Son zamanlarda anksiyete, kaygı bozukluğu, bipolar gibi çokça duyduğumuz ve zamanla etrafımızdaki insanlarda da gördüğümüz psikolojik bir hastalık olan tükenmişlik sendromu.

1974 yılında Herbert Freudenberger tarafından güç ve enerji kaybı, yıpranmışlık, bireyin özgüven eksili hissetmeye başlaması, hedef koyamama ve hedeflerine ulaşamama, iştahsızlık, başarısızlık gibi duyguların bütününe verdiği isimdir tükenmişlik sendromu. Bu hastalığın tanısını koymak için ilgili araştırmalarda bulunan Christina Maslachb, genellik iş hayatında aktif rol oynayan, yüz yüze iletişimin hakim olduğu pozisyonlarda isteklerin, taleplerin sonunun gelmediği ve bunun sonunca duygusal taleplere de maruz kalan bireylerde görünen psikolojik aynı zamanda fiziksel bir bitkinlik hatta aşılamayan uzun süreli bir yorgunluk olarak da adlandırılabilir. Sürekli negatif düşünmenin, çaresiz hissetmenin, umutsuzluk duygularının sürekli yaptığı işlere de yansıması ile oluşan bir sendrom olarak tanımlanır. Dünya Sağlık Örgütü tarafından Uluslararası Hastalık Sınıflandırması listesine alınmıştır.

İş hayatında bulunan bir bireye gereğinden fazla sorumluluk yüklenmesi sonucu, çalışan kişilerin yaptıkları işe karşı mutsuz, stresli bir bireye dönüşmesi olağandır. Bu süreçte ayakların üzerinde durarak hala görev alıyor olması ve zamanla ona sorumlulukların kar topu gibi büyümesiyle beraber bireyin git gide depresyona girmesi, sorumlulukların altın ezilmesi, bu koşulları altında çalışmak zorunda olmasının verdiği bir sonuçtur. Bu sürecin sonunda bireyler tükenmiş, mutsuz, ümitsiz bir çalışan haline gelmektedirler. Hastalık buraya bireyi bulur ve git gide aşağı çeker. Doğru yönlendirilmemesi sonucu tükenmişlik sendromuna girerler.
Günümüz çalışma şartlarına ayak uydurmakta zorlanan bireyler ile beraber bilinirliği artan bu psikolojik rahatsızlık gündeme bazı ünlü isimlerin aracılığıyla gelmiştir.

Tükenmişlik sendromu belirtileri nelerdir?

  • Bedensel tükenmişlik hissi
  • Duygusal tükenmişlik hissiyatı
  • Kişiyi esir alan olumsuz düşünceler
  • Karamsarlık
  • Basit işleri bitirmekte zorlanma
  • İşten soğuma
  • Umutsuzluk
  • Kendini değersiz hissetme
  • Azalmış mesleki özgüven
  • Unutkanlık ve dalgınlık
  • Sürekli yorgunluk ve bitkinlik hissiyatı
  • Dikkat dağınıklığı
  • Uyku problemleri
  • Kabızlıkve ishal gibi sindirim sistemi düzenine ilişkin bozukluklar
  • Kalp çarpıntısıve solunum güçlüğü
  • Baş, sırt ve bacaklar olmak üzere vücudun belirli bölgelerinde ağrılar

Tükenmişlik sendromu tedavi yöntemleri nelerdir?

Tedavisi sonucunda normal hayata dönmelerinin yüzdesi oldukça yüksek olan tükenmişlik sendromunun tedavisi oldukça kolay ve etkilidir. Tedavi süreci çinde bulunduğu sendromun ilerlemişlik durumuna göre değişkenlik gösterebilmektedir.

İlerlemeyen durumlarda birey kendi kendine durumu kontrol altına alabilir, iş hayatında ve sosyal hayatında yapacağı köklü değişlikler ile sendromu atlatabilir. Profesyonel olarak destek almak isteyen bireyler ise mutlaka testlerden geçmeli, sorunun kaynağına inmeli ve doğru tedavi için doktorun yönlendirmelerine sadık kalmalıdır. Sendromu ilerlemiş, sosyal ve iş hayatına sağlıklı olarak devam edemeyen bireyler ise profesyonel bir destek alırken doktorunun tavsiyesi üzerine verilen ilaçları kullanmaları gerekmektedir.

Profesyonel desteklerin yanında bireyler bu süreçte kendilerine bol bol zaman ayırmalılar. Hobiler edinebilir, spora başlayabilir, yüzme veya ilgili kurslara yazılabilir, sevdikleri ile zaman geçirebilir, kısacası psikolojik olarak ona iyi gelecek tüm aktiviteleri hayatında barınması gerekmektedir. İş hayatını ise mesai saatleri içerisinde bırakması, evde ise kendisine, ailesine zaman ayırması gerekmektedir. Uyku saatlerini düzenlemek, beslenme düzenini programlamak ve dinlenmek için kaliteli zamanlar geçirmek tedavi sürecine yardımcı olan durumlardır.
Kendinizde veya bir yakınınızda tükenmişlik sendromu olduğunu düşünüyorsanız her hastalık gibi erken teşhiste hastanın tedavi süreci daha kısa sürmektedir. Tedavi olunmaması durumunda ilerler ve sendromun olumsuz yönlerini her alanda hissedeceğiniz gibi iş, okul ve sosyal alanda başarısızlık silsilesi biz daha derin bir depresyona götürebilir.

Read More

2 Yaş Sendromu Nedir?

2 yaş sendromu, gelişim sürecinde olan çocukların, bebeklikten çıkıp artık birey olduklarını kabul ettirme dönemine verilen isim ve büyüme sancıları sürecine verilen genel bir isimdir. Bu süreç genellikle 18. ve 36. aylar arasında görülür. Bu sendrom anneler ve babalar aynı zamanda çocuklar için de yorucu ve stresli bir dönemdir. Çocuklar, bu süreç içerisinde henüz iletişim becerileri ve dil gelişimi kendilerini ifade edecek kadar gelişmediği için bir sonraki süreç olan ergenlik döneminden hemen önceki süreçte her şeye hayır deme, istediğini elde edene kadar huzursuz davranma ve ağlama, öfke nöbetleri, inatçı davranışlar, agresif tavırlar, bağırma gibi davranışlar sergilemektedir. Bu süreçte anne ve babaların çocuklarını dikkatli eğitmesi, onu anlaması, empati kurması ve bunun normal bir süreç olacağını kabullenerek, geçeceğinin bilinciyle sabırlı davranması gerekmektedir.  Çocuklar, bu dönemde anne ve babalarına artık bebek olmadığı kanıtlamak, dış dünyaya da artık bir birey olduğunu kabullendirmek, ebeveyn kontrolünden çıkmak istemektedir. Anne ve babaların en çok yaptığı hata ise bu dönemdeki çocukların gereğinden fazla agresif tavır sergilediğini, sürekli kapris yaptığını hatta şımarık huylarının başladığını düşünerek çocuklarına öfkeli yaklaşımlarıdır. Bu davranış ailenin zıtlaşmasına ve ebeveyn ile çocukların arasının açılmasına neden olabilir. Çocuklar anne ve babaların zıtlaştığını, öfkelendiğini görünce daha agresif bir tavır sergiler ve aradaki gergin duygu durumu gittikte artar. Ebevenylerin unutmaması gereken bir şey vardı o da, bu süreç geçicidir ve normal karşılanmalıdır. Hiçbir çocuğun karakterine bu işlemeyecek olup, süreci çocuğun psikolojisine zarar vermeden atlatmaları gerektiğini unutmaması gereken anne ve babalar için sabırlı olmalarını öneririz. 2 yaş sendromu genel olarak yukarıda anlatılanların yaşanıldığı bir dönemdir. Peki bu süreçte ebeveynler nasıl yaklaşmalıdır?

2 Yaş Sendromunda Anne ve Babalar Nasıl Davranmalı?

Anne ve babaların en dikkat etmesi gereken şey ise gelişim sürecinde olan çocuğun sağlıklı bir şekilde bu süreci atlatabilmesi için onu ne çok sınırlandırmak ne de tamamen özgür bırakmak gerekir. En sık yapılan hata ise her davranışını eleştirmek ve kısıtlamaktır. Bu çocuğun kendine olan özgüvenini ve kişilik gelişimini olumsuz etkilemektir.  Çocuğunuz ile iletişime geçerken onu sakinleştirebilecek ses tonunda, sabırlı bir tavırla sakin cümleler kurmalı, onu anladığınızı dile getirerek net ve basit cümleler ile iletişim kurmanızı öneririz. İroni anlam içerek cümlelerin tam olarak algılanamayacağı için çocuğunuzda öfke uyandırabilir. Ne anlatmak istiyorsanız sade ve basit bir dil kullanmanızı öneririz.

Çocuklar ile geçireceğiniz zaman her zamankinden daha önemli olduğu bir süreç içerisinde olduğunuzu unutmamalısınız. Çocuğunuzla bireysel olarak zaman geçirmek, oyun oynamak ve oyun oynarken bürünülen rol ile çocuğunuza eğitim verilmesi gerekmektedir. Çocuğunuzla iletişime geçmek istediğiniz zaman yukarıda kalarak ses tonunuzu ayarlamayarak uyarmak yerine, çocuğunuzun boy hizasına gelerek sakin bir sonuyla gerekli uyarıları yapmanızı öneririz. Bu tavrınız sonucunda çocuğun çıkaracağı ders onu dikkate aldığınız ve bir birey gibi onu önemsediğinizi hisseder. Çocuğunuzun sakinleşmesi ve öfke nöbetli geçirmemesi  için onun başa çıkabileceği sorumluluklar ve görev verin ve başarılı olması durumunda onun öz güvenini tazeleyecek şeyler söyleyerek cesaretlendirin. Çocuğunuzla sadece evde değil dışarıda da zaman geçirmeniz gerekmektedir. Enerjisini atmasına izin verin, tehlikeli olmalı sürece düşmesini sonrasında ise kendisinin kalmasına izin verin ve cesaretlendirin. Israrla yapmak istediği bir aktivite var ise siz de ısrar edip vazgeçirmek yerine dikkatini başka bir yere çekerek ısrarından uzaklaştırın. Bu süreçte dikkat dağınıklığı keşif açlığı yüksek olduğundan odak noktasını çok hızlı değiştirebilirsiniz.

 

 

Read More