Tükenmişlik sendromu; gün içerisinde yaşadığımız yoğunluk, kişinin sorumluluklarının kişiyi yıpratması ve bu durumun kişiyi rahatsız etmesi gibi durumlarla ortaya çıkmaktadır. Kişi, sahip olduğu iş yoğunluğu sonucunda artık isyan etme noktasına bile ulaşabilmektedir. Kişinin karşı karşıya kaldığı sorunlar kişinin sahip olduğu enerjisini tüketmeye başlamıştır. Bu sendrom, kısa olmayan bir süre boyunca süregelen yüksek seviyedeki stres durumuna yönelik olarak ortaya çıkan; fiziksel, zihinsel ve duygusal bitmişlik tepkisi olarak ifade edilebilmektedir. Tanımdan da anlaşılacağı üzere; kişi, bütün yönlerden kuşatılmış durumdadır. Kişi bu durumdayken, gittikçe yaşamına ait olan sorumlulukları yerine getiremez ve verilmesi gereken tepkileri veremez hale gelmektedir. Bu durumdaki bir kişinin yaşama dair işlevselliği de yok olmaya başlamıştır.

Tükenmişlik Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Tükenmişlik sendromu fiziksel belirtileri şunlardır:

  • Kişinin kendisini aşırı yorgun ve enerjisiz hissetmesi,
  • Kişide mide şişkinliğinin olması ve kalp çarpıntılarının görülmesi,
  • Kişide çok sık bir şekilde kabızlık durumlarının gözlemlenmesi ve hastalanmaların oluşması,
  • Kişinin uyku problemleri yaşaması, uyumakta zorluk çekmesi,
  • Kişide zaman zaman solunum güçlüklerinin yaşanması,
  • Kişinin vücudunun farklı bölgelerinde ağrıların ortaya çıkması.

Sendromun zihinsel belirtileri de şu şekildedir:

  • Kişinin eskiden keyif aldığı faaliyetlerden artık keyif almaması,
  • Kişide unutkanlık ve zihin dağınıklığı durumlarının yaşanması,
  • Dikkat dağınıklığı durumlarının gözlemlenmesi,
  • Kişide karar verme güçlüklerinin yaşanması,
  • Karar verme güçlüklerinin yanı sıra kişinin kararlarını erteleme eğilimine de sahip olması.

Sendromun duygusal belirtileri şunlardan oluşmaktadır:

  • Kişide yaygın bir şekilde görülen ümitsizlik durumu,
  • Kişide özgüven eksikliğinin yaşanması,
  • Hayal kırıklığı gibi duyguların ağır olarak görülmesi.

Dr. Ballard’a göre tükenmişlik sendromu için 10 belirti göze çarpmaktadır:

  • Kişinin kendisini aşırı derece yorgun hissetmesi,
  • Kişide motivasyon eksikliğinin olması,
  • Kişide negatif duyguların sıklıkla görülmesi,
  • Zihinsel süreçlerde bazı olumsuz durumların ortaya çıkması,
  • Kişinin çalışma performansında azalmaların görülmesi,
  • Sosyal ilişkilerde olumsuz tavırların sergilenmesi,
  • Kötü alışkanlıkların bu dönemde edinilmesi,
  • İş yerinde değilken bile işle ilgili olayların zihinde yer edinmesi,
  • İş ve hayat tatmininin genel olarak düşmesi,
  • Önemli rahatsızlıkları görülmesi.

Tükenmiş Sendromu Tedavisi Nelerdir?

Tükenmiş sendromu belirtileri kişide görülüyorsa kişiye bu konuda bazı öneriler verilebilmektedir. Öncelikle kişinin kendisini rahatlatmaya zaman tanıması gerekmektedir. Bunun için; meditasyon yapma, müzik dinleme, kitap okuma, yürüyüşe çıkma ya da dostlarla görüşme gibi eylemler, bu süreçte faydalı olmaktadır. Kişinin kendisine gerçekten iyi gelen aktiviteleri bularak, bunlarla vakit geçirmeye dikkat etmesi gerekmektedir. Buradaki amaç, zihnin işle ilgili düşüncelerden arındırılmasıdır. Uykunun yeterli miktarda alınması da bu süreçte olumlu sonuçlar vermektedir. Tüm bunlara rağmen kişinin bulunduğu olumsuz durumun içinden çıkılması sağlanamıyorsa, kişinin profesyonel destek alması kişiye yardımcı olacaktır.