Okul öncesi dönemdeki çocuklar için doğru yuva seçimi neden önemlidir? Yuva seçimi kariyer ile nasıl ilişkilendirilebilir? Yuva seçiminin, okul öncesi öğrenciler üzerinde nasıl bir etkiye sahiptir? aba Psikoloji okul öncesi dönemdeki çocuklar için nasıl bir çalışma yürütmektedir?
İlgi ve yetenek testlerinin çocuklar üzerinde uygulandığı bilinmektedir. Stratejik yetenek yönetimi, çocukların ilgi alanlarının, yatkınlık ve becerilerinin ortaya çıkartılmasını amaçlamaktadır. Stratejik yetenek testleri, kariyer danışmanlığı için gerekli verilere ulaşılmasına olanak verir. Bu anlamda kariyer planlaması ve danışmanlığının bir ayağını oluşturur.
Çocuklar için okul öncesi dönem son derece önemlidir. Çocuklarının kişiliği 3 – 6 yaş aralığında oluşur. Temel becerileri yine bu yaş aralığında gelişir. Yuva seçimi, tam da bu dönemdeki çocuklar için eğitim ve kariyer sürecinin ilk adımıdır. Bu anlamda, doğru yuvayı seçebilmek de son derece kritik bir noktayı oluşturmaktadır.
Doğru Yuva Seçimi Yapabilmek İçin Nelere Dikkat Edilmeli?
Kariyer planlaması denildiğinde akla üniversite hazırlık dönemi ve sonrası gelse de, kariyer süreci çok önce başlamaktadır. Bireyler kariyer yolculuklarına, neredeyse doğdukları anda başlarlar. Bu kariyer yolculuğu adım adım ilerler ve çeşitli unsurlarla beraber inşa edilir. Konulan her hedef kariyer yolculuğunda yeni bir basamaktır. Bireyin akademik hayatı, okul seçimi, meslek seçimi gibi pek çok nokta, kariyer yolculuğunun adımlarını oluşturur.
Çocukların kişiliğinin oluştuğu okul öncesi dönemde, ilgi ve yeteneklerinin doğru tespit edilmesi son derece önemlidir. Yuvaları, yalnızca ebeveynin işte olduğu süreçte çocuğa bakım veren kurumlar olarak görmemek gerekir. Yuvalar, çocukların eğitiminin ilk basamağıdır. Çocukların yeteneklerinin gelişimi konusunda önemli bir role sahiptirler. Çocukların hafızasında iz bırakırlar. Akademik hayatı ve geleceği için belirleyici olurlar. Bu nedenle; doğru yuva seçimi, göz ardı edilmemesi gereken bir konudur.
Yuva seçimi yaparken, duyumlarla hareket etmek doğru değildir. Seçenekleri dikkatle ele almak gerekir. Bu anlamda ebeveynlerin, yuva seçeneklerini detaylı şekilde incelemeleri tavsiye edilmektedir. Eğitmen kadrosu, kurumun fiziksel şartları, hijyen konusunda nasıl bir tutum izledikleri önemli noktalar arasındadır. Aynı zamanda okul öncesi dönem çocukların beslenmesi açısından da son derece önemlidir. Bu anlamda, yuvanın nasıl bir beslenme programı sunduğu da dikkate alınmalıdır.
Öğrencilere sunulan sosyal aktiviteler, yeteneklerini geliştirmelerine yönelik uygulamalar da dikkate alınmalıdır. Bilim ve sanat eğitimine önem veren kurumlar öncelikli olarak tercih edilmelidir. Teknoloji çağında yaşadığımız göz önüne alınmalıdır. Bu anlamda; teknolojiye önem veren okullar mutlaka değerlendirilmelidir. Yuvayı ziyaret etmek, yöneticiler ve eğitim kadrosu ile tanışmak da tüm bu kriterler kadar önemlidir.
Doğru Yuva Seçimi ve Stratejik Yetenek Yönetimi
Çocukların, yeteneklerinin ve ihtiyaçlarının belirlenmesi noktasında stratejik yetenek testleri devreye girmektedir. Stratejik yetenek yönetimi ve kariyer danışmanlığı, bizlere kariyer yolculuğu için bir yol haritası vermeyi amaçlar. Elbette bu bağlamda, dünya çapında kabul gören ve güvenilirliği onaylanmış testlerden yardım almak gerekmektedir. aba Psikoloji, ilk olarak WISC-V zeka testine başvurmaktadır. WPPSI Testi yine okul öncesi çocuklar için uygulanan testlerden bir tanesidir. Bu testlere yeteneklerin ölçülmesine yardımcı farklı testler de eşlik eder.
Test verileri uzman psikologlar ve pedagoglar tarafından değerlendirilir. Bu veriler, çocuğun güçlü ve zayıf taraflarını göstermektedir. Yetenekleri, yatkınlıkları ve ihtiyaçları hakkında ipuçları vermektedir. Bunun neticesinde, kısa ve uzun vadeli planlar oluşturulabilir. Böylelikle; yuva seçiminden başlanarak, mutlu ve başarılı bir kariyerin ilk adımlarını atmak mümkün hale gelmektedir.
Okul korkusu okula başlama çağına gelen pek çok çocukta görülebilmektedir. Okula yönelik olumsuz duygu, düşünce ve tutumlar okul reddine dönüşebilmektedir. Kayıt dönemi geldiğinde çoğu aile okulun ilk haftasına yönelik yoğun kaygı duymaktadır. Çocuğun korkusuyla ailenin artan kaygısı bir araya geldiğinde kar topu etkisiyle korku ve kaygılar beslenmektedir.
Bu noktada ailenin ve çevrenin çocuğa yönelik hatalı yaklaşım ve tutumu okul sendromunu artırabilmektedir. Okula yönelik olumsuz duygular çocuğun ilk okul tecrübesiyle başlayabileceği gibi okul değişikliği, sınıf atlama, öğretmen değişikliği gibi durumlarda da gelişebilmektedir. Okul öncesi eğitim de çocuklar için bir çeşit okuldur. Evden ve ebeveynden ayrılmayı gerektiren bu ortam değişikliği de yine çocukta okul korkusu gelişimini tetikleyebilir.
Anaokuluna başlarken okul sendromu görünmeyen bir çocukta ilkokula başlarken okul fobisi görülebilir. Dolayısıyla okula yönelik korkular farklı dönemlerde, koşullara ve deneyimlere bağlı olarak gelişebilmektedir.
Peki henüz okul tecrübesi olmayan çocuklarda okula yönelik korku neden gelişiyor? Okul sendromu belirtileri nelerdir? Okul fobisinin gelişmemesi için neler yapılabilir? Okul fobisiyle başa çıkmak için ebeveynlere verilebilecek öneriler nelerdir? Başa çıkılamayan korkularda psikolojik destek gerekir mi? ve benzeri soruların cevaplarına yazının devamında erişebilirsiniz.
Okul Korkusu Belirtileri Nelerdir?
Sıklıkla okul sendromu olan çocuklarda aşağıdaki belirtiler görülmektedir.
Baş ağrıları,
Karın ağrıları, bulantı-kusma hissi,
İştahsızlık, keyifsizlik,
Uyku düzeninde bozukluklar,
Okul sorumluluklarından kaçınma ve aksamalar,
Sebebi olmayan ağlama,
Alıngan ve sinirli olma,
Sevilen şeylere karşı ilgi kaybı,
Durgunluk, isteksizlik, sessizlik,
Bu belirtiler daha çok sabahları ve okul saatlerinde ortaya çıkar ve yoğunlaşır.
Okul sendromuna yönelik tablo, aile ve öğretmen tarafından iyi değerlendirilmez ve doğru yaklaşım sergilenmezse çocuğun korkusu pekişebilir.
Okul Korkusu Neden Gelişiyor?
Hatalı ebeveyn tutumları, mizaç, gelişimsel özellikler, çevresel koşullar, rekabet ve kıyaslamalar okul fobisine neden olabilir. Aşağıda okula yönelik korku gelişmesinin nedenleri detaylarıyla yer almaktadır.
Ayrılık Anksiyetesi İle Gelişen Okul Korkusu
Çocuklarda görülen okul fobisinin önemli bir nedeni yaşadıkları ayrılık anksiyetesidir. Çocuklar okul ortamında günlerinin büyük bölümünü geçirirler ve bu süre boyunca evden uzak kalırlar. Evdeki konfor, ebeveynin ilgisi okul ortamında daha sınırlıdır. Evde daha merkezde tutulan çocuk okul ortamında akranlarıyla eşittir ve paylaşmayı öğrenmelidir. Evde kurallar çok daha esnek olabilirken okulda kurallar belli ve nettir.
Hele ki çocuğun ilkokul tecrübesinden önce okulöncesi eğitimi yoksa korku gelişme olasılığı daha yüksektir. Çocuk evinden, rutin alışkanlıklarından, konfor alanından ve anneden ayrılmak istemez. Üstelik bir de ebeveyn çocuğun okula başlayacak olmasına üzülüyorsa çocuğun korkuları daha da pekişecektir. Bazı ebeveynler çocuklarına olan sevgilerini hissettirmek için “sen yokken ben ne yapacağım, seni çok özleyeceğim, tüm gün seni bekleyeceğim” gibi cümleler kurarlar.
Bu cümleler çocukları olumsuz etkiler ve okula başlayacak olmanın ebeveynlerini cezalandırmak, üzmek olduğunu düşünebilirler. Bu nedenle ebeveynler ayrılığa yönelik kaygılarını ve üzüntülerini olabildiğince çocuklara hissettirmemelidir.
Yeni Deneyimlerle Başa Çıkamamaktan Endişe Etme
Yaşıyla uyumlu sorumluluklar verilmeyen, her istediği istediği gibi gerçekleştirilen çocuklar özellikle bu sorunu yaşayabilmektedir. Evde sorumluluk almayan veya yaşına göre karar verme becerisi gelişmeyen çocukların problem çözme becerileri de gelişmemektedir. Ayrıca okul çağına kadar akranlarıyla veya sosyal çevreyle yeterince iletişime ve etkileşime geçmemiş çocuklarda da iletişim becerileri gelişmemektedir. Tüm bunlar çocuk okul çağına ulaştığında okul korkusu olarak karşımıza gelebilmektedir.
Gerçekdışı Başarı Beklentileri
Öğretmenin, ailenin veya çevrenin başarı beklentileri, rekabetçi tutumları çocuklarda okul fobisi gelişimini tetikleyebilmektedir. Sözlü veya yazılı sınav başarısı, ödevlerdeki performans veya sınıf içi derse katılım öğrencilerde kaygı uyandırabilir. Özellikle okul olgunluğuna ulaşmadan erken yaşta okula başlatılan çocuklar için sınıfın ritmini yakalamak zordur. Fark edilmeyen dikkat eksikliği, öğrenme güçlüğü, hiperaktivite gibi başarıyı doğrudan etkileyen faktörler de okul fobisine neden olabilmektedir.
Sosyal Beceri Eksikliği ve Akran Zorbalığı da Okul Korkusu Gelişimini Tetiklemektedir
İçe kapanık, çekingen, utangaç mizaç özelliklerine sahip çocuklar okul ortamında arkadaş edinmekte zorluk yaşayabilmektedir. Bu çocuklar için arkadaşlık ilişkisini başlatmak zordur. Çoğunlukla bulundukları ortamda fark edilmemek için geri planda kalmayı tercih ederler. İstek, ihtiyaç ve fikirlerini çoğunlukla grupla paylaşmazlar. Grup oyunlarına katılmakta veya grupla oynanacak oyunlar kurmakta güçlük yaşarlar.
Gruba katılmak yerine davet edilmeyi isterler. Bu da çocukların okul ortamında kendilerini ifade etmesini ve arkadaşlık kurmasını güçleştirir. Okulda sosyalleşemeyen çocuk zamanını keyifli geçiremez ve okula karşı motivasyonu gelişmez. Dolayısıyla okul fobisi gelişir. Ayrıca okul ortamında akran zorbalığına maruz kalan çocuklarda da okul korkusu görülme sıklığı oldukça yüksektir.
Fiziksel, duygusal veya davranışsal olarak zorbalığa maruz kalan çekingen çocuklar kendilerini korumakta zorlanabilmektedir. Bu sorunla nasıl başa çıkacaklarını bilmedikleri için sorundan kaçmayı tercih edebilirler.
Okul Korkusu ile Başa Çıkmak İçin Ebeveynlere Öneriler
Ebeveynler için de okula başlangıç çoğunlukla heyecan ve kaygıyı bir arada getirir. Okula başlangıç çocuğun kendine yetebilir hale gelmesi ve akranlarıyla sosyalleşecek olması anlamına gelir. Yanı sıra okul çocuk için bilgi edinme, bilgiyi arama ve kendini geliştirme ortamı sunar. Bir başka açıdansa okula başlangıç çocuğun düzene girmesini, toplumsal kuralları öğrenmesini ve onlara uymasını sağlar.
Ancak birçok açıdan okula başlangıç ebeveyn için kaygı unsurudur. Peki aileler hem kendi kaygılarıyla baş etmek hem de çocukta okul korkusu gelişmesini engellemek için neler yapılabilir?
Duygularını Dinleyin, Davranışlarını Gözlemleyin
Çocuğun okula yönelik olumsuz duygu ve düşünceleri çoğunlukla okul deneyimi edinmeden önce başlar. Ebeveynden ayrı kalmak, okula yönelik çevreden edinilen olumsuz bilgiler okul sendromunu başlatabilir. Çocuğun korkuları ne zaman başlarsa başlasın ebeveynler bu korkulara kulak vermeliler. Çocuğun okula yönelik duygu ve düşünceleri dinlenmelidir. Kimi çocuklar özellikle de çekingen mizaca sahip olan çocuklar duygularını konuşma taraftarı olmayabilir.
Çocuğunuzla duygu ve düşünceleri üzerine konuşamıyorsanız davranışlarını gözlemleyebilirsiniz. Eskiye oranla daha çok içe kapanıksa, ağlamaları, fiziksel şikayetleri artış göstermişse şüphe edebilirsiniz. Özellikle de bu belirtiler okulla ilgili konular konuşulduğunda, okul günlerinde veya tatiller bitip okula başlama yaklaştığında artıyorsa şüphelenilmelidir.
Sabırlı Olun
Okul korkusu yaşayan çocuğunuzun duygu, düşünce ve davranışlarına karşı bu dönemde ekstra sabırlı olmalısınız. Aynı konuları, aynı duyguları tekrar tekrar konuşmanız gerekebilir. Her şey yolunda, sanırım artık korkularıyla başa çıkabiliyor dediğiniz bir anda korkular yeniden başlayabilir. Sabırlı, sevgi dolu, anlayışlı ve güven verici bir tutum sergilemeniz çocuğunuzun korkularıyla baş etmesini kolaylaştıracaktır.
Okulun Amacını Açıklayın, İlgi ve Merak Uyandırın
Bilinmeyen her şey gibi okula, öğrenci olmaya yönelik, yetersiz bilgi, bilgisizlik çocuk için kaygı uyandırır. Bu nedenle okulların açılmasını beklemeksizin okul olgunluğuna erişmiş çocuklara okul ortamı anlatılmalıdır. Okulda bir gün nasıl geçer, okula neden gidilir, okula gitmenin faydaları nelerdir anlatılmalıdır.
Belki kayıt yapılacak okula çocukla beraber ön ziyaretler yapmak, bahçesini dolaşmak, okul imkanlarını birlikte değerlendirmek faydalı olabilir. Okul çantasını, kırtasiye malzemelerini, kıyafetlerini alırken çocuğun da fikri alınabilir, seçim fırsatı tanınabilir.
Alay Etmeyin, Duygularını Küçümsemeyin ki Okul Korkusu Gelişmesin
Okul fobisi hafife alınmaması gereken bir çocukluk çağı problemidir. Alay, küçümseme, kıyaslama gibi tavır ve tutumlar durumun daha da kötüleşmesine neden olacaktır. Alay etmek, hafife almak, küçümsemek çocuğun kendisini çok daha çaresiz ve yalnız hissetmesine neden olur. Bu his daha fazla içe kapanmasını tetikler ve beraberinde farklı psikolojik sorunları tetikleyebilir.
Vedalaşmaları Pozitif ve Kısa Süreli Tutun
Çocuklarda okula yönelik korkuyu tetikleyen önemli bir davranış hatası da ebeveynlerin vedalaşmayı uzun tutmasıdır. Kapı önünde tekrar tekrar sarılmak, belki gözyaşı dökmek çocuğu olumsuz etkilemektedir. Çocuk ebeveynlerini uzun süre göremeyeceğini düşünebilir. Okulun kötü bir yer olduğunu ve bu nedenle ebeveyninin üzüntü duyduğunu düşünebilir. Cezalandırıldığını düşünebilir. Okula giderek ebeveynlerini üzdüğünü düşünebilir. Tüm bunlar okul korkusu gelişimini tetikleyebilir.
Böyle dramatik bir ayrılık yerine vedalaşma daha kısa süreli tutulmalı. Ebeveyn ayrılırken okul gününe yönelik güzel dileklerde bulunabilir. Okul bitiminde almaya geleceğini, eve dönüşte neler yapacaklarını kısaca anlatabilir. Çocuk okuldayken ebeveyn kendisinin neler yapacağından bahsedebilir. Böylece çocuk ebeveyninin kendisi okuldayken evde üzüleceğini veya o okuldayken evde çok eğleneceklerini düşünmez.
“Sen okuldayken ben de iş yerinde çalışıyor olacağım.”, “Sen okuldayken ben de akşam için yemek yapacağım.” gibi.
Okul Dönüşü Sohbet Edin, Gününün Nasıl Geçtiğini Sorun
Çocuğunuz eve döndüğünde mutlaka onunla okul gününe yönelik sohbet edin. Okulda neler yaptı, neler öğrendi konuşabilirsiniz. Anlattıkları karşısında ilgili ve meraklı olduğunuzu ses tonunuz ve beden dilinizle destekleyebilirsiniz. Önemli olan bu sohbeti yapmış olmak için yapmamaktır. Çocuğunuzla konuşurken mutlaka boy seviyesine inin ve göz kontağı kurmaya çalışın.
Anlattıklarını varsa sorularınızla derinleştirin. Öğrendiklerini size göstermek isterse fırsat verin ve size de öğretmesini isteyin.
Sorumluluk Verin, Kendi Kararlarını Almasını Destekleyin
Okul korkusu gelişimini etkileyen bir diğer önemli konu da çocuklara yaşlarıyla uyumlu sorumluluklar verilmiyor oluşudur. Evde sorumluluk verilmeyen çocuk okul ortamında üstlenmesi gereken sorumluluklarla karşılaştığında uyum sorunu yaşar. Sorumluluklarını yerine getirmeyi unutur veya yerine getirmeye zorlanır. Ebeveynlerinin, öğretmeninin veya arkadaşlarının desteğine ihtiyaç duyabilir. Bu da çocuğun özgüveninin zedelenmesine, kendi gücünü ve potansiyelini keşfetmesine engel olur.
Çocuklara ev ortamında yaşına uygun sorumluluklar vererek bu beceriler desteklenmelidir. Oyuncaklarını toplama görevi, masayı kurmaya yardım etme görevi, evcil hayvanını besleme görevi gibi. Bir diğer önemli rol de çocuğun karar alma becerisinin geliştirilmesidir. Çocuklar tıpkı sorumluluklar gibi yaşıyla uygun şekilde karar vermeye teşvik edilmelidir.
Çocuğa iki, üç seçenek içerisinden kendi istediğini seçme fırsatı sunulmalıdır. Böylece çocuk özerk bir birey olduğunu, kendisiyle ilgili konularda söz hakkı olduğunu öğrenir. Ve kendisini ilgilendiren her konuya daha fazla dahil olarak içselleştirir.
Okul Korkusu ve Psikolojik Destek
Çevresel faktörler, mizaç, okul ortamı, akran etkisi ve ebeveyn tutumları gibi nedenlerle okul fobisi ile başa çıkmak zorlaşabilir. Çocuğun okul reddiyle baş edilemiyorsa, duygusal, fizyolojik ve davranışsal belirtilerde artış varsa mutlaka destek alınmalıdır. Beraberinde okul başarısında düşüş, devamsızlıkta artış, depresyon, sosyal kaygı, sınav kaygısı ve benzeri görülebilir. Böyle bir durum söz konusu olduğunda mutlaka psikolojik destek alınmalıdır.
Okul fobisi tedavisi olan ve erken teşhis edildiğinde olumsuz etkileri minimuma indirilebilen psikolojik bir rahatsızlıktır. Toplumumuzda görülme sıklığı oldukça fazladır. Akademik başarısızlık yaşayan pek çok öğrencide okul sendromu ve/veya sosyal anksiyete görülme olasılığı yüksektir. Öğretmenlerin farkındalıklı gözlemi, aileyle okulun yeterli iletişim halinde olması öğrencilikte okul fobisinin fark edilmesini kolaylaştırmaktadır.
Aba psikoloji olarak okul korkusu yaşayan çocuklara ve ailelerine uzman kadromuzla danışmanlık sunuyoruz. Stratejik yetenek yönetimi ile çocuklara kariyer planlaması yapıyor okul başarılarındaki engelleri aşmalarına destek oluyoruz. Çocuklara kariyer planını yaparken ilgi, beceri alanlarını dikkate alıyor, zeka ve karakter özelliklerinize ve beklentilerinize uygun hedefler belirliyoruz. Detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Anaokulu seçimi okul öncesi eğitim yaşına gelmiş çocuğu olan her ebeveyn için titizlikle irdelenen önemli bir süreçtir. Seçim yaparken dikkat edilmesi gereken ilk unsun önceliklerin belirlenmesidir. Öncelikler her aile için benzerlikler gösterse de farklılıklar da barındırabilmektedir. Bu da okul seçimini doğrudan etkilemektedir. Dolayısıyla doğru okul popüler olan değil önceliklere uygun olan okul olacaktır.
Peki anaokulu seçerken önceliklendirme nasıl yapılmalıdır? Öncelikler belirlenirken nelere dikkat edilmelidir? Okul seçerken öncelik belirlemenin avantajları nelerdir? Önceliği olmaksızın okul seçmek ne tarz sorunlara yol açabilir? Seçim yaparken hangi durumlarda psikolojik ve profesyonel desteğe ihtiyaç duyulabilir? Yazımızın devamında bu ve benzeri soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.
Anaokulu seçeneklerini yaşanılan şehre, oturulan bölgeye ve nüfus yoğunluğuna göre çeşitlilik göstermektedir. Bazı bölgelerde seçim yapmak alternatif fazlalığı nedeniyle zorlaşabilmektedir. Seçimi kolaylaştırmak için birtakım filtrelemelerin yapılması gerekir. Bunlardan en önemlisi okul seçimi yaparken ebeveynlerin ihtiyaçlarını, beklentilerini ve koşullarını belirlemesidir. Bunların belirlenmesi seçenekleri minimuma düşürmeyi ve alternatifler arasından en uygun olanı seçebilmeyi sağlar.
Anaokulu Seçimi Yaparken Sıklıkla Dikkat Edilen Unsurlar
Alternatifleri belirlerken ebeveynler sıklıkla aşağıdaki unsurları göz önünde bulundurmaktadır;
Okulun fiziki özellikleri (bahçe, havuz, spor alanları, sınıflar, kat sayısı, merdivenler, trabzanlar, zemin özellikleri, kaplamalar, halılar, yemekhane, Tuvalet/ lavabolar, oyun alanları)
Eğitim kadrosu ve eğitim içeriği (neler öğretiliyor, kaç öğretmen var, bir öğretmene kaç öğrenci düşüyor ne zaman ne öğretiliyor? Öğreticiler alanında yetkin ve yeterli mi?)
Öğretmenlerin deneyimi (Kaç yıldır bu işi yapıyorlar, geçmiş tecrübeleri neler, bu kurumda ne zamandır çalışıyorlar, çalışan aidiyeti nasıl?)
Sınıf sayıları (bir sınıfta kaç öğrenci var?)
Hijyen (Ne sıklıkla temizleniyor, hangi ürünler kullanılıyor)
Yemek (kurumda mı yapılıyor, dışarıdan mı geliyor, hangi şirketle çalışılıyor, yiyecekler nerede nasıl muhafaza ediliyor, menü neye göre kim tarafından belirleniyor)
Anaokulu seçimi yaparken güvenlik son derece önemlidir (okulun güvenlik elemanı var mı?, muhit güvenli mi, okul trafiğe açık bir alanda mı? Okulun içi çocuklar için güvenli olacak şekilde dizayn edilmiş mi? deprem yönetmeliğine uygun mu?)
Kullanılan eğitici ve öğretici materyallerin kalitesi, malzemesi (Kullanılan oyuncak ve materyaller çocukların sağlığına uygun mu? Oyuncaklar ne sıklıkla yenileniyor, temizliği nasıl yapılıyor?)
Çeşitlilik (kitap, oyuncak, materyal ve benzeri ürünlerin çeşitliliği nasıl, seçimler neye göre yapılıyor, kim yapıyor?)
Ulaşım (okul ve ev arası mesafe ne kadar, okuldan eve evden okula ulaşım alternatifleri neler? Servisi var mı? Toplu taşımayla ulaşıma uygun mu? Yürüyerek gidip gelinebilir mi?)
Okul çevresine yönelik özellikler (Okul çevresinde sağlığı veya güvenliği tehdit eden risk faktörleri var mı?)
Sınıflar neye göre belirleniyor (Yaş, zeka, ilgi, beceri, yetenek ve benzeri)
Kayıt için minimum yaş sınırı var mı?
Ücret ve ödeme şekilleri (Yıllık ve/veya aylık ücreti nedir? Ücret artışı ne sıklıkla oluyor?)
Burs imkanları (başarı, yetenek, destek ve benzeri burs olanakları var mı? Burslar neye göre belirleniyor? oranları nedir?)
Okul açılış/kapanış saatleri
Okul, yönetim ve veli arası iletişim (Veli ne sıklıkla ve hangi konularda bilgilendiriliyor?)
Yabancı dil eğitimi, spor, sanat, müzik gibi ek eğitimler
Psikolog var mı?
Pandemiden Sonra Anaokulu Seçimi Yaparken Öncelikler Değişti
Pandemiyle beraber ebeveynlerin seçim yaparken dikkat ettiği unsurlara birkaç yenisi daha eklendi. Ayrıca hijyen beklentilerinde de ciddi bir artış oldu ve hijyen çok daha öncelikli hale geldi. Pandemi sonrası pek çok ebeveyn evden çalışmaya başladı. Aynı zamanda vakaların yüksek seyrettiği dönemlerde eğitimde evden sürdürülmeye başlandı. Dolayısıyla hem ebeveynler ev ortamında çalıştılar hem de okula gidemeyen çocuklarıyla ilgilenmek durumunda kaldılar.
Bazı meslek grupları ve iş verenler için çocukla beraber işleri sürdürmek tölere edilebildi. Ancak bazı meslekler için bu hiçte kolay olmadı. Dolayısıyla ebeveynler işe gitmeye devam etmek durumunda kaldı. Bu da ebeveynlerin anaokulu seçimi yaparken okulun pandemi sürecinde eğitime nasıl devam edeceğini sorgulamalarına neden oldu.
Geçtiğimiz dönemlerde neredeyse tüm anaokulları ve okullar online eğitime geçiş yaptı. Faaliyete devam eden kurumlar ise sınıftaki öğrenci sayılarını azalttılar. Aktiviteleri, okul içi etkinlikleri pandemiye göre düzenlediler. Eğer siz de çalışan bir ebeveynseniz bu detayı irdelemelisiniz. Pandemi döneminde çocukla birlikte çalışmanız mümkün değilse veya işe gitmeniz gerekiyorsa okulla bu detayları görüşmelisiniz.
Öğretmenlerin aşı olup olmadığı, hasta olan öğrencilerin nasıl tespit edileceği ve ne tarz önlemler alınacağı konuşulabilir. Geçmiş yılın eylem planı incelenebilir. Ne tarz zorluklar yaşadılar, karşılaşılan problemler nasıl çözüldü öğrenilebilir.
Anaokulu Seçimi Yaparken Öncelikler Neye Göre Belirlenmeli?
Ebeveynlerin seçim sürecinde dikkat ettiği temel konulara yukarıda yer verdik. Ancak bu unsurlardan nasıl önceliklendirileceği ebeveynlerin ihtiyaçlarına, beklentilerine ve koşullarına göre farklılık gösterir. Çocuğuna bakacak kimsesi olmayan bir ebeveyn çocuğunu okulöncesi eğitime erkenden başlatmak durumunda kalabilir. Bu durumda ebeveyn seçim yaparken her şeyden önce okulun minimum kayıt yaşına dikkat edecektir.
Çoğu anaokulu tuvalet eğitimini tamamlamış, konuşabilen, kendi ihtiyaç ve isteklerini ifade edebilen çocukları kabul etmektedir. Bu nedenle minimum kayıt yaşı sıklıkla 3 yaş ve üzeridir. Tuvalet eğitimini tamamlamış ve konuşabilen daha küçük çocuklarda ise okul insiyatif kullanabilmektedir. Daha küçük yaşlardaki öğrenciler için ise tam gün hizmet veren gündüz bakım evleri bulunmaktadır. Yine yarı zamanlı veya haftanın birkaç günü olacak şekilde oyun grupları da bulunmaktadır.
Başka bir ebeveyn için anaokulu seçimi yaparken çocuğun okuldan alacağı eğitimin kalitesi daha önemli olabilir. İlkokula başlamadan önce yazı yazmayı, okumayı öğrenmesi veya yabancı dil edinmesi istenebilir. Bu durumda ebeveynin önceliği eğitim kalitesi ve içeriği olacaktır. Bir başka ebeveyn için önemli olan öğretmendir. Öğretmenin iletişimi, çocukla kurduğu bağ, ilgi ve alakası önceliklidir. Farklı bir birey için hijyen veya güvenlik en temel öncelik olabilir.
Ebeveynin beklentisi, ihtiyacı ve imkanları alternatifler içerisinde seçenekleri en aza indirmeyi kolaylaştırır. Son noktada ise ebeveynin maddi gücü rol oynayacaktır. Belirlenen beklenti ve ihtiyaçlara göre hazırlanan seçeneklerden hangisi ebeveynin bütçesine uyuyorsa seçim ondan yana olacaktır. Bütçeye uygun birden fazla seçenek varsa burada öğretmen ve okul yönetimiyle kurulan iletişimin içtenliğine, alınan enerjiye dikkat edilebilir.
Ayrıca son aşamaya gelindiğinde benzer nitelikte iki üç seçenek arasından çocuğa da anaokulu seçimi yaptırılabilir. Çocuğun seçim yapması için öncesinde seçeneklere birlikte ziyaretler yapılabilir. Öğretmenlerle tanışması, okulları dolaşması sağlanabilir. Kendi okulunu seçme fırsatını bulmak çocuğun aidiyet duygusunu da besleyecektir.
Kimi ebeveynler içinse okulun popüleritesi, tanınırlığı veya referansları seçim sürecinde önemli rolde olabilir. Referanslar tüm kriterler değerlendirildikten sonra karar aşamasında güvenilirlik için son derece önemlidir.
Anaokulu Seçimi Yaparken Öncelik Belirlemenin Avantajları
Seçim sürecine gelmeden önce okullarla ilgili bilgi toplamak, okul ziyaretleri yapmak, referansları öğrenmek oldukça önemlidir. Bu çalışmalar zaman ve enerji istemektedir. Bu nedenle araştırmaların son dakikaya bırakılmaması gerekir. Okullar hakkında bilgi edinme aşaması son ana kaldığında ebeveynler hem stres olmakta hem de yorulmaktadır. Stres ve yorgunluk birleştiğinde seçim yapmak zorlaşmakta ve doğru seçim yapabilme olasılığı azalmaktadır.
Bir diğer önemli konu ise okulların kayıt tarihleridir. Kimi okullar için yılın belli dönemlerinde kayıt alınırken kimilerinde yıl boyunca istenen zamanda kayıt yaptırılabilir. Ancak kayıt yapılırken öğrencinin çoğunlukla aynı zamanda kayıt olması adaptasyon için önemlidir. Aksi halde çocuk birbirine alışmış bir sınıfa dışarıdan dahil olmaya çalışacaktır.
Bu da özellikle utangaç, çekingen veya içe kapanık çocuklar için zorlayıcı bir deneyime dönüşebilir. Bu nedenle anaokulu seçimi yapmadan önce okullar erkenden araştırılmalı, fırsat buldukça ziyaret edilmelidir. Bilgiler toplandıkça ihtiyaç, beklenti ve imkanlar da belirlenmelidir.
Tüm bilgileri edinip, kriterleri belirledikten sonra önceliklendirme yapılmalı ve öncelik planına uygun okullar yeniden değerlendirmeye alınmalıdır. Bu kapsamlı ve planlı hazırlık zahmetli gibi görünse de ebeveynlerin elini kolaylaştırmaktadır. Ne istediğini ve ne aradığını bilen ebeveynin seçim yapması daha kolay olacaktır.
Anaokulu Seçimi Yaparken Nelerden Uzak Durulmalı
Kimi ebeveynler yeterli bilgi toplamadan doğrudan çevrenin tavsiyesiyle seçim aşamasına gelebilmektedir. Ancak yukarıda da bahsettiğimiz gibi her ebeveynin ihtiyaç, beklenti ve imkanları birbirinden farklıdır. Sözüne güvendiğiniz ve memnuniyetini öğrendiğiniz bir yakınınızın referansı elbette ki seçim sürecinde dikkate alınmalıdır. Ancak seçim yapmadan önce beklentileriniz, ihtiyaç ve imkanlarınız referans aldığınız kişiyle ne kadar örtüşüyor değerlendirmelisiniz.
Kimi okullar medyada, bilbordlarda, dergi ve gazetelerde çok fazla reklam verebilmektedir. Dolayısıyla bu kurumlara yönelik daha fazla aşinalık gelişmektedir. Bu da bize sık reklam veren kurumların daha güvenilir olduğunu, tanıdık, bilindik olduğunu düşündürebilir. Ancak bu doğru bir tespit olabileceği gibi bir algı yönetimi de olabilir.
Anaokulu seçimi yaparken kurumun medyatik olmasından veya isminin bilinir olmasından ziyade niteliğine odaklanılmalıdır. Eğitim kadrosu kimlerden oluşuyor, nasıl bir eğitim veriyor, çalışan bağlılığı nedir, ne sıklıkla öğretmen değişimi oluyor dikkat edilmelidir.
Anaokulu Seçimi ve Profesyonel Destek
Her ebeveyn çocuğu için en doğru seçeneği belirlemek istiyor. Her yıl ebeveynler seçim sürecinde daha bilinçli hale gelirken okul seçenekleri de artış gösteriyor. İyiyle kötüyü belirlemek bir nebze daha kolay olsa da en doğru seçenekleri belirleyebilmek zorlaşabiliyor. Kimi durumlarda ebeveynlerin daha spesifik beklentileri de olabiliyor. Örneğin bedensel engeli olan, gelişim geriliği olan, kronik veya riskli sağlık sorunları olan çocuklarımız olabiliyor.
Aile içi problemler, travmatik yaşam olayları gibi çocuğun psikolojik olarak da desteklenmesi ve takip edilmesi gereken durumlar olabiliyor. Bu tarz detaylar da eklendiğinde ebeveynlerin doğru seçenekleri belirlemesi zorlaşabiliyor. Bu noktada da profesyonel destek almak seçenekleri netleştirmeyi kolaylaştırıyor.
Profesyonel danışmanlıklar aracılığıyla aile; ihtiyaçlarına, beklenti ve imkanlarına uygun seçenekleri öğrenebiliyor. Böylece hem çocuk hem de aile için memnuniyet oranı çok daha yüksek bir seçim yapılabiliyor.
Aba psikoloji olarak biz de anaokulu seçimi yapacak ailelere uzman kadromuzla danışmanlık sunuyoruz. Stratejik yetenek yönetimi ile çocukların karakterlerini, ilgi, beceri ve yeteneklerini belirliyoruz. Bu sayede okulöncesi eğitimden başlayarak kariyer planlamalarını yapıyor okul başarılarındaki engelleri aşmalarına destek oluyoruz. Çocuklara kariyer planını yaparken ilgi, beceri alanlarını dikkate alıyor, zeka ve karakter özelliklerinize ve beklentilerinize uygun hedefler belirliyoruz.
Okul çağında çocuğu olan her aile için çocuklarını güvenle gönderebilecekleri iyi okul özelliklerini taşıyan bir okul bulmak önceliklidir. Uzun araştırmalar ve olumlu referanslarla aileler okul seçimi yaparlar. Peki yeterli referansı olmayan ya da yaşadıkları bölge kaynaklı okul hakkında detaylı bilgi edinemeyen aileler okul seçerken nelere dikkat etmelidir?
İyi Okul nedir? İyi Okul hangi özellikleri sahip olmalıdır? Aileler seçim yaparken nelere dikkat etmelidir? Yazımızın devamında iyi okul kriterleri hakkında detayları paylaşacağız.
İyi Okul Nedir?
İyi okul; öğrencilerin bilgi, beceri, yetenek ve gelişim alanlarını destekleyen okuldur. Bu okullarda demokratik ve hoşgörülü bir iletişim hakimdir, öğrencinin güven içerisinde olması, çok yönlü yetişmesi ve öğrenme stiline uygun eğitim alması önceliklidir.
İyi okul, kaliteli bir eğitim ve öğretim için öğrenmeyi ve öğretimi etkileyen iç ve dış faktörlerin en iyi şekilde düzenlendiği ve organize edildiği ortamdır. Gagne’ye göre öğrenmeyi etkileyen iç faktörler: önceki bilgiler, zihinsel beceriler, bilişsel stratejiler; ilgi, tutum ve değerler gibi duyuşsal özelliklerdir. Çevredeki uyarıcılar, öğrenilecek içeriğin kendisi, ses, ısı, ışık durumu ve içinde bulunulan zaman koşulları ise öğrenmeyi etkileyen dış faktörlerdir. Öğrencinin karakteri, inançları, görüş ve tutumları, kültürü ve beklentileri de öğrenmeyi etkileyen bireysel faktörlerdir. İyi bir okulda öğretimin başarılı ve verimli olabilmesi için iç ve dış koşulların öğretime elverişli olması gerekir. Okul kültürünün öğrencinin getirdiği bireysel koşullarla da uyumlu olması beklenir.
İyi Okul Nitelikli Bir Eğitim Kadrosuna Sahiptir
İyi okul, kadrosunda yer alan öğretmenlerin alanlarında başarılı, yeterli ve güncel bilgiye sahip öğretmenlerden oluşmasını hedefler. İyi okul, öğretmenlerini güncel bilgiyi edinebilmeleri ve kendilerini geliştirmeleri için dış kaynaklarla besler. İyi okul, sempozyum, çalıştay, zirve ve hizmet içi eğitimlere katılmaları için öğretmenlerinin çalışma programlarında düzenleme yapar. Öğretmenlerin üst üste gelen, yoğun saatlerde, dinlenmeksizin çalışmasına neden olacak programlardan kaçınır. Dinlenebilecekleri ve her yeni derse yüksek enerji ile başlayabilecekleri şekilde çalışma aralıklarını düzenlemeye özen gösterir. Öğretmenlerin mola alanlarını ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri konfor ve donanımda hazırlar. Ayrıca iyi okul, çalışanlarının kendi içlerinde olumlu ilişkiler kurmalarına ve birbirlerini geliştirmelerine ortam hazırlayan okuldur. Bu okullarda çalışan öğretmenler yaptıkları işi sever, çalışma koşullarından memnun ve mutludurlar. Öğretmenlerin ve diğer kademelerdeki çalışanların işe aidiyetleri yüksektir.
Rehberlik Çalışmalarına Önem Verir ve Kadrolarında Psikolojik Danışma ve Rehberlik Uzmanları Bulundururlar
Her kademeden okulun iyi okul statüsünde olabilmesi için bünyesinde rehberlik servisinin bulunuyor olması ve aktif olarak görev alınması gerekmektedir. Hangi yaş grubunda olursa olsun günlerinin büyük bölümünü okulda geçiren çocuklar ve gençler için psikolojik desteğe ve rehberliğe ihtiyaç doğabilir. Okul başarısızlığı, öfke nöbetleri, özgüven eksikliği, depresif davranışlar, sınav kaygısı, stres ve daha pek çok psikolojik problem okul ortamında görülebilir. Bu problemlerin teşhis edilmesi, önlenmesi ve yönlendirilmesi için rehberlik servisinin olması iyi okul koşullarını sağlayabilmek için önemlidir. Evdeki problemler okula yansıyabilir ya da okulda akranlarla yaşanan problemler, öğrenme güçlükleri, dikkat dağınıklığı gibi sorunlar öğrencinin okul hayatını ve başarısını olumsuz etkileyebilir.
İyi Okul Eğitimde Farklı Öğrenme Stillerini Yer Verir
Öğrencilerin akademik açıdan daha başarılı olabilmesi, öğrenme sürecinden keyif alması, bilgiyi işleyerek günlük hayatta kullanılabilir hale getirmesi için derslerin farklı öğrenme stillerine uygun verilmesi gerekir. Öğrenme stiline göre eğitim alan çocuklar sebep-sonuç ilişkisini kurabilen, daha yaratıcı ve yenilikçi düşünen, okul ortamını ve ders çalışmayı daha çok seven çocuklardır. Ailelerinde çocuklarını doğru yönlendirebilmesi, ihtiyaçlarını tespit edebilmesi ve kaynakları temin edebilmesi için öğrenme stillerini bilmesi gerekir.
Dr. Rita Dunn ve Dr. Kenneth Dunn tarafından geliştirilen Dunn&Dunn öğrenme modeline göre görsel, işitsel-duyusal, ve dokunsal (kinestetik) olmak üzere 3 farklı öğrenme stili bulunmaktadır. Bu öğrenme modeline göre sadece öğrenenin değil öğreten konumundaki öğretmenlerin de öğretme modelleri birbirinden farklıdır. Başarılı bir eğitim ortamı için öğrenenin öğrenme stilleri kadar öğretenin de öğretme stilinin uyumlu olması gerekir. Bu koşulların sağlanabilmesi için öğreticilerin her öğrenme stiline hitap edecek çeşitlilikte öğretimi düzenlemesi gerekmektedir.
Öğretmen ve öğrencinin öğrenme stillerinin birbiriyle uyumu kadar öğrenme ortamının da öğrenme stilleriyle uyumlu olması gerekir. Öğrenme stiline göre ihtiyaç duyulan araç-gereçler öğrenme ortamında bulundurulmalıdır. Eğitimin süresi, molalar ve hatta ödevler de yine öğrenme stillerine göre düzenlenmelidir. İyi Okul, öğrenme stilleriyle uyumlu şekilde müfredatı, öğretmenin öğretme stilini ve öğrenme ortamının öğretim koşullarını düzenlemelidir.
İyi Okul Yabancı Dil Öğretimine Önem Verir
İkinci hatta üçüncü dil öğrenimin ihtiyaç haline geldiği günümüz koşullarında iyi okul farklı dillerin öğretimine de önem vermelidir. Çocuklarının geleceğe donanımlı şekilde hazırlanmasını isteyen aileler dil eğitimleri için büyük bütçeler ayırmaktadır. Ailelerin üzerindeki bu ekonomik yük iyi okul kriterlerini taşıyan okullarca hafifletilmelidir. Okullarda dil eğitiminin kalitesi artmalı ve mezun edecekleri öğrencilerin yabancı dil bilgisini kazanarak mezun olmasını hedeflemelidirler. Günümüzde öğrenciler eskiye oranla yurtdışı eğitimi daha fazla önemsemekte ve eğitim hayatlarının bir dönemine bu tecrübeyi de eklemek istemektedirler. Dil öğreniminin çok daha kolay olduğu çocukluk yılları itibariyle okullar ilk okul kademelerinden başlayarak yabancı dil öğretimine ağırlık vermelidir. Özellikle özel okul arayışında olan anne babaların tercihlerini etkileyen en önemli unsurlardan birisi çocuklarına yabancı dil becerisinin kazandırılmasıdır. Bu konuda öğrencilerine yabancı dil eğitimini çok iyi düzeyde öğreten okullar velilerin en çok tercih ettiği okullar olmuştur. İyi okul, Lise, üniversite sınavlarının yanı sıra uluslararası dil sınavlarına da girebilecek yeterlilikte eğitim verebilen okul olmalıdır.
İyi Okul Eğitim ve Öğretimde Son Teknolojiyi Takip Eder
Farklı öğrenme stillerine uygun, güncel ve verimli eğitim verebilmenin bir koşulu da eğitim materyallerinin son teknolojiye uygun şekilde yenilenmesidir. Teknoloji- bilim- teknik sınıfları, fen laboratuvarları, eğitim sınıfları, seminer ve toplantı odaları teknolojinin gelişimiyle paralel şekilde yenilenmelidir. İnternet alt yapısı mutlaka olmalı, sınıflarda akıllı tahtalar bulunmalıdır. İyi okul bu donanımlara önem verir. Öğretmenlerini teknolojik cihazların efektif kullanımı için eğitir ve sürekli geliştirir.
İyi Okul Veli-Öğretmen ve Öğrenci İletişimine Önem Verir
Doğru okul kriterlerinden bir diğeri de veli-okul-öğretmen-öğrenci iletişiminin güçlü olmasıdır. Günümüzde veliler çoğunlukla yoğun mesailerle çalışmakta ve çocuklarının eğitiminde yeterince yer edinemedikleri için kendilerini kötü hissetmektedir. İyi okul, velinin kaygılarını gidermek ve sürece dahil olmasını sağlamak için okul içi gelişmelerden, öğrencinin gelişiminden veliyi sıklıkla haberdar etmelidir. Öğretmenler veliye öğrenciyle ilgili düzenli geri bildirim vermeli, rehberlik birimi öğrencinin ilgileri, yetenek ve becerileri noktasında aileyi yönlendirmelidir. Ayrıca öğrencilerin gelişim dönemlerine uygun ihtiyaçlarının karşılanması, aile içi iletişimin gelişimi için velilere seminerler düzenlenmelidir. Akran öğrencilerin aileleri grup çalışmalarıyla bir araya getirilerek tanıştırılmalı ailelerin birbirlerinden de haberdar olması sağlanmalıdır. Veli-öğretmen-okul-öğrenci arasındaki bu değerli işbirliği öğrenci başarısı ve mutluluğunu artıracaktır.
Doğru Okul Öğrencisinin Kariyer ve Meslek Seçimine Rehberlik Eder
Öğrenciler Liseye hazırlık yıllarından itibaren ilgi, yetenek, bilgi ve karakteristik özelliklerini keşfetmelidir. Bireyin tüm bu özellikleri ve sosyo-ekonomik düzeyi göz önünde bulundurularak lise eğitimini sürdüreceği okulu seçmesi önemlidir. Lisede yapılacak alan seçimi yine kişinin bu özelliklerini dikkate alarak yapması gereken bir seçimdir. Bir ileri adım ise meslek seçimi ve bu mesleği edinebilmek için okunacak bölümün, üniversitenin seçimidir. Bir öğrenci için tüm bu seçim aşamaları hayatının önemli dönüm noktalarıdır. Vereceğin kararların kendisi için ne derece doğru olduğu geleceğinin o kadar mutlu ve başarılı olacağının teminatıdır. Bu nedenle öğrenciler ve aileler için doğru okul öğrencisine doğru kariyer ve meslek seçiminde bilinçli rehberlik hizmeti sunabilecek donanımda olmalıdır.
Doğru Okul Öğrenci ve Aile İçin Güvenli Olan Okuldur
Doğru okul öğrencinin fiziksel, duygusal ve psikolojik güvenliği için gerekli koşulları hazır bulunduran okuldur. Bu noktada okul içerisinde öğrencilerin birbirlerine zarar verebileceği hiçbir unsur yer almamalıdır. Sigara, alkol, madde kullanımı, kesici-yaralayıcı alet bulundurma gibi bireyin fiziksel sağlığını etkileyebilecek tüm etkenler okul ortamından uzak olmalıdır. Disiplin kuralları ve suiistimal edenlere uygulanacak yaptırımlar net olmalıdır. Öğretmenler ve personeller tıbbi ve psikolojik ilk yardım konularında bilgili olmalı ve mümkünse okullarda sağlık personeli bulundurulmalıdır.
Akran zorbalığı, sanal zorbalık, taciz, istismar gibi öğrencilerin duygusal ve psikolojik güvenliğini tehdit eden koşulların oluşmaması için gerekli tüm önlemler alınmalıdır. Öğrenciler, öğretmenler ve veliler güvenlik hususlarıyla ilgili sıklıkla bilgilendirilmelidir.
İyi okul, kütüphane, laboratuvar, öğrenci kulüpleri, bilgisayar sınıfları, yemekhane, spor salonu gibi faaliyet alanlarıyla öğrencilerinin ihtiyacını karşılayacak yeterlilikte olmalıdır. Öğrencilerinin ders dışı alanlarda da aktif olmasını, sosyal sorumluluk projelerinde yer almasını teşvik etmelidir. İyi okul bilim, sanat, kültür etkinliklerinde çevre ve ülke genelindeki okullar arasında gerçekleşen faaliyetlerde rol almalıdır. Okul seçerken iyi okul kriterlerini göz önünde bulundurmanızı öğrencilerinizin akademik başarısı ve mutluluğu için önermekteyiz.
