Daha önceki blog yazılarımızda sosyal ve bilişsel psikoloji gibi psikolojinin birçok alt dalı olduğundan söz etmiştik. Bu sefer blog yazımızda halk arasında psikolojinin en çok bilinen alanı klinik psikoloji hakkında bilgi vereceğiz. Konuyla ilgili bilinen yanlışlardan bahsederek klinik psikoloğa gitmeye ne zaman gerek duyarız sorusunu yanıtlayarak, klinik psikologların ne yaptıklarından söz edeceğiz.

Klinik psikoloji, bireyler ve aileler için sürekli ve kapsamlı zihinsel ve davranışsal sağlık bakımı sağlayan psikolojik uzmanlık alanıdır. Ajanslar ve topluluklar için danışmanlık, eğitim, öğretim ve denetim; ve araştırmaya dayalı uygulamalar da klinik psikoloji alanının içerisine girmektedir. Klinik psikolog unvanına sahip uzmanlar psikoloji lisansı ya da psikolojik danışmanlık bitirdikten sonra klinik psikoloji yüksek lisansını tamamlamış olanlardır. Bunun yanında herhangi bir lisans eğitiminden sonra klinik psikoloji alanında yüksek lisans ve doktora yapmış kişiler de klinik psikologlardır.

Konu Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar

Psikoloğum diyen bireylere yöneltilen ilk soru “E sen şimdi milletin derdini mi dinliyorsun?”  sorusudur. Bu sorunun cevabı klinik psikologlar için doğru sayılabilir. Fakat “dert” kavramını biraz açmakta fayda var. Her derdi olanın psikoloğa ihtiyacı olduğu anlamına gelmez.  Kısaca eğer derdiniz günlük hayatınızda işlevsizlik yaratıyorsa, hayatınızı sürdürmekte zorlanıyorsanız psikoloğa ihtiyaç duyarsınız denilebilir.  Klinik psikoloğa gitmek için illa psikolojik bir rahatsızlığınız olduğu anlamına gelmez. Kısa süreli hayatınızla ilgili çözemediğiniz problemleri çözmek için de psikoloğa gidilebilir. Ancak söz konusu bu alana ilişkin bir psikoloji olduğunda bu alandaki psikologlar psikolojik rahatsızlıklar üzerine de uzmanlaşmışlardır. Depresyon, anksiyete ve çeşitli kişilik bozuklukları üzerine bilgi sahibi olarak bu tip psikolojik rahatsızlıkların tedavisi üzerine çalışırlar.

Klinik psikoloji ve psikiyatri arasındaki fark da en çok tartışılan konulardan biridir. Özetle yine halk arasında “Psikolog ilaç yazamaz.” denilmektedir. Bu tanım doğru olsa da psikiyatrist ve klinik psikolog arasında kullanılan metot açısından da farklar bulunmaktadır. Klinik psikolog davranışlarınız ya da düşüncelerinizdeki değişimi konuşarak, terapi yaparak sağlamaya çalışır.  Bu nedenle dönemsel olarak çözemediğiniz bir problem için de klinik psikoloğa danışabilirsiniz. Psikiyatrist ise direkt psikolojik rahatsızlıklar üzerine çalışır. Psikiyatrist psikolojik rahatsızlığınız üzerine tanı koyarak tıbbi müdahalede bulunur. İlaç yazarak probleminizi çözmeye çalışır. Bir klinik psikolog tanı koymaz. Sadece terapiler yoluyla iyi oluş halinizi engelleyen probleminizi tespit ederek iyi oluş halinizi sağlamaya çalışır.

Klinik psikoloji denilince akılda koltukta yatan bir danışanın saatlerce derdini anlattığı canlanmaktadır. Aslında durum pek de böyle değildir. Elbette birden çok terapi yöntemi vardır. Uygulamalar terapilere göre değişiklik gösterebilir. Örneğin ilk birkaç seans sizi dinleyerek bilgi toplama yoluyla ilerleyen bir terapi biçimi varken baştan beri müdahalede bulunan terapi biçimleri de vardır. Burada hangi anlayışta terapi yapılırsa yapılsın bu alan ilişkin psikoloji seanslarının temel ve ortak özelliği kişisel yorum yapılmamasıdır. Psikolog size yol gösteren kişidir. Size doğruyu söyleyen değil; sizin kendi doğrunuzu bulmaya çalışan kişidir.

Klinik Psikoloji Dışında Terapi Yapılamaz mı?

Klinik psikologlar dışında terapi yapma yetkisi olan kişilere psikoterapist denir. Psikoterapist olmak için klinik psikologların aldığı eğitimler benzeri terapi eğitimleri almak gerekmektedir. Bunun dışında psikoterapistlerin de yine klinik psikologlar gibi psikoloji, psikolojik danışmanlık ya da psikiyatri lisans eğitimini tamamlamış olmaları gerekmektedir. Ardından çeşitli psikoterapi eğitimlerinden en az birisi üzerine eğitimler ve süpervizyon alarak psikoterapist unvanı almaya hak kazanırlar.  Hatta  yalnızca yüksek lisansla klinik psikoloji alanını tamamlayan bir bireyin terapi yapma yetisi olduğunu söyleyemeyiz. Klinik pratiklerinin işlevselliği için klinik psikologlar da ayrıca terapi eğitimleri ve süpervizyon alırlar.

Konu hakkında ayrıntılı bilgi almak için Aba Psikoloji ile iletişime geçebilirsiniz. Ayrıca Doç. Dr. Gamze Sart’ın YouTube kanalına abone olarak bilgilendirici videolara ulaşabilirsiniz.

Read More

Stanford Binet Zeka Testi, Stanford Üniversitesi bünyesinde görev yapan bir psikolog olan Lewis Terman tarafından Alfred Binet ve Theodore Simon’un, Binet-Simon Ölçeği’nden revize edilmiş bir zeka testi olarak biliniyor.

Test Nasıl Ortaya Çıktı?

Binet-Simon Ölçeği, Fransız psikolog Alfred Binet ve öğrencisi Theodore Simon tarafından tasarlanmıştı. Dönemin değişen eğitim yasaları nedeniyle, psikolojik değerlendirme testleri aracılığıyla gelişimsel olarak geride kalan ve yardıma ihtiyacı olan çocukların tespit edilmesi amaçlanıyordu. Binet, zekanın şekillendirilebilir olduğuna inanıyor ve zeka testlerinin ekstra ilgiye ihtiyaç duyan çocukları hedef almaya yardımcı olacağına inanıyordu. Test Fransa’da ortaya çıkmıştı ancak; Amerika Birleşik Devletleri’nde revize edildi. Stanford Binet Testi, uyarlanabilir bir testin ilk örneklerinden birini oluşturuyordu.

1916’daki ilk revizenin ardından, Stanford Binet Zeka Testi’nin revize edilmiş dört baskısı daha yapıldı. Bunlardan ilki; Lewis Terman ve Doktora derecesini, Lewis Terman’ın da başkanlığını yaptığı Stanford Üniversitesi Psikoloji bölümünden alan Maud Merrill’in birlikte yaptıkları revizeydi. Bu revize daha fazla nesnelleştirilmiş puanlama yöntemleri ve daha geniş, sözel olmayan bir yetenek yelpazesi içeriyordu. Ardından, Jerome Sattler’ın yardımıyla, Robert Thorndike tarafından 1986 yılında yeni bir revize yapıldı. Bu revize, üstün yetenekli programlara yönlendirilebilecek çocukları değerlendirmesiyle ön plana çıkıyordu ve erken ergenlik yıllarında olanlar için daha zorlayıcı öğeler sağlayan geniş bir yetenek yelpazesi içeriyordu. Son olarak ise 2003 yılında Gale Roid tarafından beşinci bir revize yayınlandı.

Stanford Binet Zeka Testi İçeriği

Bireysel olarak uygulanan Stanford Binet Testi, küçük çocuklarda gelişimsel ya da zihinsel eksiklikleri teşhis etmek için kullanılıyor. 2-16 yaş aralığındaki çocuklara uygulanabiliyor. Bir bilişsel yetenek ve zeka testi olan Stanford Binet, toplamda onbeş alt testten oluşuyor ve beş ağırlıklı faktörü ölçüyor ve hem sözlü hem de sözlü olmayan alt testlerden oluşuyor. Bilgi, nicel akıl yürütme, görsel-uzamsal işleme, çalışan bellek ve akışkan muhakeme bu beş faktörü oluşturuyor.

Test Nasıl Uygulanıyor?

Testin yapılacağı ortamın sessiz ve ilgi çekici materyallerden uzak olması gerekiyor. Eğer testin uygulanacağı çocuk çok küçük yaşta ise teste aileden bir gözlemci katılması söz konusu olabiliyor. Ancak odada sadece testi uygulayacak uzmanın ve çocuğun olmasının daha uygun olduğu ve daha sağlıklı sonuç verdiği düşünülüyor. Test esnasında tespit edilen ilerleme ya da gerileme durumu çocuğun zihinsel olarak taban ve tavan yaşlarını belirlemeye yardımcı oluyor. Yaşıtlarından ne kadar farklı olduğu, alt alanlarda yaşıtlarının ne kadar ilerisinde ya da gerisinde olduğu böylelikle anlaşılabiliyor.

Stanford Binet Zeka Testi ya da çocuklara uygulanan diğer psikolojik değerlendirme testleri hakkında daha detaylı bilgiye ulaşmak için aba Psikoloji web sitesini ziyaret edebilir, YouTube kanalımıza abone olabilirsiniz.

Read More

Duygusal zeka ve sosyal zeka üzerine yapılan çalışmalar özellikle son yıllarda gündem oluşturmaya başladı. Duygusal ve sosyal zekanın tanımlanması, geliştirilmesi ve ölçülmesi üzerine araştırmalar hız kazandı ve pek çok farklı alana yöneldi. Peki; duygusal ve sosyal bir zeka nedir? Nasıl tanımlanır ve nasıl ölçülür?

Duygusal Zeka

Duygusal Zeka, pek çok araştırmacının farklı biçimlerde tanımladığı bir kavram. Psikolog Peter Salovey ve John Mayer; duygusal zekayı, kişinin kendi duygularını ve diğer insanların duygularını izlemesi, farklı duygular arasında ayrım yapabilmesi ve bunları uygun şekilde etiketleme ve duygusal bilgiyi düşünme ve davranışa rehberlik etmek için kullanabilmesi şeklinde tanımlamışlardır. Mayer ve Salovey’e göre aynı zamanda, kişinin duyguları arasında seçim yapabilmesi, hayatını yönlendirme ve yaşam kalitesini yükseltmede duygularını kullanabilmesidir. Bazı araştırmacılara göre duygusal zeka iş performansını etkileyen bir beceri; bazılarına göre ise; duyguları doğru anlayıp, doğru ifade edebilme becerisi olarak nitelendirilir. Yapılan farklı tanımlamalarda, duyguların kontrolü, empati, duyguları doğru ifade etme gibi unsurlar ortak bir nokta olarak öne çıkmaktadır.

İsmi duygusal zekayla özdeşleşen Daniel Goleman ise duygusal zekanın öz farkındalık, empati, motivasyon, iç kontrol ve sosyal yeteneklerden meydan geldiğini ifade etmiştir. Öz farkındalık; kişinin kendini tanıması, güçlü ve zayıf yönlerinin farkında olmasıdır. Empati, kişinin bir başkasının hislerini anlayabilmesi ve kendini o kişinin yerine koyabilmesidir. Motivasyon kişinin istek ve girişimciliğini ifade eder. İç kontrol ise duyguları iyi yönetebilmek anlamına gelir. Sosyal yetenekler, kriz yönetimi, liderlik, ikna gücü gibi farklı özellikleri kapsar.

Duygusal Zeka Nasıl Ölçülür?

Duygusal zekayı farklı yöntemlerle ölçmek mümkündür. En güvenilir ve en yaygın olarak bilinen testler; Mayer-Salovey-Caruso Duygusal Zeka Testi, The BarOn Sosyal ve Duygusal Zekaya Bağlı Liderlik Testidir.

Sosyal Zeka

Ross Honeywill, sosyal olan zekayı bireyin kendisinin ve toplumun farkında olması, tutumları ve karmaşık sosyal değişimleri yönetme kapasitesi şeklinde tanımlanmıştır. Edward Thorndike ise bu kavramı, “insan ilişkilerinde akıllıca davranmak için yetişkin erkekleri ve kadınları, genç erkekleri ve kızları anlama ve yönetme yeteneği” olarak tanımlamıştır.

Sosyal zekanın, sözlü ve sözsüz işaretleri anlama, bilgileri kullanabilme, bilgileri diğer insanlara aktarabilme gibi farklı unsurları içinde barındıran bir kavram olduğu bilinmektedir. Empati, tıpkı duygusal zekada olduğu gibi sosyal zekanın da bir parçası olarak karşımıza çıkmaktadır.

Sosyal Zeka Nasıl Ölçülür?

En yaygın uygulanan test, Psikolog, Thelma Hunt tarafından geliştirilen George Washington Üniversitesi Sosyal Zeka Testi’dir. Test, insan davranışlarının gözlenmesi, isim ve yüzlere yönelik hafıza, sosyal olaylar karşısında yargı, mizah duygusu gibi öğeleri kapsar. Duygusal zeka ölçümü amacıyla kullanılan The BarOn Model Duygusal ve Sosyal Zeka Envanteri sosyal olan zekanın ölçümü amacıyla da kullanılmaktadır.

Zeka türleri hakkında daha detaylı bilgi edinmek için aba Psikoloji web sitesini ziyaret edebilirsiniz. Psikoloji hakkında daha fazla içeriğe ulaşmak için YouTube kanalımıza abone olabilirsiniz.

Read More

Psikolojik değerlendirme testleri, çocuk gelişimi açısından oldukça önemlidir. Psikolojik değerlendirme, kişinin güçlü ve zayıf yönlerini belirlemek amacıyla yapılır. Çocuklara, iç dünyaları ve davranışlarıyla ilgili ipuçları veren bu testler; duyguları anlama ve açıklama noktasında da yardımcı olabilir. Testler, gözlem, anket ya da bazı görevleri yerine getirme şeklinde uygulanabilir. Zaman zaman çocukların gösterdiği olağan dışı ve problemli davranışlar testleri gerekli kılabilir. Peki; çocuklar için hangi testler uygulanıyor? Birlikte göz atalım.

WPPSI Testi

İlk olarak 1967 yılında uygulanan, David Wechsler tarafından geliştirilen WPPSI testi, 2,5-7 yaş aralığında çocuklar için tasarlanmış psikolojik değerlendirme testleri arasında yer alıyor. WPPSI çocukların görsel detaylara odaklanma, bağ kurabilme, anlama ve akıl yürütme becerilerini ölçümlemeyi amaçlar. Bunun yanı sıra; kavramsal düşünme, konsantrasyon, hafıza gibi unsurlara da odaklanması söz konusu olabilir.

Psikolojik Değerlendirme Testleri: Moxo Testi

Moxo Testi, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, dürtüsellik gibi konulara odaklanan bir testtir. Yaklaşık 15 dakikalık bir süre içerisinde uygulanır. Moxo Testi, çocuğun çevresel koşullar altındaki dikkatini ölçmeyi amaçlar. Genellikle 6-12 yaş aralığındaki çocuklara uygulanır.

Wiat III Başarı Testi

Wechsler Bireysel Başarı Testi kısaca Wiat III, ergenlik çağındaki çocukların ve genç yetişkinlerin başarılı değerlendirmeyi amaçlanan kapsamlı bir testtir. Çok sayıda ve farklı nitelikte bölümlerden oluşur. Temel okuma, yazılı anlatım, matematik, okuduğunu anlama bu bölümlerden bazılarıdır.

CARS Testi

CARS Testi ya da Çocukluk Çağı Otizm Değerlendirme Ölçeği; otizm belirtileri gösterdiği düşünülen çocukları değerlendirme amacıyla tasarlanmış bir testtir. 2 yaş ve üzeri çocuklara uygulanır. Otizmli çocukları diğer gelişimsel engelli çocuklardan ayırmaya yardımcıdır. CARS Testi ile çocukların, insanlarla ilişki kurma, empati, dinleme, görsel tepki, sözlü ve sözsüz iletişim, vücut ve nesne kullanımı gibi birçok farklı alanda değerlendirilmesi amaçlanır

Psikolojik Değerlendirme Testleri: WISC-V

Açılımı The Wechsler Intelligence Scale for Children–Fifth Edition olan WISC-V, öğrenme güçlüğünü teşhis etmek anlamında günümüzde en etkili psikolojik değerlendirme testleri arasındadır. Çocukları daha iyi tanımak ve kişisel çözümler sunmak amacıyla uygulanır. WISC-V, sözlü anlama, akışkan zeka, kısa süreli hafıza ve işleme hafıza gibi unsurları kapsar. Dünya ölçeğinde en güvenilir ve en güçlü testler arasında gösterilmektedir.

Stanford Binet Zeka Testi

2-16 yaş aralığındaki çocuklara uygulanabilen Stanford Binet Zeka Testi, bilişsel becerileri değerlendirmeyi amaçlıyor. Stanford Binet Zeka Testi, zeka ve yeteneği; bilgi, nicel akıl yürütme, görsel-uzamsal işleme, çalışan bellek ve akışkan muhakeme faktörleri üzerinden ölçümlüyor.

Psikolojik değerlendirme testleri hakkında daha detaylı bilgiye ulaşmak için aba Psikoloji web sitesini ziyaret edebilirsiniz. Psikolojiye dair merak ettiğiniz her şey ve sormak istedikleriniz için bizimle iletişime geçebilir, YouTube kanalımıza abone olabilirsiniz.

 

Read More

Zaman zaman ebeveynlerin aklında çocukların kreşe başlama yaşı konusunda soru işaretleri olabiliyor. “Çocuğu kreşe ne zaman vermeli?” , “Uyum sağlayabilir mi?”, “Erken mi?”, “Geç mi?” gibi pek çok soruyla karşılaşıyoruz. Çocuklar kreşe başladıkları dönemde sosyalleşir ve yeni ilişkiler deneyimler. Aynı zamanda; akademik yaşantıları bu dönemde başlar. Akademik hayatta tanıyacakları matematik, türkçe, yabancı dil gibi alanlarda ön hazırlık yapma fırsatı bulurlar.  Yeni kurallara adapte olmayı, bir gruba dahil olmayı bu dönemde öğrenir ve öğretmen sınıf gibi kavramları tanırlar. Kreşe başlayan çocuklar daha sistemli bir öğrenme sürecine girerler. Bir bütünün parçası olmayı deneyimler ve yönergelere uyum sağlamayı öğrenirler. Aynı zamanda kreş ortamında yürüttükleri faaliyetler, “ince motor” ve “kaba motor” gibi becerilerinin pekişmesine katkı sunar.

Kreşe Başlama Yaşı: Gelişim Süreçleri Farklılık Gösterebilir

Peki; kreşe başlama yaşı kaç olmalı? Çocukların gelişim süreçleri farklılık gösterebilir. Her çocuğun sosyal becerileri, duygusal becerileri, sözlü ve sözsüz iletişim becerileri, motor becerileri aynı dönemde gelişmeyebilir. “Çocuğu kreşe ne zaman vermeli?” sorusunun cevabı aslında bu gelişim süreçlerinde gizlidir. Çocuğunuz kreşe başlatıp başlatmama kararını gelişim süreçleri doğrultusunda verebilirsiniz. Bu noktada; çocuğunuzun yaşına uygun şekilde gelişim gösterdiğinden emin olmanız önem taşır.

Çocuğunuzun Yaşına Uygun Gelişim Süreci Nasıl Olmalıdır?

Çocuklar 2 yaş dönemine kadar temel bakım verenle birliktedir. 2 yaş dönemine gelen çocuklar, özellikle yürümeye başladıktan sonra bireyselleşmeye başlarlar. Bir birey olduklarının ve temel bakım veren kişinin bir parçası olmadıklarının farkına varırlar. Bu süreçte gelişen taklit yeteneği, gelişimin gözlenmesi için oldukça önemlidir.

2-3 yaşındaki çocuklar için, “paralel oyun evresi” olarak adlandırılan dönem başlar. Çocuğunuz bu dönemde, diğer çocuklarla etkileşeme girer ve etkileşim halinde oyun oynamayı deneyimler. 3 yaş; şart olmamakla birlikte kreşe başlama yaşı olarak uygundur. Ancak; tam gün kreş zorlayıcı olabilir. 4 yaşından itibaren ise pek çok çocuk kreşe rahatlıkla uyum sağlayabilir. 3-4 yaşındaki çocuklar için bu karar; iyi bir gözlem yapılarak ve psiko-sosyal gelişim göz önünde bulundurularak verilmelidir.

Çocuğunuzun Temel İhtiyaçlarını Karşılayabiliyor Olması Gerekir

Eğer çocuğunuzda birtakım gelişim gerilikleri gözlemliyorsanız; örneğin, tuvalet alışkanlığını henüz kazanmadıysa, iletişim konusunda belli güçlükler yaşıyorsa kreşe başlaması için acele etmemek yararınıza olacaktır.  Çocuğunuzun kreş ortamına uyum sağlayabilmesi için; temel ihtiyaçlarını karşılıyor olması ve sosyal gelişim göstermiş olması oldukça önemlidir. Aksi halde; temel ihtiyaçları konusundaki eksiklerini evde tamamlayıp daha sonra kreşe göndermek daha uygundur.

Kreşe başlama yaşı ile ilgili aklınıza takılan sorular varsa ya da daha detaylı bilgi almak isterseniz aba Psikoloji ile iletişime geçebilirsiniz. Psikoloji hakkında merak ettiğiniz her şey için web sitemizi ziyaret edebilir, YouTube kanalımıza abone olabilirsiniz.

Read More

Sosyal psikoloji insanların sosyal çevrelerindeki düşünceleri, duyguları, inançları ve hedeflerini inceleyen bilim dalıdır.  Muhtemelen önceden de insanların davranışlarının sosyal ortamlarda değiştiğini fark etmişsinizdir. Yalnızkenki davranışlarınızla etrafınızda birileri varkenkileri kıyasladığınızda arada bazı farklar göreceksinizdir. Verdiğiniz kararlar, duygularınız, inançlarınız ve davranışlarınız etrafınızda birileri olduğunda değişiyor olabilir. Bunun dışında yalnızca etrafınızda birileri olmasıyla ilgili değil yanınızda olan kişiye göre de davranışlarınız değişiklik gösterir. Mesela, iş arkadaşlarınızlayken farklı biri gibiyken yakın arkadaşlarınızla olduğunuzda tavırlarınız bambaşkadır.

Peki bu davranış farklılıkları neden ortaya çıkıyor? Sosyal psikoloji yapılan deneylerle çevremizdeki insanlar düşüncelerimizi, duygularımızı, hissettiklerimizi, davranışlarımızı, bakış açımızı şekillendirdiğini bulmuştur. Diğerlerinin etrafımızda olması seçimlerimizde ve davranışlarımızda değişimlere sebep olabilir. Yapılan deneylerden örnekler vermemiz olayı kafanızda somutlaştırmanızı sağlayacaktır. Davranış değişikliklerini daha iyi anlamanız için Asch’in uyum deneyini örnek verebiliriz. 1953’te yapılan deney sosyal ortamlarda çoğunluğa uyma eğilimi gösterdiğimizi gösterir. Deneyde katılımcılar basit bir soruya çoğunluk başka bir cevap verdiği için çoğunluğun verdiği cevabı vermeyi tercih eder. Örneğin bu deney verdiğimiz cevapların ve davranışların çoğunluğun yanıtına göre değişebildiğini gösteren bir deneydir.

Sosyal Psikoloji Araştırma Alanları

Sosyal ortamın etkisinin insan üzerinde yarattığı değişimi incelenirken bir çok farklı araştırma soruları ortaya çıkabilir. Sosyal etkileşimi içinde barındıran bir çok farklı alandan konu sosyal psikolojinin içerisinde yer alabilir. Örnek vermek gerekirse tavırların nasıl oluştuğu ve değiştiği konusunda araştırmalar bu alanın konularından biridir. Diğer konular şiddet, önyargılar ve ayrımcılığın nedenleri, kişilik ve grup içi davranışlar, sosyal etkiler, kişiler arası iletişim ve benzeri içeriklerden oluşmaktadır. Sosyal ortamdaki davranışları içeren her türlü araştırma konusu sosyal psikoloji alanının altında incelenebilir.

Neden Bu Alan Önemlidir?

Sosyal psikolojinin sosyal ortamların insanlar üzerindeki etkisini araştırması bilimsel bir kazançken başka faydaları da vardır. Sosyal psikoloji toplumsal problemler üzerinde de etkilidir. Bu alan bireysel iyi oluş, toplumsal sağlık, madde kullanımı, suç işleme, domestik şiddet, zorbalık, agresif davranışlar ve önyargılar üzerine odaklanır. Sosyal psikologlar zihinsel sağlık alanında doğrudan çalışmazlar. Fakat bu alanda yapılan araştırmalar sosyal faktörlerin etkisindeki davranışlara nasıl müdahale edilebileceği konusunda fikir vermektedir. Toplum sağlığı programları çoğunlukla ikna tekniklerine bağlıdır. İkna teknikleri ise sosyal psikoloji alanından türetilmiş bir tekniktir. İnsanlarda sağlıklı davranışları arttırarak tehlikeli olanlardan sakınmak için üretilen tekniklerdir. Diğer bir yandan insanların toplum içindeki davranışları hayatını etkilemektedir. Sosyal psikoloji alanında yapılan araştırmalar davranışları anlamakta da faydalıdır.

Konu hakkında daha detaylı bilgi almak için Aba Psikoloji ile iletişime geçebilir, Aba Psikoloji YouTube kanalını ziyaret edebilirsiniz.

Read More

Otizm testi çeşitleri, otizme sahip olan çocuklarda erken teşhise imkan tanıyan testlerdir. Otizm erken teşhis sonucunda kontrol edilebilen bir durumdur. Bu nedenle erken teşhise yönelik olarak uygulanan testler, rahatsızlığın kontrol altına alınmasına imkan tanımaktadır. Otizm normal şartlarda, bireyin sosyal yaşamında birtakım sorunlara yol açabilmektedir. Ayrıca iletişim sorunları da otizmli bireylerde görülmektedir. Çocukların otizmli olup olmadıkları ilk yıllarda ortaya çıkmaktadır.

Bu noktada, ebeveynlerin çocuklardaki bazı davranışları gözlemlemesi gerekmektedir. Herhangi bir belirti varsa, uzman eşliğinde otizm tanısı için bazı testler çocuklara uygulanmaktadır. Otizmin pek çok sebebi olduğu bilinmektedir. Yapılan çalışmalar otizm için kesin bir neden ortaya koyamazken, genetik ve çevresel faktörleri önemli etkenler olarak nitelendirmiştir.

Otizm Testi Çeşitleri Kesin Sonuç Sağlar Mı?

Otizm testi çeşitleri, erken tanı koymada uzmanlara yardımcı olmaktadır. Erken tanı, rahatsızlığın olumsuz etkilerini minimum düzeye indirmek için gerekli tedavilere başlanmasına yardımcıdır. Otizm durumunun varlığının teşhisinde yardımcı olan PEP 3 testi, bu anlamda oldukça işlevseldir. PEP 3 testi, 6 ay ve 7 yaş aralığındaki çocukların davranışlarını değerlendirmeye imkan tanımaktadır.

Grafiksel olarak sonuçları gösteren PEP 3, çocuklardaki becerileri ve gelişimsel süreçleri göstermesi bakımından faydalı olmaktadır. Test süreci 45 ile 90 dakika arasında uygulanmaktadır. Ayrıca 3 yaş ile 5 yaş arasındaki engelli çocukların davranışlarının değerlendirilmesi bakımından da tedavi sürecine katkı sağlayan sonuçlar sağlamaktadır.

PEP 3 Testi İçeriği Nedir?

PEP 3 testi, 3 bileşik puan ve 10 farklı performansa dayalı testi içermektedir. Testler şunlardan oluşmaktadır:

Etkileyici dil, bilişsel sözel, net motor, alıcı dil, brüt motor, duygusal ifade, görsel motorlu imitasyon, sosyal karşılıklılık, karakteristik motor davranışları ve karakteristik sözel davranışlar. Test kapsamında çocuğun gelişim düzeyi hakkında bilgi veren bakıcı raporu da düzenlenmektedir. Elde edilen rapor doğrultusunda çocukların sosyal gelişimleri gözlemlenebilmektedir.

Erken teşhis sayesinde çocukların gelişim aşamaları kontrollü bir şekilde yürütülmektedir. Bu noktada ebeveynlere düşen görev çocuklarında otizmle ilgili bir belirtiye rastladıklarında PEP 3 testini ya da diğer otizm testlerini çocukları için yaptırmalarıdır. Otizm testi çeşitleri, otizm için son derece önemli olan erken teşhise ve erken tedaviye imkan tanıyan testlerden oluşmaktadır.

Konu hakkında daha detaylı bilgi almak için Aba Psikoloji ile iletişime geçebilir, Aba Psikoloji YouTube kanalını takip edebilirsiniz.

Read More

Pandemide okulların açılması çocuklarımızın psikolojisi üzerinde önemli etkiler oluşturabilir. Daha önce farklı bir sınıf ortamında ders gören çocuklarımız, pandemi nedeniyle kontrollü bir eğitim alacaklar. Okula girişlerinde ateşleri ölçülecek olan çocuklar, ders aralarında eskisi gibi arkadaşları ile yakın mesafede bulunamayacaklar. Okula ilk girişte ve sınıfa girişlerinde dezenfektan kullanarak ellerini temizleyecekler.

Okulda maske takarak dersleri dinleyecek olan çocuklarımız, eski eğitim düzeninden bir hayli farklı şekilde öğrenim görecekler. Sonuç olarak bu durum çocuklarımızı psikolojik olarak da yakından etkileyecek. Pandemi döneminde çocuklarımızın pek çoğunun okulları özlediklerini görmekteyiz. Normal şartlarda okula gitmek istemeyen çocukların bile bu süreçte okula hasret çektiklerine tanık olmaktayız.

Pandemide Okulların Açılması Çocuklarımızı Mutlu Edecek Mi?

Pandemide okulların açılması pek çok çocuğu mutlu edecekken belli bir kesimi de tedirgin etmektedir. Sosyal kaygılar ve performans kaygıları bazı çocukları endişeye sürüklemektedir. Bunun dışında, çocukların geneli itibarıyla arkadaşlarını ve beraber oynadıkları oyunları özledikleri görülmektedir. Pandemi sürecinin uzaması ile birlikte çocukların da bu sürece adapte oldukları ve maske takmaya alıştıkları gözlemlenmektedir.

Çocukların pek çoğunda virüs bulaşma endişesi olsa da önlem aldıkları için bu durumdan etkilenmeyeceklerini de düşündüklerine tanık olmaktayız. Bu süreçte çocukların yakın temastan kaçınarak dikkatli olmaları, virüsün bulaşmasını önlemede en büyük etken gibi görünüyor. Çocuklarımızın bu süreçte eski oyun düzenlerinin de değişecek olması, bu döneme uygun oyunların ortaya çıkacağını göstermektedir.

Çocuklarımız Bu Süreçten Psikolojik Olarak Etkilenecekler Mi?

Çocuklarımızın pandemi dönemine ve dönemin gerekliliklerine adapte olduklarını görmekteyiz. Bu nedenle sürecin ilk başına göre şimdiki endişe seviyesinin çocuklarımızda azalmış olduğu söylenebilir. Bu süreçte gerekli önlemlere riayet edilirse çocuklarımızın sosyalleşme anlamında psikolojilerinin daha iyiye gideceği düşünülmektedir. İstisnai durumlar dışında genel anlamda çocuklarımızın psikolojisinin süreçten olumlu etkileneceği beklenmektedir.

Normal şartlarda online derslerin çocuklara pek çok katkısı göz ardı edilmemekle birlikte, sosyalleşme anlamında bazı çocukların evde kaldıkları dönemde yalnızlık hissine kapıldıkları da görülen durumlar arasında yer almıştır. Pandemide okulların açılması psikolojik anlamda çocuklarımıza olumlu olabileceği düşünülmekle birlikte alınan tedbirlere uyulması da sürecin yararlı olup olmadığını yakın zamanda gösterecektir.

Konu hakkında daha detaylı bilgi almak için Aba Psikoloji uzman kadrosu ile iletişime geçebilir, Aba Psikoloji Youtube sayfasını ziyaret edebilirsiniz. Bu süreçte psikolojik desteğe ihtiyaç duyan çocuklarımıza her türlü desteği Aba Psikoloji olarak sağlamaktayız.

Read More

Psikolojik öksürük kronik öksürüğe neden olan faktörler dışarıda bırakıldığında ortaya çıkan bir öksürüktür. Aslında bilim dünyasında ‘psikojenik öksürük’ olarak adlandırılmakla birlikte halk arasında ‘psikolojik’ ifadesi ile dile getirilmektedir. Bu tür öksürüğün bazı özellikleri bulunmaktadır. Öncelikle kuru bir öksürük yapısına sahiptir. Kişide birden çok kez görülen bu öksürük, her defasında bir önceki öksürüğe benzemektedir.

Bu tür öksürük uzaktan dahi rahatlıkla duyulabilecek bir seviyede olabilmektedir. Öksürüğün sıklığı bazı durumlarda kişinin günlük yaşantısını dahi etkileyebilmektedir. Ayrıca kişinin mutlu olduğu anlarda bu öksürük tipinin azaldığı da gözlemlenmiştir. Bu öksürüğe sahip olanlarla yapılan terapilerde, genellikle kendilerinin öksürüğün görülme öncesinde soğuk algınlığı geçirdiğine dair bir hikaye anlattıkları görülmektedir.

Psikolojik Öksürük Ne Şekilde Görülmektedir?

Psikolojik öksürük günlük yaşam içerisinde sıklıkla görülmektedir. Kişide genellikle uyku sırasında görülmemekle birlikte, uyku sırasında rastlanılan durumlar da olmaktadır. Çocuklarda görülen durumlarda, çocukların anne, baba ya da doktor gözetiminde olduklarında öksürüğün daha sık yaşandığı görülmektedir. Çocukların okula gitmek istemedikleri durumlarda ve anne ya da babanın dikkatini çekmek istediklerinde de öksürük sıklığının arttığına tanık olunmaktadır.

Bu öksürüğe türüne sahip olan kişilerde sürekli olarak boğazı temizleme ihtiyacı bulunmaktadır. Duygusal tetikleyiciler yani olumsuz durumlar karşısında öksürüğün arttığı da görülmektedir. Öksürükle ilgili kişinin hikayesi dinlendiğinde genellikle geçmişte ya da şimdiki zamanda yaşanan olumsuz bir durumla karşılaşılmaktadır. Normal öksürüğü iyileştirici özelliği bulunan ilaçların, psikojenik öksürüğün tedavisinde işlevsiz olduğu da tespit edilmiştir.

Psikojenik Öksürük Nasıl Tedavi Edilir?

Bu durumu yaşayanların sahip olduğu öksürük tedavi edilmediğinde, kişinin uzun yıllar boyunca öksürükten mustarip oldukları görülmektedir. Durumun tedavisi için çok çeşitli tedavi yöntemleri önerilmektedir. Tedavinin ilk aşaması, öksürüğe neden olan herhangi bir medikal durumun olup olmadığının tespitine yöneliktir.

Çocuğun ve ailesinin psikolojik sorunlar karşısında rahatlatılması ve çocuğa zarar veren durumların ortadan kaldırılması gerekmektedir. Durum, aileden kaynaklı bir neden dolayı ortaya çıkmışsa aile terapisine başvurulması çözümü kolaylaştıracaktır. Durumun çözüme kavuşturulması için;

  • Telkin terapisi,
  • Hipnoz yöntemi,
  • Konuşma tedavisine başvurulmaktadır. Psikolojik öksürük olgusunu ortadan kaldırmak üzere uygulanan bu yöntemlerin olumlu sonuçlandığına ilişkin çok sayıda sonuç bulunmaktadır.

Konu hakkında daha detaylı bilgi almak için Aba Psikoloji ile iletişime geçebilirsiniz. Ayrıca Aba Psikoloji Youtube kanalını takip ederek bu ve benzeri durumlar karşısında neler yapılması gerektiğine dair bilgi edinebilirsiniz.

Read More

Otizm çeşitleri konusu oldukça tartışmalı bir konu ve henüz bir sonuca varılmış değil. Fakat, otizm bozuklukları çok çeşitli mekanizmalar üzerinden farklı nedenlerle ortaya çıkabiliyor. Otizm çeşitleri, otizm testleri ve otizm aşamaları hakkında bilmemiz gerekenlere gelin birlikte göz atalım.

Yüksek İşlevli ve Düşük İşlevli Otizm

En önemli ayrımlardan bir tanesi; zihinsel geriliğin eşlik ettiği form ile zihinsel yetilerin ve zekanın normal ya da üstün olduğu form arasında… Bu bağlamda otizm çeşitleri; “yüksek işlevli otizm” ve “düşük işlevli otizm” olarak farklılık gösteriyor. “Otistik regresyon” denilen bir fenomen var. Bu da; ayrı bir alt tipi olacağının düşünülmesi gerektiği ve çocuklarda normal bir gelişimi takiben otizmin ortaya çıkabileceğini ifade ediyor.  Her ne kadar bazı çevreler tarafından ortaya çıkış nedeninin anne-babanın ayrılığı, taşınma, aşı gibi kaynaklara dayalı olduğuna inanılsa da bu durumun da genetik bir nedeni olduğu düşünülüyor. Otizm çeşitlerinin daha çok sayıda olması muhtemel ve otizm araştırmalarının en önemli hedeflerinden birini oluşturuyor.

Otizmde, epilepsi %30 oranında görülüyor. Epilepsi görülen tipler ve görülmeyen tipler arasında bir fark olması muhtemel… Otizm oldukça sık rastlanan bir hastalık. Erkeklerde görülme sıklığı ise daha fazla. Dolayısıyla otizm çeşitleri cinsiyetlere göre farklılık gösteriyor demek de mümkün. Henüz bilim bu konuda net bir cevap vermiyor. Fakat; otizmi anlamak için otizm çeşitleri hakkında bilgi sahibi olmak şart.

Otizm Çeşitleri: Otizm Gelişmekte Olan Bir Beyinde Ortaya Çıkıyor

Otizm aşamaları konusuna gelecek olursak; ilk olarak otizmin gelişmekte olan bir beyinde ortaya çıktığını söylemek gerekiyor. Henüz doğmadan, beyin gelişimi sırasında bazı aksamalarla ortaya çıktığı düşünülüyor. Farklı otizm çeşitleri, farklı mekanizmalar üzerinden, farklı semptomlarla ortaya çıkıyor olabilir. Gelişimsel aşamalar genellikle çocuğun yaşına göre tespit ediliyor. İlk 8 aylık dönemde otizm belirtileri hakkında fikir sahibi olmak mümkün. 18 aylıkken bilimsel taramalar yapılabiliyor. Kesin tanı ise 3 yaşında konuyor. Bunun sebebi ise çocuğun konuşmaya başlamasının otizm konusunda ayırt edici bir özellik taşıması ve beyin gelişiminin 3 yaşına kadar hızlı bir gelişim göstermesi.

Otizm Çeşitleri: Otizm Testleri

Otizm testleri konusunda ise ne yazık ki tanı için kesin bir test yok. Biyolojik ya da psikolojik bir test yok. Yine de kullanılan ve güvenilen bazı testler mevcut. Bu testler klinik gözlemlere yardımcı oluyor. Hem bilimsel çalışmaların ilerleyişi açısından hem de çocuklardaki gelişimleri ölçmek açısından önem taşıyor. En çok kullanılan otizm testleri ise CARS (The Childhood Autism Rating Scale) ve ADOS (Autism Diagnostic Observation Schedule).

Otizm Tedavisi

Otizmin tedavisi yok. Yani beyindeki anormalliklerin tamamen düzeltilmesi mümkün değil. Ancak; bu durum çocukların adaptasyon yetisinin gelişmeyeceği ya da otizm belirtilerinin kendiliğinden ortadan kalkmayacağı anlamına gelmiyor. Otizmde %20 oranında hatta bazen daha yüksek oranlarda düzelmeler söz konusu olabiliyor. Bu da erken dönemde teşhis ve uygulanan terapilerle mümkün olabiliyor. Bazı formları aşma konusunda beynin kendi esnekliği, kendi özellikleri de etkili olabiliyor. Otizm tedavisinde zaman zaman ilaç terapileri uygulanabiliyor. Bunlar özellikle otizme eşlik eden uykusuzluk, saldırganlık, iştahsızlık, kendine zarar verici davranışlar üzerinde etkili oluyor. Ancak; otizmde ilaç tedavisinden ziyade otizmi kavramak ve bir yol haritası çizmek gerekiyor. Buna ek olarak otizmin seyri konusunda bilinçli olmak gerekiyor. Otizm çeşitleri, testleri ve aşamaları hakkında daha detaylı bilgi almak için aba Psikoloji web sitesini ziyaret edebilir, YouTube kanalımıza abone olabilirsiniz.

Read More