Sınav kaygısı nedir sorusu sınava hazırlık sürecinde öğrencilerin merak ettikleri önemli bir konudur. Kaygının genel bir tanımını yaparak konuya giriş yapabiliriz. Kaygı, bireylerin kendilerine korku veren ya da kendilerinin tehdit unsuru olarak algıladıkları durum sonucunda verdikleri ruhsal ya da bedensel tepkilerdir.
Türk Dil Kurumu sözlüğünde kaygı kelimesi; üzüntü, endişe duyulan düşünce, gam ve tasa olarak aktarılmaktadır. Psikolojide yer alan tanım, sözlük tanımı ile benzer olmaktadır. Ancak psikolojideki tanımda ‘anksiyete’ kelimesi kaygı yerine daha sık bir şekilde kullanılmaktadır. Ayrıca kaygı durumuna neden olan bir iç ya da dış uyaranın olması gerektiğinden de bahsedilmektedir. Uyaranın neden olduğu endişe hali de bireyde bazı durumların gözlemlenmesine neden olmaktadır.
Sınav Kaygısı Nedir?
Sınav kaygısı, sınava hazırlık sürecinde öğrencilerin öğrendikleri bilgilerin, sınav esnasında öğrenciler tarafından kullanılamamasına neden olan durumdur. Bu durum öğrencilerin sınav başarısını düşürebilmektedir. Sınav sürecinde kaygıya neden olan pek çok faktör bulunmaktadır. Öğrenciler tarafından sınava yüklenen büyük anlamlar, ailelerin sınav hakkında öğrencilere telkinlerde bulunması, sınav sonrası duruma yönelik ortaya çıkan düşünceler, öğrencinin sınavı geçerse hayatında meydana geleceğine inandığı büyük değişimlere yönelik düşünceler gibi çok sayıda neden sayılabilir.
Bu nedenler sınav kaygısını meydana getiren önemli nedenler arasında bulunmaktadır. Kaygı, sınav anında ortaya çıkabildiği gibi, sınavlara hazırlık sürecinde de kendini gösterebilmektedir. Ne zaman ortaya çıkarsa çıksın, kaygı durumu öğrencileri zora sokan bir durumdur.
Sınav Kaygısı Nedir? Sınav Kaygısı Belirtileri Nelerdir?
Sınav kaygısı Nedenleri ortaya çıktığında öğrencilerde kaygıya yönelik belirtiler de görülebilmektedir. Kaygının fiziksel ve ruhsal olarak çok sayıda belirtisi tespit edilmiştir. Kaygı ile mücadele edebilmek için öncelikle kaygının belirtilerini bilmek gerekmektedir. Öğrencilerde ortaya çıkan sınav kaygısına yönelik belirtiler şunlardır:
- Mide bulantısı,
- Halsizlik,
- Baş dönmesi,
- Karın ağrısı,
- Başarısızlık korkusu,
- Sıkıntı,
- Terleme,
- Uyku bozuklukları,
- Titreme,
- Çalışmayı istememe,
- Güven azalması.
Sınav kaygısı nedir sorusu kadar Sınav kaygısı ile başa çıkma için neler yapılması gerektiği de merak edilmektedir.
Sınav Kaygısı Yaşandığı Nasıl Anlaşılır?
Sınav kaygısı yaşandığında öğrencilerin mevcut hallerinde meydana gelen değişim gözle görülebilmektedir. Öncelikle öğrencilerin önceki başarılı durumlarında belirgin bir düşüş ortaya çıkmaktadır. Öğrencilerin bu durumda iken sınav hakkında konuşmaktan kaçınma, ders çalışmayı erteleme, sınav hazırlıkları yapmak istememe gibi eylemleri dikkat çekmektedir.
Ayrıca kaygı nedeniyle öğrencilerin iştah azalması yaşamaları, kendilerinde mide bulantılarının görülmesi, terlemeler, derslere odaklanamama, dikkat dağınıklığının yaşanması gibi durumlar da ortaya çıkmaktadır. Kaygı yüzünden, öğrencilerin herhangi bir sınava çok çalışmasına rağmen bir türlü istediği sonuçları alamadıkları da görülebilmektedir. Ergenlerde sınav kaygısı sorunu yetişkinlere göre daha sık karşılaşılan bir durumdur.
Sınav Kaygısının Etkileri Nelerdir?
Anksiyete durumunda Sınav kaygısının etkileri de merak edilen bir konudur. Kaygı nedeniyle öğrencilerin okuduklarını anlamadıkları, bildiklerini sınav kağıdına aktaramadıkları, düşünceleri toparlayamama, dikkat azalması ve enerji azlığı yaşadıkları görülmektedir. Sınav kaygısı, öğrencilerde, gerçekte olmayacak olan düşünceleri akla getirmektedir. Öğrenciler sırf kaygı nedeniyle kendi hareketlerini dahi kontrol edemez duruma gelebilmektedir.
Sınav Kaygısı Nedir? Sınav Kaygısı Neden Oluşur?
Sınav kaygısı nedir sorusu ile birlikte kaygının neden oluştuğu da merak edilmektedir. Kaygının en önemli nedeni, gerçek olmayacak düşüncelerin bireylerde oluşmasıdır. İnsan yapısı, kaygının oluşma derecesini de belirleyebilmektedir. Birey mükemmeliyetçi bir yapıya sahipse kaygı durumu ile karşılaşma riski yüksektir. Ayrıca rekabetçi yapıya sahip olan bireylerde de kaygının yüksek düzeyde oluştuğuna rastlanmaktadır. Sınav sürecinde öğrencilerin yaşadıkları çevre baskısı ve ailelerin tutumları da kaygıyı ortaya çıkarabilmektedir. Kaygının ortaya çıkmasına neden olan çok sayıda faktör bulunmaktadır.
Sınav Kaygısının Oluşmasında Etkisi Olan Olumsuz Otomatik Düşünceler Nelerdir?
Sınav kaygısına neden olan faktörlerin yanı sıra bazı düşünce kalıpları da bu sürece etki etmektedir. Düşünce yapıları bireyde meydana gelen ruhsal durumların oluşmasında oldukça etkilidir. Olumsuz düşünceler bireyde farklı rahatsızlıkların oluşmasına yol açabilmektedir. Sınav kaygısının meydana gelmesine neden olan otomatik düşüncelerden bazıları şunlardır:
- Sınav konularını anlamıyorum, aptal olmalıyım,
- Bu konuları neden öğreniyorum, Bu konular çok gereksiz,
- Sınava çok çalıştım ancak hiç hazır hissetmiyorum,
- Sınavı geçemeyeceğimi biliyorum,
- Sınavda çok konu var, hepsi birbirine karışacak,
- Sınavım çok kötü geçecek,
- Sınav konuları ne işime yarayacak,
- Sınava hazırlanmak için hiç zamanım yok,
- Sınava hazırlık için az zamanım kaldı.
Sınav Kaygısı Nedir? Alternatif Düşünceler Nelerdir?
Sınav kaygısı söz konusu olduğunda olumsuz düşüncelerin ortadan kaldırılması gerekmektedir. Bir düşünceyi yok etmenin en iyi yolu, bu düşünceye alternatif düşünceler oluşturmaktadır. Olumsuz bir düşünce, olumlu bir düşünce ile takas edilmelidir. Sınav kaygısı ile baş etmek için Sınav kaygısı azaltma teknikleri olarak olumlu düşünce üretme yönetimi bulunmaktadır. Olumsuz düşüncelere karşı üretilebilecek alternatif düşünceler şöyledir:
- Kendimi biliyorum, sınavda yapabileceğimin en iyisini yapabilirim,
- Zamanım yeterli olmayabilir, mevcut zamanda yapabildiğimin en iyisini yapacağım,
- Sınavı başarırsam hayatım için önemli bir adım atmış olacağım,
- Sınavdaki tüm bölümlere çalışmış olmasam da çalıştığım bölümlerden yüksek puan alsam yeterli olacak,
- Eğer sınavdan başarısız olursam bu benim tembel olduğumu göstermez, yalnızca sınava daha çok çalışmam gerektiğini görmüş olurum,
- Bu sınav dünyanın sonu olmayacak, nasılsa telafi edebilirim.
Sınav Kaygısıyla Başa Çıkma Yolları Nelerdir?
Sınav kaygısı nedir ve ‘kaygı ile başa çıkma yolları nelerdir’ sorularına işe yarar cevaplar vermek mümkündür. Kaygıları yok etmek için çok sayıda yöntem bulunmaktadır. İlk olarak olumsuz düşüncelerle mücadele etmek ve onları olumluları ile değiştirmek faydalı sonuçlar sağlayabilir. Gerçekçi olmayan düşünce alışkanlıkları bireyler tarafından mantık çerçevesinde yeniden değerlendirilmelidir.
Sınav nedeniyle ortaya çıkan kaygıyı bastırmaya çalışmak yerine kaygıyı kabul etmek daha doğru bir davranış olmaktadır. Ayrıca kaygıyı kabul etmek, kaygıyı çok doğru bir şekilde tanımak için de bireye fırsat tanımaktadır. Bunun dışında kaygıyı azaltan teknikler arasında; nefes egzersizleri ve gevşeme egzersizleri de bulunmaktadır. Kaygı oluştuğu sırada dikkati başka bir yöne çekmek ve olumsuz düşünceleri durdurmak için de çalışmalar yapılabilmektedir.
Öğrenciler Sınav Öncesinde Neler Yapabilir?
Yeni bir zihinsel yapılanma oluşturmak öğrencilere olumlu sonuçlar sağlamaktadır. Bunun için çalışma alışkanlıkları öğrenciler tarafından yeniden gözden geçirilmelidir. Zamanı iyi kullanabilmek adına zaman yönetimine yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Zaman sorunu için öğrencilerin deneme sınavlarıyla bu sorunu aşmaları mümkündür. Öğrencilerin sınav çalışmaları dışında günlük yaşamlarına dikkat etmeleri de tavsiye edilebilir.
Sınava hazırlık sürecinde öğrencilerin dengeli beslenmeleri önerilmektedir. Ayrıca yeterli ve düzenli uyku süreleri belirlenmelidir. Hazırlık sürecinde arkadaşlarla sosyal aktiviteler ihmal edilmemelidir. Spor alışkanlığının kazanılması ve belirli sürelerle spor yapılması, öğrencilerin mental anlamda rahatlamalarına yol açabilmektedir. Sınavlara hazırlık aşamasında sınavdan önceki son güne sınav müfredatının bırakılmaması da dikkat edilmesi gereken bir diğer unsurdur.
Sınav Esnasında Neler Yapılabilir?
Sınav kaygısı nedir sorusuna doğru cevabı bulduktan sonra kaygının sınav esnasında ortaya çıktığı durumlarda neler yapılması gerektiği de bilinmelidir. Çünkü kaygının en tehlikeli anı sınav sırasında ortaya çıkan kaygıdır. Olumsuz düşünceler ortaya çıktığında bu düşünceleri alternatif düşüncelerle değiştirebilmek gerekmektedir. Ayrıca öğrenciler sınavda bildikleri sorulardan başlayarak da kaygı ile mücadele edebilirler. Bunun dışında kaygıyı azaltan teknikler kullanılmalıdır.
- Dikkat arttırma teknikleri,
- Nefes egzersizleri,
- Gevşeme hareketleri,
- Düşünceyi kontrol altına alma çalışmaları kaygıyı azaltmada etkili olan tekniklerdir.
Sınav Kaygısı İçin Sınav Sonrasında Neler Yapılabilir?
Sınav kaygısı ile geçen bir sınavdan sonra öğrencilerin kendilerini ödüllendirmeleri önerilebilir. Ayrıca öğrencinin hoşuna giden aktiviteler de sınav sonrasında yapılabilir. Öğrenciler kaygı yaşadıkları bir sınavdan sonra sınava hazırlık sürecinde ortaya çıkan eksikleri gözden geçirmelidir. Neleri daha iyi yapabileceğine karar vererek gelecek planları yapılabilir.
Sınav Kaygısı ve Aile İlişkisi Nasıldır?
Sınav kaygısı ekşi sözlük yorumlarında kaygı ile aile ilişkisi üzerine çok sayıda yorum yapıldığı görülmektedir. Bu doğrudur, çünkü aile ilişkisi ile öğrenci kaygısı arasında doğrudan bir ilişki bulunmaktadır. Ailelerde meydana gelen kaygılar genellikle öğrencilere yansıtılmaktadır. Bazen öğrencilerdeki kaygı sebepli davranışların, ailelerin davranışları ile aynı olduğu görülmektedir.
Aileler için de bu süreçte suçlayıcı bir ifade kullanmak doğru değildir. Aileler, çocukları için yüksek beklentilere sahip olabilmektedir. Ayrıca bazı ailelerin fazla ayrıntıcı olmaları, çocuklarının davranışları ile çelişen davranışlar sergilemelerine yol açabilmektedir. Bu aşamada ailelerin çocuklarına yüklenmemeleri, sınav sonucunun çocuklarının sağlığından daha önemli olmadığının bilincinde olmaları gerekmektedir.
Ailelere Neler Önerilmektedir?
Aileler sınav kaygısı nedir sorusunun cevabını doğru bir şekilde kavramalıdır. Aileler çocuklarına her zaman için pozitif davranışlar sergilemelidir. Çocuklarına gerektiği zamanlarda destek olmalı, güven aşılamalı, süreci önemsemeli ancak bu durumu stres unsuru haline getirmekten kaçınmalıdır. Aileler, kendi çocuklarını akranlarıyla kesinlikle kıyaslamamalıdır. Hatta arkadaşları ile bir kıyaslamaya sokarak çocuklarının arkadaşlarıyla olan ilişkilerine de zarar vermemelidir.
Sınava olduğundan daha fazla anlam yüklemeyerek, gerçekçi tutumlar sergilemeleri tavsiye edilebilir. Çocuklarını her zaman için cesaretlendirmeleri, onların sınav sonucu ne olursa olsun yanlarında olduklarını hissettirmelidir. Aileler her zaman için çocuklarına doğru bir model olmalıdır. Çocukların ders çalışmaları için gerekli olan huzurlu ortamı sağlamaları da sürecin minimum kaygı ile atlatılmasında önemlidir. Ailelerin çocuklarından yüksek başarı beklemeleri haklarıdır.
Bunun için aileleri eleştirmek doğru değildir. Çünkü belki de çocukları için maddi ve manevi yüksek boyutta yatırımlar yapılmıştır. Ancak şartlar ne olursa olsun ailelerin çocuklarından beklenti düzeyleri her zaman gerçekçi boyutta olmalıdır.
Sınav Kaygısı Nedir? Kaygı İçin Psikolojik Destek Gerekli midir?
Sınav nedeniyle ortaya çıkan kaygının pek çok olumsuz duruma neden olduğundan bahsettik. Bu durumlarla baş etmek her zaman için kolay olmayabilir. Yani kaygıyı azaltmak için kullanılan basit yöntemler her koşulda sorunu çözücü bir etkiyi sağlamayabilir. Böyle durumlarda öğrencilerin psikolojik destek almaları gerekmektedir. Sınav sürecinde kaygı sorunu yaşayan öğrencilerin psikolojik destek alarak başarı düzeylerini yükseltmeleri mümkündür. Öğrencilerde;
- Depresyon,
- Uyku bozukluğu,
- Farklı alışkanlıklar edinme,
- Fiziksel sorunlar,
- Bazı davranış bozukluklarının görülmesi sonucunda derhal destek için başvuru yapılmalıdır.
Destek almak için kesinlikle vakit kaybetmemek gerekmektedir. Sorunun çözümü için ne kadar erken davranılırsa çözüme ulaşmak o kadar kolay olacaktır. Bu süreçte aileler, çocukların tutumlarını yakından takip etmelidir. Bu sayede normal dışı gözlemlenen davranışlar sonucunda, çocukların mevcut durumları hakkında fikir sahibi olabilirler.
Konu hakkında akademik olarak hazırlanmış Sınav kaygısı makale çalışmaları pek çok yöntemin kaygıyı yok ettiğinden bahsetmektedir. Ancak psikolojik rahatsızlık belirli bir seviyeye ulaşmışsa destek almak artık kaçınılmaz olmaktadır. Aba Psikoloji olarak sınav kaygısı nedeniyle ortaya çıkan tüm anksiyete bozukluklarını profesyonel kadromuzla çözüme ulaştırmaktayız.
Sınav kaygısı nedir ve nasıl baş edilir konusunda desteğe ihtiyaç duyuyorsanız aba Psikoloji ile iletişime geçebilirsiniz. Sınav kaygısı kadar sınav stresi de öğrenci başarısını etkileyen önemli bir durumdur. Her türlü destek talepleriniz için bizlere ulaşabilirsiniz. Güncel konular hakkında bilgilendirici videolara erişmek için Doç. Dr. Gamze Sart’ın YouTube kanalını takip edebilirsiniz. Ayrıca konu hakkında sorularınızı form aracılığı ile Doç. Dr. Gamze Sart’a ulaştırabilirsiniz.