Çocuklarda sosyal beceri mizaç, yetişme ortamı, ebeveyn tutumu ve rol modelin sosyal becerisine göre şekilleniyor. Çocuğun sosyal beceri düzeyi oynadığı oyunlardan başlayarak, yetişkin hayatta kariyerine kadar etki ediyor. Dolayısıyla çocuğunun akademik ve kariyer hayatına olumlu katkıda bulunmak isteyen aileler için sosyal beceri kazandırma önemli hale geliyor.

Çocuklukta sergilenen sosyal beceri eksikliklerinin negatif etkisi ergenlik ve yetişkinlikte karşımıza çıkabiliyor. Ergenlikte düşük sosyal uyum, olumsuz tepki verme, düşük akademik performans, sosyal ve duygusal yetersizlikler görülebilmektedir. Yetişkinlikte ise ergenlikte yaşanan bu aksamaların sonuçlarıyla karşı karşıya kalınmaktadır. Akademik hayattaki başarısızlık kariyeri olumsuz etkilemektedir. Aynı zamanda sosyal ilişkilerdeki yetersizlik yine bireyin kariyer gelişimini ve kişisel yaşamını olumsuz etkilemektedir.

Peki sosyal beceri nedir? Çocuklarda sosyal beceri ne zaman ve nasıl gelişir? Sosyal beceri kazanımında ailenin etkisi nedir? Yazımızın devamında soruların cevaplarını paylaşacağız.

Sosyal Beceri Nedir?

Sosyal beceri; bireyin başkaları ile olumlu etkileşimi başlatma ve sürdürme davranışıdır. Ancak bu beceri bu kadarla sınırlı değildir. Sosyal beceri sorumluluk alma, grupla bir işi yürütebilme, takım olma, uyum sağlama, empati kurma becerilerine de sahip olmayı gerektirir. Sosyal beceri sahibi bir birey aynı zamanda duygu, düşünce ve davranışları üzerinde özdenetim kurabilmelidir.

Karşılaşılan zorluklara karşı etkin problem çözme becerileri geliştirmek sosyal beceri için gereklidir. Sosyal beceriye yönelik kazanımlar çocuklukta başlamaktadır. Çocuk ilk sosyal davranışlarını, onlarla etkileşimde olan yetişkinlerin deneyimleriyle ve diğerlerini gözlemleme yoluyla kazanmaktadır. Çocuğun sosyal beceri kazanımında ebeveynin model olması gerekmektedir. Çocuk bu dönemde en iyi taklit yoluyla öğrenmektedir ve taklit için en güçlü argüman ailedir.

Aile içi iletişim ve etkileşimin yanı sıra ailenin çocuklarına yönelik tutum ve yaklaşımları çok önemlidir. Sosyalleşmede aile, akran ve kitle iletişim araçları önemli bir etkiye sahiptir. Çocukların sosyal beceri kazanımında aileden sonraki en önemli kaynak okul öncesi eğitim deneyimleridir. Okul öncesi eğitim sürecinde çocuklar akranları ile iletişime girerek, kurallara uyarak, kendisinin ve başkalarının haklarına saygı göstererek sosyal beceri geliştirir.

Çocuklarda Sosyal Beceri Ne Zaman ve Nasıl Gelişir?

Çocuklarda sosyal beceri, yaşamın ilk yıllarından başlayarak ebeveynler ve sonrasında çocuğun hayatında rol edinen diğer kişiler tarafından desteklenmelidir. Okul öncesi dönemden itibaren çocuğa sosyal becerilerin kazandırılmasında anne-baba ve öğretmene önemli görevler düşmektedir. Okul öncesi eğitimde yer verilen farklı etkinlikler ve kullanılan yöntemlerle, çocuklara sosyal beceriler kazandırılabilir. Etkinliklere katılımın desteklenmesi ve çocuğun girişimde bulunmaya gönüllendirilmesi çocukların uyum ve beceri kazanımını desteklemektedir.

Çocuklarda Sosyal Beceri Kazanımında Ailenin Etkisi Nedir?

Her davranışın öğrenilmesinde olduğu gibi sosyal becerilerin öğrenilmesinde de ebeveynlerin rolü büyüktür. Ebeveyn çocuğun dünyasında ilk sosyal kaynaktır. Çocuğun gözlerini açar açmaz ilk gördüğü kişidir ebeveyni. Çocuk için aile; sözsüz iletişim kurduğu, sesinin tonundan, beden dilinden ihtiyacını anlatabildiği ilk etkileşim kaynağıdır. Dolayısıyla çocuğun ilk taklit ögesi aile olacak, ebeveyn rol model seçilecektir.

Rol modelin duygu, düşünce ve davranışları üzerinde denetim sağlayabilmesi, iletişim modeli ve kendini ifade ediş biçimi çocuğun sosyal beceri kazanımını etkilemektedir. Ailenin sosyal yaşamı, ikili ilişkileri, gruplarla olan etkileşimi ve diğerleri tarafından nasıl algılandığı rol modelin sosyal beceri kalitesini belirler. Çocuk büyümesiyle beraber önce aile içerisinde ve yakın çevrede sosyal etkileşim ağını genişletir.

Ardından çocuk okul öncesi eğitim, oyun grupları ile öğretmen ve akranlarıyla iletişime geçer. Yaşlarının büyümesiyle çocuklar okul, kurs ve spor etkinlikleri gibi farklı ortamlara girer. Çocuklar ailelerinden kazandığı sosyal beceriyi yaşları büyüdükçe girdikleri yeni ortam ve kurdukları yeni etkileşimlerle güçlendirir.

Çocuğun sosyal beceri gelişiminde farklılıklara açık olma, hoşgörü, empatik iletişim yönlerinin de desteklenmesi gerekir. Aynı şekilde çocuk sosyal girişimlerinde desteklenmelidir. Bu noktada özgüven gelişimi bireyin kendini ifade etmesini kolaylaştırmaktadır.

Aile ile güvenli bağ kurulması, ailenin koşulsuz ilgi ve sevgisi özgüveni desteklemektedir. Aile çocuğa yaşıyla uyumlu sorumluluk vermeli, karar verme becerisi desteklenmelidir. Bu sayede çocuk sosyal girişimlerinde de kendini denetleyebilen ve motive edebilen bir birey olabilecektir.

Ebeveyn ile kurulan güvenli bağın yanı sıra ebeveyn tutumları da çocuklarda sosyal beceri kazanımına etki etmektedir. Çocuğun gelişimini destekleyen ebeveyn tutumu hoşgörülü, demokratik ve destekleyici ebeveyn tutumu olmalıdır.

Sosyal gelişimini tamamlayamayan çocuklarda ileriki dönemlerde “sosyal fobi” görülebilmektedir. Özellikle bireyin hayatında önemli bir gelişim dönemi olan ergenlik yıllarında sosyal fobi olasılığı artmaktadır. Başkalarının yanında konuşamama, yemek yiyememe, başkalarına hayır diyememe gibi anksiyete problemleri bu bireylerde görülebilmektedir. Bu nedenle ebeveynler, erken yaşlardan itibaren çocuklarının sosyal beceri kazanımlarına destek vermeli ve gelişimlerini takip etmelidir.

Çocuklarda Sosyal Beceri Kazanımı için Profesyonel Destek Alabilirsiniz

Çocuklarda sosyal beceri kazanımını desteklemek için aile, okul öncesi eğitim ve okul oldukça önemlidir. Ancak sosyal beceri gelişiminin duraksadığı, yeterli olmadığı veya bir sebeple kazanımlarda gerilemeler yaşandığı durumlar olabilir. Böyle bir durum söz konusu olduğunda çocuk için profesyonel destek alınması kısa sürede çözüm elde etmeyi sağlamaktadır.

Aba psikoloji uzman kadrosu çocuklarda sosyal beceri üzerine çocuk ve ailelerle çalışmaktadır. Ayrıca uyguladığımız IQ, EQ, dikkat, algı, yetenek ve kişilik testleriyle çocuk, genç ve yetişkin danışanlarımızın potansiyellerini keşfediyoruz. Kullandığımız alternatif psikoterapi yöntemleriyle danışanlarımızın hayat kalitesini artırmayı hedefliyoruz. Detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. İçeriklerimizi takip etmek için Blog yazılarımızı ve YouTube kanalımızı takip edebilirsiniz.