek için verilen ilaçlardır. Bu ilaçları kullanmak disleksiyi tamamen önlemez fakat kontrol altına alabilir. Aynı zamanda bazı belirtiler yok olacağı için daha normal bir süreç atlatılabilir. Bu sürece takiben özel eğitimlerin alınması çocuğun gelişimi için çok önemlidir. Onun anlayabileceği şekilde verilecek olan eğitim, seanslar ve verildiyse ilaç tedavisi çocuğunuzun yaşıtları gibi eğitim almasına yardımcı olacaktır. Bu süreçte ebeveynlere düşen görevler ise; çocuğu ile konuşmak, bu sürecin onun için normal olduğunu söylemek, yaşıtları gibi sosyal aktivitelere katılmak, sabırlı olmak, öğretici oyunlar oynamak, dikkatini dağıtan şeylerden kurtulmak, öğretmenleri ile iletişimde kalmak, motive edici konuşmalar yapmak ve takdir etmek. Profesyonel destek ve yönlendirme için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Read More

Disleksi, zihinsel süreçlere bağlı olarak ortaya çıkan gelişimsel okuma bozukluğudur. Genellikle okul hayatının ilk yıllarında fark edilir, oldukça yaygın görülür. Doğum sırasında plesenta anormalileri, geçirilen ateşli bir hastalık ya da gebelik döneminde yetersiz ve dengesiz beslenme disleksiye sebep olabilmektedir. Ayrıca kalıtımsal olarak da disleksi ortaya çıkabilmektedir.  Disleksi bir zekâ geriliği değildir. Özel eğitim ve kaynaştırma yöntemiyle disleksi tanısı konulan çocuklar sınıf ortamına adapte edilebilir. Disleksi problemine aritmetik bozukluğu (discalculi), yazılı anlatım bozukluğu (discrafi), dikkat bozukluğu, hiperaktivite de eşlik edebilmektedir.

Disleksi ile İlgili İlk Görüşler

Disleksi ile ilgili ilk bulgular 1896 yılında Pringle Morgan adında bir İngiliz doktor tarafından keşfedilip British Medical Journey’de yayınlandı. Pringle Morgan makalesinde 14 yaşında Percy adında bir erkek çocuğundan bahsediyordu. Percy’nin sosyalleşme, akıl yürütme becerileri ve fiziksel gelişim konusunda yaşıtlarıyla eşdeğer olduğu görülüyordu ancak Percy okumada güçlük çekiyordu. Harflerin yerlerinin karıştırılması, benzer harflerin yanlış okunması ve tersten algılanmasıyla ilgili olarak başlarda disleksinin görme sistemine bağlı bir rahatsızlık olabileceği düşünüldü ve bu yönde tedaviler uygulandı. (1) Ancak daha sonra dil sistemiyle ilgili bir okuma bozukluğu olabileceği fikri öne atıldı. Son dönemlerde ise en çok kabul gören yaygın tanım ise merkezi sinir sisteminin işleyişiyle ilgili bir bozukluk olduğudur.

Disleksi Tanısı Konan Bir Çocuğun Davranışları

Disleksi problemine sahip bir çocuğun özellikleri şöyle sıralanabilir:

  • Eş anlamlı veya benzer anlamdaki kelimeleri birbiri yerine kullanma. (teyze-hala / halı-kilim vb.)
  • Harflerin öncelik ve sonralık sırasını karıştırma (kot-tok)
  • Zaman ve yön kavramlarını ayırt edememe (sağ-sol / dün-yarın)
  • Noktalama işaretlerini kullanımda zorlanma
  • Bir iş yaparken kullanılacak el konusunda belirgin bir seçim yapamama
  • Harfleri yazarken ters yazma (b/d) ve benzer sesleri ayırt etmede zorlanma, birbiri yerine kullanma (b/m)
  • Şekil ve sembolleri karıştırma (+/x)
  • Uzaklık ve derinlik kavramlarını algılamada zorlanma
  • Görsel ve işitsel hafızanın zayıflığı
  • Dikkat bozukluğu
  • Soyut kavramları algılamada problem yaşama

Disleksi Tanısı Konan Bir Çocuğa Nasıl Davranılmalı?

Disleksi tanısı konan bir çocuk uzmanlar tarafından özel eğitimle desteklenmeli, yaşıtlarına ve sınıf ortamına adapte edilmelidir. Disleksi sorunu yaşayan bir çocuk kendini yaşıtlarından geride görüp, anormal, yanlış ve eksik olduğunu düşüneceği için bu aşamada çocuğun özgüvenini sağlamlaştırmak adına yapamadıkları değil, yapabildikleri ve yetenekleri üzerinden hareket edilmeli, kıyaslama yapılmamalıdır. Bunun yanında, sosyal faaliyetlere yönlendirilmeli ve yapıldıkları takdir edilmelidir. Her koşulda disleksinin bir zekâ geriliği olmadığı unutulmamalı ve çözüm odaklı ilerlenmelidir.

Kaynakça

(1): https://www.bmj.com/content/313/7065/1096

https://www.zicev.org.tr/disleksimakale

http://akademidisleksi.com/uzman/disleksi-nedir/

http://www.wiki-zero.co/index.php?q=aHR0cHM6Ly90ci53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvRGlzbGVrc2k

 

Read More