Bağlanma teorisi nedir sorusu akademik literatürde ayrıntılı bir şekilde açıklanmaktadır. Bağlanma teorisinin 4 farklı davranış biçimi ile karşımıza çıktığını görmekteyiz. Bağlanma teorisi bireylerin davranışlarını ve sonuç olarak da kariyerlerini ciddi anlamda etkilemektedir. Teoriye göre bir birey başka bir kişiden yakınlık görmek istemektedir ve o kişi bireyin yanında olduğunda birey kendisini güvende hissetmektedir.
Bu konuda ilk araştırmalar John Bowlby tarafından yapılmıştır. Bilindiği gibi insanlar sosyal birer varlıktır. Diğer insanlarla etkileşim halinde olan insanlar bu sayede diğer insanlarla sosyalleşmektedir. Yani insanlar arasında ilişki yalnızca temel ihtiyaçlar kapsamında sürdürülmemektedir. Hatta bağlanma teorisine katkı sağlayan bazı kuramcılarla teorinin farklı etkileri de açıklanmıştır.
Bağlanma Teorisi Nedir? Hayatımızı Nasıl Etkiliyor?
Bağlanma teorisi nedir sorusu kadar teori ile ilgili gelişen diğer kuramlar da merak edilmektedir. Bağlanma teorisi ile ilgilenen diğer kuramcılara göre bireylerin çocukken anne ya da babaları ile yaşadıkları bağlanma ilişkisi ileride diğer insanlarla kuracağı ilişkiyi etkilemektedir. Yani ileriki yaşantısında bireyin diğer insanlardan olan beklentileri, küçüklüğünde annesiyle kurduğu ilişkinin şekline göre biçimlenmektedir. Bağlanma duygusu tek taraflı bir ilişki değildir.
Bağlanma duygusunun iki taraflı ve iki tarafın da fayda sağladığı bir ilişki olduğu görülmektedir. Yeni doğan bir bebeğin çok sayıda ihtiyacı bulunmaktadır. Anne ve babası sayesinde bu ihtiyaçlarını giderebilmektedir. Anne ve babalar da çocukların kendilerine ihtiyaç duydukları zamanlardaki bakımını bir görev olarak algılamamaktadır. Anne ve babalar çocuklarının bakımından her zaman mutluluk duymaktadır. Yetişkin bağlanma stilleri farklılık göstermekle birlikte temel olarak aynı mantığa sahiptir.
Bowlby Bağlanma Kuramı Bebeklik Sürecinde Nasıl İşlemektedir?
Bowlby bağlanma kuramı bebeğin ilk yıllarda annesi ile olan ilişkisine farklı anlamlar da yüklemektedir. Yani bebek annesinden süt emdiğinde bunu yalnızca karnı aç olduğu için yapmamaktadır. Bebek kendisini huzursuz hissettiğinde ya da stres yaşadığında da emme eylemini yaparak rahatlık elde etmektedir. Bebekler bu davranışın ileriki yaşlarda yapılamayacağını bildikleri için emme eylemini zamanla parmaklarını emerek ya da nesneleri emerek yerine getirirler. Bebekler bazen anneleri ile göz teması kurmak isterler. Bowlby bağlanma Kuramı evreleri bu aşamada bebeklerin anneleriyle göz teması kuramadıkları zaman ağlayabildiklerini anlatmaktadır. Anneler bebeklerini severken dahi farklı bir temasla bu sevgiyi bebeklerine hissettirmektedirler. Anneler yavaş dokunuşlarla bebeklerini sevmektedir. Bebekler de kendilerine has sevimli seslerle annelerine karşılık vermektedir.
Bebeklerin ağlamaları da anne ve babaya verilen bir sinyaldir. Yapılan araştırmalara göre bebeklerin ağlama seslerindeki niteliksel farklılıklar verilen mesajı belirlemektedir. Örneğin çok şiddetli ve ani olan bebek ağlamaları bebeğin acı duymasından kaynaklanmaktadır. Ağlama yavaş yavaş ve giderek artan şiddetteyse de bebeğin acıktığı ya da altını ıslattığı durumlar görülmektedir. Bağlanma teorisi kitap olarak yayımlanan bazı kaynaklarda konuyla ilgili farklı açıklamaları da aktarmaktadır. Bebek ve anne ilişkisi maymunlar üzerinde de gözlemsel olarak incelenmiştir.
Bağlanma teorisi nedir sorusu hakkında detaylı bilgi almak için aba Psikoloji ile iletişime geçebilirsiniz. Farklı konularda bilgi edinmek için Doç. Dr. Gamze Sart’ın YouTube kanalına abone olabilirsiniz. Psikoloji ile ilgili diğer konular hakkında içeriklere ulaşmak için aba Psikoloji blog sayfamızı inceleyebilirsiniz.