Motivasyon nedir? Motivasyonu arttırmak mümkün müdür? Hangi yöntemler ile motivasyon artırılabilir? Motivasyon harekete geçiren güdü, hareketi başlatan güç olarak ifade edilebiliyor. Bireyin, belirli bir davranışı neden başlattığı, neden sürdürdüğü ya da neden sonlandırdığı da motivasyonla açıklanabiliyor. Motivasyon kavramı, bireylere amaca yönelik hareket edebilme eğitimi yaratan gücü ifade etmek amacıyla kullanılıyor. Motivasyon çeşitleri, içsel ve dışsal motivasyon olarak ikiye ayrılıyor. Bununla birlikte; temel ve günlük motivasyon, pozitif ve negatif motivasyon gibi motivasyon çeşitleri de bulunuyor.
Dışsal motivasyon; bireyin ya da amaca yönelik hareketlerin dışarıdan gelen uyaranlar sebebiyle gerçekleşmesini ifade ediyor. Bu noktada; motivasyonel uyaranlar, çeşitli ödülleri içerebiliyor. Örneğin; takdir kazanmak için başarılı olmayı istemek buna örnek olabiliyor. Bir tavşanın bir havucu yakalamak için harekete geçmesi dışsal motivasyonun başka bir örneği olabiliyor.
Peki; içten gelen motivasyon nedir? İçsel motivasyon nasıl tanımlanabilir? İçsel motivasyonu, dışsal motivasyondan ayıran nedir? İçsel motivasyon, bireyin dış etkenlerden bağımsız olarak harekete geçmesini ifade ediyor. Bireyin kendi yeteneklerinin farkına varması ve buna yönelik hedefler ortaya koyması bu kavram ile açıklanabiliyor. Bu hedeflere ulaşmak için bir ödül beklentisi veya zorlama olmaksızın harekete geçmesi içsel motivasyonu tanımlıyor. İçsel motivasyonun sağlanabilmesi için başarı dürtüsünün yüksek olması önemli bir noktayı oluşturuyor. İçsel motivasyonun ortaya çıkması bir hedefin ve bir yol haritasının varlığı ile mümkün olabiliyor. Bir başarı hedefinin olması, bu hedefe ulaşabilme isteği içsel motivasyonun temel kaynağını oluşturuyor.
Motivasyon Nedir? Motivasyonu Arttırmak İçin Neye İhtiyaç Var?
Motivasyonu sağlayabilmek için bir hedefin olması birinci derecede rol oynuyor. Ulaşılması planlanan bir hedef olmadığında motivasyonun tam anlamıyla gerçekleşmesi mümkün olamıyor. Bu durum başarı dürtüsü, başarı isteği ya da başarı arzusu şeklinde tanımlanabiliyor. Başarının hedeflenmesinin ötesinde başarıya karşı bir bağlılık duyulması önem taşıyor. Kararlılık göstermek ve başarıya duyulan bağlılık, bu noktada motivasyonu sağlayan ve arttıran unsurlar arasında bulunuyor.
Kararlılık göstermek ve inisiyatif almak motivasyonu arttırma noktasında önemli bir rol üstleniyor. Kararlılık hali bireyin harekete geçme sürecine katkı sağlıyor. Hedefe giden yolda kararlı bir duruş sergilemek motivasyonun artmasına yardımcı oluyor. Elbette bu noktada; iyimser olmak ve uyum yeteneğini güçlendirmek de önem taşıyor. Bununla birlikte motivasyonu sağlayabilmek ve arttırabilmek için konfor alanın dışına çıkabilmek de gerekiyor. Konfor alanının dışına çıkamama hali motivasyonu olumsuz etkiliyor. Erteleme davranışının ortaya çıkmasına sebep olabiliyor. Bu noktada dikkatli olmak gerekiyor.
Motivasyon Nedir? Başarıya Giden Yolda Motivasyonun Önemi!
Motivasyonu sağlamak için en önemli noktalardan biri ödül beklentisinin dışına çıkabilmek oluyor. Motivasyonun içten gelecek şekilde ortaya çıkması, bireyin hedeflerine ve yapabileceklerine odaklanması önem taşıyor. Bu noktada bireyin kariyer planını doğru biçimde oluşturup, hedeflerini belirlemesi gerekiyor.
Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse; üniversiteye hazırlanan bir öğrencinin not kaygısıyla hareket etmesi olumsuz sonuçlanabiliyor. Bu durum motivasyonu olumlu değil olumsuz etkileyebiliyor. Bu anlamda öğrencinin birincil hedefinin iyi notlar elde etmek olmaması gerekiyor. Öğrencinin elde ettiği iyi notlarla neler yapabileceğinin farkında olması önem taşıyor. Örneğin; iyi bir not ile yurt dışında üniversite okuyabileceğini bilmek motivasyonu arttırıcı bir unsur olabiliyor. İyi bir notla Türkiye’nin en iyi üniversitelerine yerleşebileceğini bilmek; öğrencinin notlarının yükselmesini sağlayabiliyor. Bu durum aynı zamanda “Motivasyon nedir?” sorusuna da bir yanıt oluyor. Öğrencinin bu hedeflerle yola çıkması motivasyonunun git gide artmasına yol açıyor. Böylelikle başarıya ulaşmak kolaylaşıyor.
Kısacası; bireyin motivasyonunu arttırabilmesi için bazen daha büyük hedeflere ihtiyaç duyulabiliyor. Bir öğrencinin yüksek notlar yerine, iyi bir üniversite eğitimini hedeflemesi motivasyonunu arttırmasına yardımcı olabiliyor. Böylelikle; öğrencinin her iki hedefine birden ulaşması mümkün hale geliyor. Bu anlamda; öğrenciye notlarını düzeltmelisin demek yerine; kariyer hedeflerine odaklanmasını sağlamak daha anlamlı olabiliyor. Kendi işini kurabilmek için, inovasyon odaklı bir üniversitede okuması gerektiğini bilen öğrenci harekete geçebiliyor. Bu anlamda; uzak bir geleceğe yönelik büyük hedefler belirlemek yakın gelecekteki hedefler için motivasyonu arttırabiliyor.
“Motivasyon nedir?” sorusuna daha detaylı yanıt alabilmek için aba Psikoloji web sitesini ziyaret edebilirsiniz. Sorularınız için Doç. Dr. Gamze Sart ve aba Psikoloji ile iletişime geçebilirsiniz. Psikolojiye dair daha fazla içeriğe ulaşmak için YouTube kanalımıza abone olabilirsiniz.