Sayısal zeka denince akla ilk gelen Isaac Newton, Albert Einstein, Thomas Edison, Bil Gates, Stephen Hawking gibi dâhilerdir. Bu nedenle sayısal yeteneği olan her öğrencinin tüm kariyer basamaklarını hızla adımlayabileceği yanılgısı oldukça yaygındır. Ancak sayısal yani mantıksal-matematiksel zekaya sahip her birey dahi değildir. Akademik başarıyı yeterince önemsemeyen veya önemini bilmeyen pek çok öğrencinin sayısal potansiyeli gizli kalabilmektedir.
Düşük not ortalaması, derslere olan ilgisizlik öğrencinin sayısal becerilerinin keşfedilmesine engel olabilmektedir. Bu da özellikle lisede alan seçimi yaparken öğrencilerin yanlış alanlara yönlendirilmesine neden olmaktadır. Sayısal derslerde ortalama ve üzeri başarı elde etmek sayısal beceri sahibi olmak için yeterli değildir. Çünkü derslerini iyi dinleyen, sınavlara iyi hazırlanan öğrenciler de ortalama performans gösterebilmektedir. Sayısal zeka, ders başarısından çok daha öte bir değerlendirme gerektirmektedir.
Sayısal zeka alanının tespit edebilmek için öğretmenlerin farkındalıklı gözlem yapması oldukça önemlidir. Öğretmenin sayısal potansiyel fark ettiği öğrenciyi temel ders bilgisi dışında da ölçümleyebilmesi gerekir. Bu diğer zeka yönleri için de oldukça önemlidir. Yine zeka testlerine katılmak da zeka yönünün belirlenmesinde etkili ve güvenilirdir.
Alan seçiminin zeka alanı belirlendikten sonra yapılması akademik başarı ve kariyer gelişimi için son derece önemlidir. Bu bilinçle yapılan tercihlerde okul başarısını artırmak ve üniversite sınavına hazırlık yapmak daha kolay olacaktır. Meslek seçimi yaparken de baskın zeka alanının tercih sürecinde etkili olması önemlidir. Ancak meslek seçerken baskın zeka alanı kadar karakteristik özellikler, ilgi ve hedefler de göz önünde bulundurulmalıdır.
Örneğin sayısal zeka sahibi bir öğrencinin sosyal yönü de gelişmiş olabilir. Bu durumda meslek seçimi sayısal bilgi ve beceri gerektiren ve sosyal yönü olan alternatiflerden olmalıdır. Alan, meslek seçimi bu kapsamda yapıldığında akademik başarı, mesleki doyum ve kariyer gelişimi de yükselecektir.
Peki sayısal (mantıksal-matematiksel) zeka nedir? Bu zeka alanı hangi meslekleri kapsamaktadır? Sayısal becerinin artması için neler yapılabilir? Yazımızın devamında detaylarıyla bulabilirsiniz.
Sayısal Zeka Nedir?
Sayısal-Mantıksal zekası baskın olanlar matematik bilmeyi ve kullanmayı gerektiren alanlarda başarılı, verimli ve mutlu olurlar. Bu kişiler veri toplamayı, organize etmeyi, analiz etmeyi, yorumlamayı ve tahmin yürütmeyi severler. Nesneler arasındaki ilişkiyi daha kolay bulur ve problem çözme becerilerinde de daha yeteneklidirler. Soru sorarak düşünürler, araştırmacıdırlar ve bilgi edinmede meraklıdırlar.
Sayısal zeka Howard Gardner tarafından öne sürülen 8 çoklu zeka türünden biridir. Sayıları akıllıca kullanırlar, mantıksal modelleri, kategorileri, ilişkileri sebep ve sonuç ilişkilerini anlama yetenekleri vardır. Küçük yaşlardan itibaren strateji oyunlarından, bulmacalardan ve deney yapmaktan hoşlanırlar. Gardner’a göre her bireyin birden fazla baskın zeka alanı olabilir. Bu zeka alanları birbiriyle işbirliği içerisinde çok daha verimli çalışabilir.
Sayısal beceriye sahip bireyler meslek seçerken mutlaka ilgi alanlarını ve varsa diğer baskın zeka türlerini de değerlendirmeliler. Örneğin yabancı dil bilen biri, bu dili profesyonel düzeyde kullanırken sözel zekasını kullanır.
Dili sayesinde seyahat edip başka insanlarla tanışıp yeni ilişkiler geliştirirken sosyal zekasını kullanır. Bu bilgisini mesleğe çevirip turizm rehberi olabilir burada yine sosyal zekası devrededir. Bir akrobat işini yaparken dengede durmak için bedensel zekasını kullanır. Ancak mesafeyi, derinliği görsel-uzamsal zekasıyla ölçer.
Meslek Seçimi Önerileri: Çoklu Zeka Kuramı ve Çoklu Zeka Kuramına Göre Verimli Ders Çalışma Önerileri yazılarımızdan da faydalanabilirsiniz.
Sayısal Zeka Gerektiren Meslekler Nelerdir?
Sayısal-mantıksal zekası güçlü olan bireyler sayısal, mantıksal düşünme becerisi gerektiren tüm mesleklerde başarılı olabilirler. Ancak bu başarıyı belirleyen baskın zeka kadar bu alana yönelik ilgi ve merakın da olmasıdır.
Eşlik eden diğer zeka alanlarının da meslek seçimine dahil edilmesi alternatif zenginliğini sağlamaktadır. Ayrıca doğru mesleği belirlemek de kolaylaşmaktadır. Sayısala ek olarak görsel uzamsal zekası güçlü olan birisi tasarım veya mikrocerrahi alanına yönelebilir.
Genel olarak sayısal zeka sahibi bireyler aşağıdaki meslek dallarına yönelebilirler. Araştırma, geliştirme, uygulama ve öğretme aşamalarında da rol alabilirler.
- Bilgisayar Mühendisi/Programcısı/Teknisyeni (Bilgisayar temelli tüm mesleklerde başarılı olabilirler)
- Yazılım Mühendisi
- Sistem Analisti
- Ağ Analisti
- Veritabanı Uzmanı/Tasarımcısı
- Mühendis (Elektronik, inşaat, mekanik, kimya, endüstri)
- Muhasebe Uzmanı
- Maliye Uzmanı
- Finans ve Yatırım Danışmanı
- Matematik Uzmanı
- İstatistikçi
- Mimar/İç Mimar
- Fizikçi
- Astronomi Uzmanı/Gökbilimci
- Doktor/Hemşire/Sağlıkçı/Eczacı
- Yapay zeka, makine öğrenmesi, robotik gibi dallarda çalışılabilir
- Elektrik/elektronik
- Biomedikal – Bioteknik
- Sayısal bilimlere yönelik öğretmen, akademisyen, araştırmacı
- Endüstriyel tasarım
- Kodlama programları
Sayısal Zeka Geliştirilebilir mi?
Gardner, her bireyin doğuştan getirdiği zekasını iyileştirip, geliştirebileceğini öne sürmektedir. Gardner’a göre zeka türleri arasında sıkı bir ilişki bulunmaktadır ve beyin bir bütün halinde çalışmaktadır. Dolayısıyla okul öncesi dönemden başlayarak zeka alanlarının gelişimine katkıda bulunulabilir.
Zeka alanının geliştirilmesi kadar baskın zeka alanına yönelik ilgi ve merakın da uyandırılması gerekir. Merak uyandırmak için araştırma ödevleri vermek, projeler ürettirmek başarılı sonuçlar verebilir. Atık materyallerden geri dönüşüm fikirleri ürettirmek, çevre dostu ürünler tasarlattırmak gibi. Grup çalışmaları yaptırmak da hem ekip çalışmasını öğretmek hem de beyin fırtınası yaptırmak için verimlidir.
Sayısal- mantıksal zekada sayısal beceriye yaratıcılığın eşlik ediyor olması da başarıyı artırmaktadır. Özellikle yenilik icat edebilmek veya mevcudu geliştirip dönüştürebilmek için yaratıcı düşüncenin geliştirilmesi gerekmektedir.
Satranç gibi neden sonuç ilişkisini irdelemeyi ve bir sonraki adımı planlamayı gerektiren oyunlar da faydalıdır. Strateji oyunları oynamak, bulmaca çözmek, mantık ve matematik soruları çözmek de sayısal beceriyi artırmaktadır. Oyunlarda rakibin hamlelerini takip etmek ve tahmin etmeye çalışmak da sayısal zekayı geliştirmektedir. Kodlama, robotik gibi sayısal alanlara yönelik ilgi ve beceriyle uyumlu faaliyetlere katılmak da oldukça faydalı.
Basit kodlama programları kullanarak oyun, site, yazılım kurulabilir. Böylece hem öğrenir hem eğlenir hem de verimli zaman geçirilebilir. Deney yapmak, robot/maket yapmak da faydalıdır. Bilim-teknik faaliyetlerine katılmak, kulüp ve dergi üyelikleri yaptırmak da sayısal- mantıksal zekayı geliştirmektedir. Bozulan oyuncakları, eşyaları açıp incelemek veya çalışma sistemini öğrenmeye çalışmak da yararlı olmaktadır. Ancak bunu yaparken zarar görmeyecek şekilde, güvenlik önlemleri alınarak çalışılmalıdır.
İlgi ve Beceri Alanları Meslek seçimini ve Kariyeri Nasıl Etkiliyor? Ve Çocukların ilgi ve Beceri Alanları Nasıl Keşfedilir? Yazılarımız da sizin için faydalı olabilir.
Sayısal Zeka Becerinizi Kariyer Danışmanlığı ile Çok Daha Verimli Kullanabilirsiniz
Sayısal- mantıksal zekaya sahip olmak doğru değerlendirildiğinde akademik başarıyı desteklemekte ve kariyer fırsatlarını artırmaktadır. Ancak bu alana yeterli yatırımın yapılmaması, eğitim fırsatlarının iyi değerlendirilmemesi başarı olasılığının düşmesine neden olmaktadır. Sayısal zekaya sahip olan ve bu alanda mesleğini sürdüren ebeveynler çocuklarını daha bilinçli yönlendirebilmektedir. Ancak bazen çocuğun potansiyeli fark edilmeyebilir veya yeterince üzerinde durulmamış olabilir.
Zeka alanının doğru tespit edilmesi ve mesleki yönlendirmenin doğru yapılabilmesi sanıldığı kadar kolay değildir. Her şeyden önce güncel, bilimsel ve zengin mesleki bilgiye sahip olabilmek gerekir. Geleceğin mesleklerini ve mesleklerin geleceğini bilmek, yapay zekanın, teknolojinin meslekler üzerindeki etkisini öngörebilmek gerekir. Yabancı dilin önemi de oldukça önemlidir. Çünkü ulusal kaynaklardan edinilen bilgiler yeterli değildir.
Dünyadaki gelişmeleri takip edebilmek geleceğe yönelik başarılı seçimler yapabilme olasılığını artırmaktadır. Tüm bunları yaparken öğrenciyi iyi değerlendirmek, karakterini, zeka alanı kadar ilgi ve becerilerini de öğrenmek gerekir. Sosyo kültürel ve ekonomik yapının bilinmesi, kişinin beklentilerinin de sürece dahil edilmesi önemlidir.
Tüm bunları bir arada eksiksiz yapabilmek ise kolay değildir. Bu nedenle alan ve meslek seçerken profesyonel kariyer danışmanlığı almak hata payını minimuma indirmektedir.
Aba psikoloji uzman kadrosu her yaştan danışanına akademik ve mesleki danışmanlık sunuyor. Stratejik yetenek yönetimi çalışmamız ile kariyerinizi size en uygun şekilde planlıyoruz. Ayrıca uyguladığımız IQ, EQ, dikkat, algı, yetenek ve kişilik testleriyle çocuk, genç ve yetişkin danışanlarımızın potansiyellerini keşfediyoruz. Sayısal zeka gibi tüm zeka alanlarına yönelik profesyonel destek sunuyoruz. Detaylı bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Bu uygulama 4-6 yaş aralığındaki çocuğunuzun kodlama öğrenmesini sağlayacak! Ücretsiz olan uygulamayı kullanmak için el kitabından faydalanarak çocuklara karakterleri hareket ettirmeyi, zıplatmayı, onlara şarkı söyletmeyi ve dans ettirmek için kod bloklarını birleştirerek programlamayı öğretebilirsiniz.