Nöropsikolojik testler, bilişsel fonksiyonlar ve davranışların, fiziksel olarak beyinde var olan ya da oluşan bozukluklarla ilişkisini ölçmek için kullanılır. Test sırasında kullanılan araçlar ve farklı bilim alanlarından faydalanması nedeniyle çok yönlü bir bilim dalı olarak ele alınır. Beyindeki işlev bozukluklarından kaynaklanan bilişsel ve davranışsal sorunlar, bu testler aracılığıyla somut bir karşılık bulur. Üstelik güvenilirliği ve geçerliliği kanıtlanmış olan bu testler, istatistiki verilere ulaşılmasında da direkt rol oynar.
Her bireyin kendine özgü özelliklerini gözeten nöropsikolojik testler, niteliksel ve niceliksel yaklaşımları bir arada barındırır. Bu sayede hem genelleyici hem de özelleyici sonuçlara ulaşmamızı sağlar. Geniş kapsamlı sonuçlar veren testler, temel olarak beynin belli alanlarındaki hasarın yol açtığı bilişsel ve davranışsal değişimleri tespit etmede ve bu değişimleri derecelendirmede kullanılır.
Aba Psikoloji’nin alanında uzman nöropsikologları, bu testler sonucunda elde edilen verileri kişilerle yapılan birebir görüşmelerin yanı sıra bu kişilerin sosyal ve kültürel ortamlarını da göz önünde bulundurarak analiz eder. Nöroloji ve psikoloji kelimelerinin birleşiminden oluşan nöropsikoloji, nörolojinin sinir sistemi ve hastalıklarını; psikolojinin davranış ve duygular bağlamındaki bilgi ve becerilerini bir arada kullanır. Dolayısıyla, nöropsikoloji, bu iki bilim dalının da faydalandığı ölçütleri kendi amacına uygun şekilde kullanabilir.
Özellikle yetişkin ve yaşlılarda nöropsikoloji testleri, geniş kapsamlarından dolayı klinik bir uygulama gerektirir. Bir nöropsikoloji testinin başarılı olduğunu söylemek için katılımcının güvendiği bir ortam yaratmak ve bu testin sonunda elde edilecek bilginin yararlılığına inanması büyük önem taşır. Bu noktada nöropsikologlara büyük iş düşüyor. Katılımcıların uygulanmak üzere olan bu testin ne olduğu ve ne işe yardığına dair bilgilere sahip olduğundan ve bu bilgileri anladığından emin olmak gerekiyor. Halihazırda dikkat bozukluğu ya da unutkanlık sorunu yaşayan kişilerle bu süreç bazen zorlu hale gelebilir. Nöropsikoloğun görevi, sabırla ve gerektiği şekilde bu açıklamaları yapmayı sürdürmektir.
Çocuklar için okullarda uygulanan psikolojik testler sıklıkla nöropsikoloji testleriyle karıştırılabilir. Okullardaki eğitim odaklı yönelim ve eğilim testlerinden farklı olarak çocuklara uygulanan nöropsikoji testleri genel bir değerlendirme imkanı sunar. Çocukların ya da ergenlerin entelektüel, akademik, sosya ve duygusal olarak analiz edilmesini sağlar. Yaş grubu, sosyal çevre gibi faktörlerin gözetildiği bu testlerin sonucunda çocukların davranışları ile beyinlerinin işleyişi arasındaki ilişki ortaya konur.