“Leiter Uluslararası Performans Testi” çocuk ve ergenler için üretilmiş bir zeka testidir. Piyasada çeşitli kontrollerden geçerek uluslararası standartlarda onaylanmış birçok zeka testi bulunmaktadır. Örneğin, WIPPSI -IV, Stanford Binet  Zeka Testi çocuklar için en çok kullanılan zeka testlerindendir. Fakat Leiter ölçeği özel bir zeka testidir. Ölçek; konuşmadan, pandomim şeklinde yapıldığı için konuşma problemleri olan 2-18 yaş arası çocuklara ve ergenlere de uygulanabilmektedir.

Ölçeğin Avantajları Nelerdir?

Leiter ölçeği zekayı dil becerilerinden ayrı tutarak ölçen özgün bir testtir. Örneğin işitme engelli bir çocuk danışanı düşünelim. Danışanın normal şartlarda diğer zeka testleriyle zekası ölçülürken dil becerilerini dahil etmeden bir ham puan hesaplamak pek de mümkün değildir. Her zeka testinin dil becerilerine yönelik alıcı ve ifade edici dil becerileri gerektiren bölümleri vardır. Testler sözel cevaplar bekler ve sözel sorular içerir. Bu nedenle bu danışanın zekası belki de sırf dil becerileri konusunda farklı bir problemi olduğu potansiyelinden daha düşük bir sonuç elde edilebilir. Sonuçların geçerliliği de burada sıkıntıya düşmektedir. Ancak Leiter Ölçeği bu tür danışanların zekasını dil becerileri hesaba katılamadan daha objektif ölçmeyi hedefler.

Leiter Ölçeği Nasıl Uygulanıyor?

Ölçek herhangi bir dil yetisini ölçmediği için uygulayıcıların da testi yaparken sessiz olmaları gerekiyor. Leiter ölçeği içerisinde pandomim talimatları içerir ve test boyunca pandomim yoluyla yönlendirilmeler yapılmaktadır. Bu ölçeği uygulamak için uzmanların çeşitli eğitimler alması gerekir. Psikolojik danışmanlar, psikologlar ve psikolojik hizmetler lisans mezunları ölçeği uygulamak için eğitim alabiliyorlar. Eğitim esnasında testi uygulama kuralları öğretilmektedir. Test eğitimlerinde süreyi nasıl ayarlamak gerektiği, çocuğu test esnasında yönlendirme ve ölçek için nasıl pandomim yapılacağı gibi bilgiler öğretilmektedir.

Leiter Ölçeği: İçerik

Leiter ölçeği her zeka testi gibi alt testlerden oluşmaktadır. Zeka testlerinin alt testlere bölünmesinin nedeni zekayı çok yönlü şekilde ölçebilmeyi hedeflediklerindedir. Leiter obje bulma, sınıflandırma,  eksik resmi tamamlama, sıralama gibi zekaya yönelik 10 farklı alt test içeriğinden oluşur. Bu 10 alt testten alınan puanlar ayrı ayrı hesaplanır. Ardından toplamından elde edilen ham puanla bir sözsüz zeka puanı elde edilir. Böylelikle özellikle uygulanan kişinin zekasının hangi yönde daha gelişmiş olduğu da alt testler yoluyla gözlemlenebilir. Bunların dışında objektif bir ölçüm olması adına içerik yaşa göre bölünmüştür. Her yaş aralığından beklenen performans farklıdır. Zeka yaşa göre ölçülmektedir.

Konu hakkında daha detaylı bilgi almak için Aba Psikoloji ile iletişime geçebilirsiniz. Ayrıca Doç. Dr. Gamze Sart’ın blog sayfasını da takip edebilirsiniz.

Read More

Leiter Uluslararası Performans Ölçeği ya da daha sık kullanılan ismiyle Leiter Ölçeği, bir zeka testidir. 2 – 18 yaş aralığındaki çocuklar için tasarlanmıştır.

İşitme veya konuşma bozukluğu olanların ve İngilizce bilmeyen adayların zekasını değerlendirmek için 1929 yılında tasarlanan testin, diğer zeka testleri arasında en dikkat çekici özelliği sözlü dil kullanılmadan uygulanabilmesidir. Test, “hafızadan sözel olmayan muhakemeye kadar çok çeşitli işlevleri örnekleyerek genel zekanın sözel olmayan bir ölçüsünü sağlama” iddiasını taşır.

Sözel alt testlere yer verilmeden sözel olmayan zekanın ölçülmesi amaçlanır. Dilin devre dışı kalması ile sözlü yanıt veremeyecek durumda olan çocukları test ederken daha doğru sonuçlara ulaşıldığı düşünülür. Otizm, travmatik beyin hasarı, konuşma bozukluğu, işitme problemi ya da dil bilmeyen çocuklar için daha güvenilir sonuçlar verdiğine inanılır.

Leiter Uluslararası Performans Ölçeği Nasıl Uygulanır?

Leiter Uluslararası Performans Ölçeği, Stanford-Binet Zeka Testi’nin sözel olmayan bir alternatifi olarak kullanılmıştır. Testin uygulanması yaklaşık olarak 90 dakika sürer. Bireysel seanslar şeklinde gerçekleştirilir. Testin bazı maddeleri süre sınırlaması yapılarak uygulanır. Görsel algılama, eşleştirme, dikkat, ayırt etme gibi becerilerin ölçülmesi amaçlanır. Sözel iletişim, aritmetik, yorumlama gibi ölçümlere yer verilmez. Testin güncel sürümü iki farklı alanda gruplanan 10 farklı alt testten oluşur.

İlk Alan “Bilişsel Beceriler ve Akışkan Zeka Alanı” olarak belirlenmiştir. Bu alanda; şekil zemin ilişkisi, sınıflandırma, dizisel sıra, şekil tamamlama ve eşleştirme ve tekrarlayan örüntüler alt testleri uygulanır. İkinci alan ise “Dikkat ve Bellek Alanı” olarak adlandırılır. Bu alanda; bellekte ileri yönde hatırlama, bellekte geri yönde hatırlama, sürdürülen dikkat, bölünmüş dikkat ve stroop testi olmak üzere 5 alt test uygulanır. Bunlara ek olarak; “Sosyal Duygusal Uygulayıcı Dereceledirme Ölçeği” ile organizasyon becerisi, duygu düzenleme, sosyallik, aktivite düzeyi, duyusal tepkililik gibi konularda ölçümleme yapılmaktadır.

Leiter Ölçeği Kimler Tarafından Uygulanabilir?

Leiter Uluslararası Performans Ölçeği, tüm psikolojik değerlendirme testleri gibi üniversitelerin psikoloji ve psikolojik hizmetler bölümlerinde lisans eğitimini tamamlamış kişiler, psikolojik danışmanlar, rehberlik eğitimi alanlar tarafından ve Leiter Ölçeği’ni uygulamak amacıyla sertifika almış kişiler tarafından uygulanabilir.

Puanlama Nasıl Yapılır?

Leiter Ölçeği için puanlama biçimi çocukların yaşlarına göre değişiklik göstermektedir. Test sırasında çocuğa yöneltilen her bir soru için ayrı puanlama yapılır. Test neticesinde ise her bir sorudan elde edilen puanlar toplanır ve testin uygulandığı çocuğun yaşına göre hesaplama yapılır.

Leiter Uluslararası Performans Ölçeği, çocuklara uygulanan psikolojik değerlendirme testleri ve zeka testleri konusunda detaylı bilgi almak için aba Psikoloji ile iletişime geçebilirsiniz. Psikoloji hakkında farklı içeriklere ulaşmak için YouTube kanalımıza abone olabilirsiniz.

 

Read More

Eğitim sadece öğretmenleri kapsayan bir alan değil büyük bir ekip çalışması ürünüdür. Gerek özel öğrenciler için gerek standart okullar için eğitimde öğretmen dışında diğer uzmanların da rol aldığı kaçınılmaz bir gerçektir. Öğretmen, aile, psikolojik danışman, psikolog ve hatta bazen doktor eğitimin bir parçası olabiliyorlar. Eğitim denildiğinde akla yalnızca okulda verilen eğitim gelmektedir. Fakat eğitim kişinin hayat yolunda edindiği deneyimlerle kendini geliştirdiği her alanda görülür. Kişinin gelişimini ve eğitimini etkileyen faktörler yakın çevresinden, ailesinden başlayarak uzak çevresi olarak nitelendirilen ulaşabildiği sağlık hizmetlerine kadar uzanır. Kısacası kişinin eğitimini ve gelişimini etkileyen faktörlerin bir ekip halinde düşünülmesi büyük değişiklikler yaratacaktır.

Eğitimde Ekip Çalışması: Aile

Aile bireyin en dar çevresi olarak nitelendirilen mikrosistemini oluşturur. En dar çevre ilk etkileşimde olduğumuz en yakın çevremizdir. Bulunulan etkileşimin eğitimimize büyük katkıda bulunduğu düşünülmektedir. Eğitimin temellerini öğrenme biçimlerini aile ile kavramaya başlarız. Çocukluk döneminden itibaren eğitimimiz başlar. Yürümeyi, konuşmayı, uzaktaki bir nesneye uzanarak almayı öğreniriz. Bu ilk öğrenme süreçlerimizde ailemizin davranışları daha çocukluktan itibaren öğrenme biçimimizi etkiler. Düştüğümüzde annemiz bizi hemen koşarak kaldırdı mı? Her problem de arkamızda mı durdu? Ya da her problemimizi yalnız başımıza mı çözdük?

Her problemde arkamızda duran bir annemiz varsa öğrenirken engellerle karşılaştığımızda baş etmekte zorlanabiliriz. Aksine her problemini yalnız çözmeyi öğrenen bir çocukta ilerde öğrenme sürecinde destek almayı beceremeyebilir. Haliyle bu da eğitim sürecini yavaşlatabilir. Uzun vadede ise kişide yıpranma, motivasyon eksikliğine neden olabilir. Eğer eğitim ekip çalışması olarak nitelendirilirse ailelerinde verdiği desteği çocukluktan itibaren düzene sokmayı amaçlar. Aile eğitimindeki yaklaşımları düzenlerken ileriki dönemde de ailenin eğitim sürecinde çocuğa nasıl katkıda bulunmaları gerektiği konusunda destek olur. Çocuğun eğitim sürecindeki başarısını sadece öğretmenleri değil velilerin yaklaşımları da büyük oranda etkilemektedir.

Eğitimde Ekip Çalışması: Öğretmen

Okul eğitimiyle beraber öğretmenler bireyin ikinci derece bağlantıda olduğu sosyal halkaya, mezosistemine dahil edilir. Günün çoğunu okulda geçiren öğrencinin öğretmeni en yakın iletişimde olduğu kişi haline gelir. Öğretmenin yaklaşımı çocuğun eğitimini etkiler ve hatta kafasını karıştırabilir. Ailede öğrenilen hayat görüşü, bakış açısı ve problemlerle yüzleşme biçimi ilkokul öğretmenleriyle şekillenir. İlkokul öğretmeni ve aile arasındaki anlaşmanın niteliği çocuğun eğitimini etkiler. Çocuk öğrenmede çatışmayı okulda öğrenir. Her şeyi doğru bildiğini düşündüğü ebeveynleri ve öğretmeni arasında bilgi kargaşası yaşayabilir. Çocuğun kargaşada kafası karışmaması için ekip çalışması ilkokuldan itibaren önem arz eder. Özellikle ilkokul döneminde ortak hayat görüşüne sahip bir öğretmen seçmek oldukça mühimdir.

Sağlık ve Psikolojik Destek

Bireyin kendine en uzak sosyal halkasında, makrosisteminde sağlık ve psikolojik destek bulunur. Devletlerin sağladığı sağlık hizmetinin kalitesi bireyin eğitimini etkileyecektir. Öğrendiklerimizi uygulayabilmek için zihinsel enerji sağlamaktayız. Enerjiyi sağladığımız kaynaklar ise aldığımız besinlerdir. İleri düzey sağlık hizmetleri yoluyla vücudumuzdaki eksikleri saptayabiliriz. Örneğin B vitamini zihnin çalışmasında büyük oranda etkili bir vitamindir. Eksikliği sonucunda algıda güçlük meydana gelebilir. Eğer düzenli sağlık hizmetlerinden yararlanabilirsek eğitim ve hayat kalitemiz artacaktır. Bu nedenle sağlık elemanları da eğitimdeki ekip çalışması üyeleridir. Diğer bir yandan psikolojik destek almak da eğitimin bir parçasıdır. Psikologlar sadece özel öğrencilerle çalışmazlar. Zaten var olan öğrenme sürecini kolaylaştırmak ve kişiye en uygun hale getirmek de psikologların görevidir. Aba psikoloji olarak eğitimde ekip çalışması öneminin farkındayız. Eğitim danışmanlığı hizmetlerimizde ekip çalışması yoluyla destek veriyoruz.

Read More

Teknoloji bağımlılığı günümüzde çocuklarımızın tablet, bilgisayar ve akıllı telefonları çok uzun süre boyunca kullanması ile ortaya çıkmaktadır. Bu cihazların, çocuklarımız tarafından yoğun bir şekilde kullanılması çocuklarımızın teknolojinin zararları etkilerine maruz kalarak dürtü kontrol bozukluğu yaşamalarına neden olabilmektedir. Bu durum özellikle son dönemde sıklıkla karşılaştığımız bir problem halini almıştır. Çocuklarımızın teknolojik aletlerle olan ilişkileri, onların ders çalışmalarını ve yeni bilgiler öğrenmelerini oldukça etkilemektedir. Ebeveynleri dinlediğimiz zamanlarda karşılaştığımız en önemli sorunların başında, çocuklarımızın teknoloji kullanım sürelerinin fazlalığı gelmektedir. Bu cihazların ne zaman kullanılmasının gerektiği ya da ne kadar süre ile kullanılmasının doğru olduğu sorulmaktadır.

Teknoloji Bağımlılığı Belirtileri Görüldüğünde Neler Yapılmalıdır?

Çocuklarımızda teknoloji bağımlılığı belirtileri görüldüğünde eylemin yasaklanması doğru değildir. Ebeveynler tarafından alınan tedbirler arasında çocukların bu cihazları kullanmamalarına yönelik tedbirlere başvurdukları görülmektedir. Bilgisayarların ebeveynlerin iş yerine gönderilmesi, cihazların dolaplara kaldırılması, akıllı telefonların gece vaktinde ebeveynlere teslim edilmesi gibi uygulamalara sıkça rastlanmaktadır. Hatta bu durumu daha ileriye taşıyan aileler de bulunmaktadır.

Çocuklarının hangi saatte internete girdiğini ve bu süre zarfında hangi web sitelerini ziyaret ettiğini kayıt altında tutan ve bu bilgileri raporlayan yazılımları kullananlar da az değildir. İnternet bağımlılığı çözüm önerileri olarak; internet kullanımını yasaklamak ya da internetin kullanıldığı cihazları ortadan kaldırmak gibi eylemler önerilmemektedir. Eylemleri yasaklamak yerine cihazları ve teknolojiyi bilinçli bir şekilde kullanmayı öğretmek gerekmektedir.

Teknolojinin Faydalarından Yararlanmak Önemli

Teknoloji bağımlılığı doğru bir şekilde yönetildiğinde ve eylem, bağımlılık boyutundan sıyrılabildiğinde sorun olmaktan çıkmaktadır. Teknolojinin sayısız faydası bulunmaktadır ve bu faydalardan çocuklarımız da yararlanmalıdır. Bir metafor olarak ekmek bıçağı örneği verilebilir. Ekmek bıçağı, normal şartlarda işimizi kolaylaştıran yararlı bir mutfak gerecidir. Ancak ekmek bıçağının nereden tutulması gerektiği bilinmezse, bıçak yarardan çok zarar meydana getirecektir. Teknolojinin kullanımını da bu şekilde düşünmek mümkündür. İnternet bağımlılığı tedavisi için ya da teknolojinin zararlı etkilerinden korunmak için yasaklardan ziyade çocuklarımıza bilinçli kullanımı öğretmek ve bu bilinci aşılamak gerekmektedir.

Amacımız her zaman için çocuklarımızı kazanmak olmalıdır. Bu nedenle, bilgisayarın ve diğer cihazların aşırı kullanımı nedeniyle ortaya çıkabilecek olan zararları çocuklarımıza doğru bir şekilde anlatmalıyız. Çocuklarımıza gereksiz ve uzun süre boyunca elektronik cihazları kullanmanın zararlı sonuçlarını anlatarak teknoloji bağımlılığı konusunda onları ikna edebiliriz.

Konu ile ilgili aklınıza takılan sorular varsa ya da daha detaylı bilgi almak isterseniz aba Psikoloji ile iletişime geçebilirsiniz. Psikoloji hakkında merak ettiğiniz her şey için web sitemizi ziyaret edebilir, YouTube kanalımıza abone olabilirsiniz.

Read More

Öğrenme yöntemleri farklı metotların kullanılması ile öğrenme sürecine katkı sağlayan yöntemler bütününü ifade etmektedir. Çocuklarımızın öğrenme yetenekleri, algılama kapasiteleri ve verilen bilgiyi süzgeçlerinden geçirme biçimleri birbirinden farklıdır. Sevgili ebeveynler, çocuklarımız farklı öğrenme süreçlerine sahip oldukları için çocuklarımıza uygun olan öğrenme metotlarını belirlemek son derece önemlidir. Her çocuğa aynı yöntemde bilgi aktarılmaya çalışıldığında, elde edilen sonuç, istenen seviyeden oldukça farklı olacaktır. Mevcut eğitimde pedagojik anlamda bu tarz bir eksiklik ile karşı karşıya bulunmaktayız. Son dönemde dijital pedagojinin de devreye girmesi ile çocuklarımızın nasıl öğrendiklerini bilmemekteyiz. Etkili öğrenme ve öğretme yöntemleri çocuklarımızın nasıl bir öğrenme yöntemini daha iyi benimsediğini anlamakla ortaya çıkmaktadır.

Doğru Öğrenme Yöntemleri Nasıl Belirlenir?

Öğrenme yöntemleri çocuklarımızın görsel, işitsel ya da dokunsal olarak hangi yöntem ile daha etkili sonuçlar elde ettiğinin tespiti ile anlaşılabilir. Görsel anlamda daha çabuk öğrenen bir çocuğa işitsel ağırlıklı bir eğitimin verilmesi, elde edilen verimliliği oldukça düşürecektir. Çocuklarımızın tek bir öğrenme yöntemi ile eğitim almaları doğru değildir. Çocuklarımızın ikili hatta üçlü parametrelere dayalı olarak öğrenme biçimlerini ortaya çıkarmamız gerekmektedir.

Görsel-işitsel ya da görsel-işitsel-dokunsal gibi birden fazla parametreye dayalı olarak öğrenme biçimlerinden hangisinin daha etkili olacağı tespit edilmelidir. En kolay öğrenme yöntemleri çocuklarımızın sahip oldukları yeteneklerine yönelik olarak verilen eğitim yöntemi ile gerçekleşmektedir. Bunun yanı sıra, uygulanan birtakım testlerle çocuklarımızın ‘kapalı ortamda mı yoksa açık ortamda mı’ daha verimli öğrenebileceği anlaşılmaktadır. Işığın yoğun olduğu alanlarda bazı çocukların öğrenme düzeyleri daha yüksek olabilirken, bazılarının da ışığın az olduğu ortamda öğrenme kapasiteleri artmaktadır.

Ders Çalışmak İçin Masa Başında Olmak Önemli Midir?

Öğrenme yöntemleri pek çok etkene bağlı olarak farklı sonuçlar ortaya çıkarmaktadır. Bazı çocuklar masa başında ders çalışmayı sevmeyebilir. Hatta bu nedenle masa başında ders çalışarak verimli sonuçlar elde edemeyebilir. Bize gelen pek çok veliden bu yönde bir serzeniş duymaktayız. “Benim çocuğum masa başında bir türlü oturmuyor” tarzındaki ifadeler ne yazık ki doğru bir öğrenme metoduna yol açmamaktadır.

Çocuklarımızın hepsi de masa başında çalışarak verimli olacak bir yapıya sahip olmayabilir. Böyle bir durumun ebeveyn tarafından bilinmemesi ve çocuğa sürekli olarak masa başında ders çalışması yönünde baskı yapılması, ebeveyn ile çocuk arasındaki olumlu ilişkiyi bozmaktadır. Bilgi öğrenme yolları klasik öğrenme ve çalışma yöntemlerinden oldukça farklıdır. Bazı çocuklarda dikkat eksikliği durumu da mevcut olabilir. Bu anlamda doğru öğrenme yöntemleri ve çocuklarımızın mevcut durumları tespit edilerek çocuklarımızın verimli bir şekilde öğrenmeleri sağlanmalıdır.

Read More

Zaman zaman ebeveynlerin aklında çocukların kreşe başlama yaşı konusunda soru işaretleri olabiliyor. “Çocuğu kreşe ne zaman vermeli?” , “Uyum sağlayabilir mi?”, “Erken mi?”, “Geç mi?” gibi pek çok soruyla karşılaşıyoruz. Çocuklar kreşe başladıkları dönemde sosyalleşir ve yeni ilişkiler deneyimler. Aynı zamanda; akademik yaşantıları bu dönemde başlar. Akademik hayatta tanıyacakları matematik, türkçe, yabancı dil gibi alanlarda ön hazırlık yapma fırsatı bulurlar.  Yeni kurallara adapte olmayı, bir gruba dahil olmayı bu dönemde öğrenir ve öğretmen sınıf gibi kavramları tanırlar. Kreşe başlayan çocuklar daha sistemli bir öğrenme sürecine girerler. Bir bütünün parçası olmayı deneyimler ve yönergelere uyum sağlamayı öğrenirler. Aynı zamanda kreş ortamında yürüttükleri faaliyetler, “ince motor” ve “kaba motor” gibi becerilerinin pekişmesine katkı sunar.

Kreşe Başlama Yaşı: Gelişim Süreçleri Farklılık Gösterebilir

Peki; kreşe başlama yaşı kaç olmalı? Çocukların gelişim süreçleri farklılık gösterebilir. Her çocuğun sosyal becerileri, duygusal becerileri, sözlü ve sözsüz iletişim becerileri, motor becerileri aynı dönemde gelişmeyebilir. “Çocuğu kreşe ne zaman vermeli?” sorusunun cevabı aslında bu gelişim süreçlerinde gizlidir. Çocuğunuz kreşe başlatıp başlatmama kararını gelişim süreçleri doğrultusunda verebilirsiniz. Bu noktada; çocuğunuzun yaşına uygun şekilde gelişim gösterdiğinden emin olmanız önem taşır.

Çocuğunuzun Yaşına Uygun Gelişim Süreci Nasıl Olmalıdır?

Çocuklar 2 yaş dönemine kadar temel bakım verenle birliktedir. 2 yaş dönemine gelen çocuklar, özellikle yürümeye başladıktan sonra bireyselleşmeye başlarlar. Bir birey olduklarının ve temel bakım veren kişinin bir parçası olmadıklarının farkına varırlar. Bu süreçte gelişen taklit yeteneği, gelişimin gözlenmesi için oldukça önemlidir.

2-3 yaşındaki çocuklar için, “paralel oyun evresi” olarak adlandırılan dönem başlar. Çocuğunuz bu dönemde, diğer çocuklarla etkileşeme girer ve etkileşim halinde oyun oynamayı deneyimler. 3 yaş; şart olmamakla birlikte kreşe başlama yaşı olarak uygundur. Ancak; tam gün kreş zorlayıcı olabilir. 4 yaşından itibaren ise pek çok çocuk kreşe rahatlıkla uyum sağlayabilir. 3-4 yaşındaki çocuklar için bu karar; iyi bir gözlem yapılarak ve psiko-sosyal gelişim göz önünde bulundurularak verilmelidir.

Çocuğunuzun Temel İhtiyaçlarını Karşılayabiliyor Olması Gerekir

Eğer çocuğunuzda birtakım gelişim gerilikleri gözlemliyorsanız; örneğin, tuvalet alışkanlığını henüz kazanmadıysa, iletişim konusunda belli güçlükler yaşıyorsa kreşe başlaması için acele etmemek yararınıza olacaktır.  Çocuğunuzun kreş ortamına uyum sağlayabilmesi için; temel ihtiyaçlarını karşılıyor olması ve sosyal gelişim göstermiş olması oldukça önemlidir. Aksi halde; temel ihtiyaçları konusundaki eksiklerini evde tamamlayıp daha sonra kreşe göndermek daha uygundur.

Kreşe başlama yaşı ile ilgili aklınıza takılan sorular varsa ya da daha detaylı bilgi almak isterseniz aba Psikoloji ile iletişime geçebilirsiniz. Psikoloji hakkında merak ettiğiniz her şey için web sitemizi ziyaret edebilir, YouTube kanalımıza abone olabilirsiniz.

Read More

Kadına şiddet toplumu büyük oranda etkileyen bir konuyken çözüm getirmekte de zorlandığımız bir konudur. Şiddet başlı başına bireylere zarar veren bir unsurken“ Neden kadınlar şiddete daha çok maruz kalır?” sorusu da akılları kurcalamaktadır. Kadına yönelik şiddetin altında yatan bireysel ve toplumsal birçok sebep bulunmaktadır. Şiddetin ana nedenini bulmak da aslında oldukça zordur. Fakat şiddeti tetikleyen nedenlerin farkında olmak şiddete maruz kalındığının da farkında olmak demektir. Şiddet anında kişinin kendini korumaya alması için bir fırsattır nedenleri anlamak.

1.    Kadına Şiddet: Şiddet Öğrenilmiş Bir Davranıştır

Şiddetin her türü öğrenilmiş bir davranış biçimidir. Hepimizin içinde yatan öfke ve sinir duygusu var. Ancak bunun şiddete dönüşmesi için önceden şiddete maruz bırakılmış ya da şiddeti tanık olunmuş olması gerekir. Kadına şiddet konusu da genelde böyledir. Çocukluğunda şiddete maruz kalmış ya da babası annesine şiddet uygulayan bireylerin kadınlara şiddet uygulama ihtimali artmaktadır. Özellikle kadınlara şiddet uygulanan bir çevreden geliyorsa kişi bunun olağan hatta olması gereken bir şey olduğu algısına kapılır.

2.    Manipülasyon

Başkalarını kontrol etmek ve isteneni almak için şiddet uygulanabilir. Şiddete maruz kalan kişiler de ne yapacaklarını bilemedikleri için yaşadıkları şiddet sona ersin diye karşıdakinin istediklerini gerçekleştirebilirler.  Şiddet uygulayan bireyler de davranışlarının sonucunda istediklerini elde ettikleri için şiddet davranışını sürdürmeye devam ederler. Kadına şiddet olaylarında manipülasyon sıkça görülmektedir. Davranışın dışında fiziksel şiddet uygulanacağına dair sözel tehditlerin de psikolojik şiddet olarak kullanıldığı sıkça görülmektedir. Tehditlerden korkan bireyler ne yapacaklarını bilemeden karşıdakinin istediklerini yerine getirmek zorunda kalırlar.

3.    Kadına Şiddet: Yetiştirilme Biçimi

Kadına şiddet uygulama eğiliminin en büyük sebeplerinden birisi yetiştirilme biçimidir. “Erkek ne derse o yapılacak, kadınlar erkeklere hizmet etmek için vardır.” gibi düşüncelerin baskın olduğu aile yapısından gelmek bir risktir. Bu aile yapısındaki kadınlar da erkeklerin söylediklerini doğru kabul etme eğilimi gösterebilir ve erkeklerin çizdiği sınırlar altında yaşayabilirler. Erkeklerin kadının birey olarak haklarının olduğunu bilmeden yaşama ortamı oluşturulur. İstedikleri her şeyi yaptırabilme hakkına sahip oldukları düşüncesine giren erkekler psikolojik ve fiziksel şiddeti normalleştirilebilirler.

4.    Psikolojik Rahatsızlıklar ve Alkol Tüketimi

Bazı psikolojik rahatsızlıklar ve alkol tüketimi kişinin şiddet uygulama dürtülerini daha aktif bir hala getirebiliyor. Bu faktörler genelde diğer faktörlerin de etkisiyle oluşan sebeplerden birisidir. Her alkol tüketenin ya da her psikolojik rahatsızlığa sahip olan kişinin şiddete meyilli olduğunu söyleyemeyiz. Fakat kadına şiddet konusunda başkalarından görerek öğrenilmiş davranış olması ya da yetiştirilme biçimi gibi sebeplerle birleşince durum değişebiliyor. Kontrolsüz alkol tüketicileri zaten içlerinden atamadıkları bir öfke varken öğrenilmiş davranış olarak dışa vurmakta daha rahat olabiliyor. Benzer şekilde psikolojik rahatsızlığı olan bireyler de iç güdüsel davranışlara eğilimli oldukları için düşünmeden öğrendikleri şiddeti uygulayabiliyorlar. Eğer çevrelerinde daha önce kadına şiddet uygulayan varsa şiddetleri daha çok kadınlara yansıyabiliyor.

Read More

Bazı detayları çaba göstermeden hatırlarken, unutmamak için çabaladığımız bir takım bilgiler aklımızdan uçup gidebiliyor. Hiç bunun sebebini düşünmüş müydünüz? Bilişsel psikoloji buna benzer zihinsel süreçlerle ilgili araştırmalar yapan bir alandır. Bu alanda çalışanlar gördüklerimizi nasıl algıladığımız, düşünce biçimimiz, hafıza, dikkat, dil, öğrenme ve problem çözme gibi konuların zihinsel süreçlerini araştırırlar. Yeni sayılan bir alan olmasına rağmen psikolojinin en gözde alanlarından biridir. Bilişsel psikolojiyle yapılan araştırmalar sayesinde hayatımızı kolaylaştıran birçok uygulama da ortaya çıkmıştır. Zihnimizi hedeflerimize yönelik daha verimli çalıştırmak için bilişsel psikoloji bulguları faydalı olmuştur.

Bilişsel Psikoloji Araştırmaları ve Uygulamaları

Kısaca bilişsel psikoloji “Çeşitli eylemleri gerçekleştirirken insan beyni nasıl çalışır?” sorusunun cevabını araştırır. Daha çok bilimsel araştırmalara yönelik bir alan olsa da yapılan araştırmaların sonuçları sayesinde birçok uygulama mevcuttur. Örneğin beynin nasıl öğrenmeyi gerçekleştirdiği bilgisi sayesinde öğrenmeyi kolaylaştıracak metotlar bulunmuştur. Araştırmalarla yalnızca insanların nasıl düşünerek bilgiyi süreçlendirdiği konusunda bilgi edinmemizi sağlamamıştır. Aynı zamanda psikolojik zorluklar yaşayan bireyler için psikologların daha faydalı yollar izlemesinde etkili olmuştur. Örneğin dikkatin seçici ve sınırlı olduğu bilişsel psikoloji araştırmaları sonucunda elde edilen bir bilgidir. Bu bilgiye dayanarak psikologlar dikkat güçlüğü çeken kişilerin odaklanmalarını ve konsantrasyonlarını geliştirmek üzerine çözümler üretmeye çalışmışlardır.

Bilişsel Psikoloji ve Çalışma Alanları

Çoğu bilişsel psikoloji alanında çalışanlar üniversitelerde araştırma görevlisidirler. Fakat azınlıkta da olsa klinik odaklı, bireysel çalışmalar yapan bilişsel psikologlar da vardır. Klinik alanındaki bilişsel psikologlar bazı bilişsel süreçlerde zorluk çeken bireylerle ilgilenirler. Hastanelerde, zihinsel sağlık merkezlerinde ya da özel bir klinikte çalışma alanları vardır. Gerek araştırma görevlisi olanlar gerek pratik odaklı çalışanlar fark etmeksizin genelde bir alan üzerine odaklanırlar. Örneğin hafıza üzerine odaklanan bir bilişsel psikolog düşünelim. Konuyla ilgili üniversitede çeşitli araştırmalar yapabilirken demans hastalığı olan bireylerin bilişsel becerilerini geliştirmek üzerine de çalışabilir.

Bilişsel Psikoloğa Danışılabilecek Konular

1.      Alzheimer hastalığı, demans ve hafıza kaybı

2.      Beyin travması tedavisi

3.      Öğrenme güçlüğü için müdahaleler

4.      Algısal ve duyusal problemler

5.      Çeşitli psikolojik rahatsızlıklar için bilişsel terapi

6.      Konuşma ve dil bozuklukları için terapi

Zihinsel Sağlık için Bilişsel Psikoloji

Daha çok araştırma alanında yer alan bilişsel psikoloji zihinsel sağlık alanına büyük katkılarda bulunmuştur. 1970’lerden önce bireysel terapilerde ve zihinsel sağlık alanında davranışçı, psikanalitik ya da hümanisttik yaklaşımla müdahaleler mevcuttu. Bilişsel psikolojinin oluşumuyla birlikte yaklaşımlarda değişiklikler ortaya çıkmıştır. Zihinsel süreçlerin nasıl gerçekleştiğinin araştırılması bir çok psikolojik rahatsızlığın tedavisinde yeni yaklaşımlar ortaya çıkarmıştır. Bu alanda yapılan araştırmalar sonucunda depresyon, anksiyete, fobiler ve benzeri rahatsızlıklara yeni tedavi yöntemleri geliştirilmiştir. Bilişsel terapi ya da bilişsel davranışçı terapi adı verilen terapi metotları oluşturulmuştur. Bilişsel sürecin insan davranışında etkili olduğu anlayışı 1970’lerden sonra kabul edilen bir anlayış olmuştur.

Read More

Sosyal psikoloji insanların sosyal çevrelerindeki düşünceleri, duyguları, inançları ve hedeflerini inceleyen bilim dalıdır.  Muhtemelen önceden de insanların davranışlarının sosyal ortamlarda değiştiğini fark etmişsinizdir. Yalnızkenki davranışlarınızla etrafınızda birileri varkenkileri kıyasladığınızda arada bazı farklar göreceksinizdir. Verdiğiniz kararlar, duygularınız, inançlarınız ve davranışlarınız etrafınızda birileri olduğunda değişiyor olabilir. Bunun dışında yalnızca etrafınızda birileri olmasıyla ilgili değil yanınızda olan kişiye göre de davranışlarınız değişiklik gösterir. Mesela, iş arkadaşlarınızlayken farklı biri gibiyken yakın arkadaşlarınızla olduğunuzda tavırlarınız bambaşkadır.

Peki bu davranış farklılıkları neden ortaya çıkıyor? Sosyal psikoloji yapılan deneylerle çevremizdeki insanlar düşüncelerimizi, duygularımızı, hissettiklerimizi, davranışlarımızı, bakış açımızı şekillendirdiğini bulmuştur. Diğerlerinin etrafımızda olması seçimlerimizde ve davranışlarımızda değişimlere sebep olabilir. Yapılan deneylerden örnekler vermemiz olayı kafanızda somutlaştırmanızı sağlayacaktır. Davranış değişikliklerini daha iyi anlamanız için Asch’in uyum deneyini örnek verebiliriz. 1953’te yapılan deney sosyal ortamlarda çoğunluğa uyma eğilimi gösterdiğimizi gösterir. Deneyde katılımcılar basit bir soruya çoğunluk başka bir cevap verdiği için çoğunluğun verdiği cevabı vermeyi tercih eder. Örneğin bu deney verdiğimiz cevapların ve davranışların çoğunluğun yanıtına göre değişebildiğini gösteren bir deneydir.

Sosyal Psikoloji Araştırma Alanları

Sosyal ortamın etkisinin insan üzerinde yarattığı değişimi incelenirken bir çok farklı araştırma soruları ortaya çıkabilir. Sosyal etkileşimi içinde barındıran bir çok farklı alandan konu sosyal psikolojinin içerisinde yer alabilir. Örnek vermek gerekirse tavırların nasıl oluştuğu ve değiştiği konusunda araştırmalar bu alanın konularından biridir. Diğer konular şiddet, önyargılar ve ayrımcılığın nedenleri, kişilik ve grup içi davranışlar, sosyal etkiler, kişiler arası iletişim ve benzeri içeriklerden oluşmaktadır. Sosyal ortamdaki davranışları içeren her türlü araştırma konusu sosyal psikoloji alanının altında incelenebilir.

Neden Bu Alan Önemlidir?

Sosyal psikolojinin sosyal ortamların insanlar üzerindeki etkisini araştırması bilimsel bir kazançken başka faydaları da vardır. Sosyal psikoloji toplumsal problemler üzerinde de etkilidir. Bu alan bireysel iyi oluş, toplumsal sağlık, madde kullanımı, suç işleme, domestik şiddet, zorbalık, agresif davranışlar ve önyargılar üzerine odaklanır. Sosyal psikologlar zihinsel sağlık alanında doğrudan çalışmazlar. Fakat bu alanda yapılan araştırmalar sosyal faktörlerin etkisindeki davranışlara nasıl müdahale edilebileceği konusunda fikir vermektedir. Toplum sağlığı programları çoğunlukla ikna tekniklerine bağlıdır. İkna teknikleri ise sosyal psikoloji alanından türetilmiş bir tekniktir. İnsanlarda sağlıklı davranışları arttırarak tehlikeli olanlardan sakınmak için üretilen tekniklerdir. Diğer bir yandan insanların toplum içindeki davranışları hayatını etkilemektedir. Sosyal psikoloji alanında yapılan araştırmalar davranışları anlamakta da faydalıdır.

Konu hakkında daha detaylı bilgi almak için Aba Psikoloji ile iletişime geçebilir, Aba Psikoloji YouTube kanalını ziyaret edebilirsiniz.

Read More

Pandemide okulların açılması çocuklarımızın psikolojisi üzerinde önemli etkiler oluşturabilir. Daha önce farklı bir sınıf ortamında ders gören çocuklarımız, pandemi nedeniyle kontrollü bir eğitim alacaklar. Okula girişlerinde ateşleri ölçülecek olan çocuklar, ders aralarında eskisi gibi arkadaşları ile yakın mesafede bulunamayacaklar. Okula ilk girişte ve sınıfa girişlerinde dezenfektan kullanarak ellerini temizleyecekler.

Okulda maske takarak dersleri dinleyecek olan çocuklarımız, eski eğitim düzeninden bir hayli farklı şekilde öğrenim görecekler. Sonuç olarak bu durum çocuklarımızı psikolojik olarak da yakından etkileyecek. Pandemi döneminde çocuklarımızın pek çoğunun okulları özlediklerini görmekteyiz. Normal şartlarda okula gitmek istemeyen çocukların bile bu süreçte okula hasret çektiklerine tanık olmaktayız.

Pandemide Okulların Açılması Çocuklarımızı Mutlu Edecek Mi?

Pandemide okulların açılması pek çok çocuğu mutlu edecekken belli bir kesimi de tedirgin etmektedir. Sosyal kaygılar ve performans kaygıları bazı çocukları endişeye sürüklemektedir. Bunun dışında, çocukların geneli itibarıyla arkadaşlarını ve beraber oynadıkları oyunları özledikleri görülmektedir. Pandemi sürecinin uzaması ile birlikte çocukların da bu sürece adapte oldukları ve maske takmaya alıştıkları gözlemlenmektedir.

Çocukların pek çoğunda virüs bulaşma endişesi olsa da önlem aldıkları için bu durumdan etkilenmeyeceklerini de düşündüklerine tanık olmaktayız. Bu süreçte çocukların yakın temastan kaçınarak dikkatli olmaları, virüsün bulaşmasını önlemede en büyük etken gibi görünüyor. Çocuklarımızın bu süreçte eski oyun düzenlerinin de değişecek olması, bu döneme uygun oyunların ortaya çıkacağını göstermektedir.

Çocuklarımız Bu Süreçten Psikolojik Olarak Etkilenecekler Mi?

Çocuklarımızın pandemi dönemine ve dönemin gerekliliklerine adapte olduklarını görmekteyiz. Bu nedenle sürecin ilk başına göre şimdiki endişe seviyesinin çocuklarımızda azalmış olduğu söylenebilir. Bu süreçte gerekli önlemlere riayet edilirse çocuklarımızın sosyalleşme anlamında psikolojilerinin daha iyiye gideceği düşünülmektedir. İstisnai durumlar dışında genel anlamda çocuklarımızın psikolojisinin süreçten olumlu etkileneceği beklenmektedir.

Normal şartlarda online derslerin çocuklara pek çok katkısı göz ardı edilmemekle birlikte, sosyalleşme anlamında bazı çocukların evde kaldıkları dönemde yalnızlık hissine kapıldıkları da görülen durumlar arasında yer almıştır. Pandemide okulların açılması psikolojik anlamda çocuklarımıza olumlu olabileceği düşünülmekle birlikte alınan tedbirlere uyulması da sürecin yararlı olup olmadığını yakın zamanda gösterecektir.

Konu hakkında daha detaylı bilgi almak için Aba Psikoloji uzman kadrosu ile iletişime geçebilir, Aba Psikoloji Youtube sayfasını ziyaret edebilirsiniz. Bu süreçte psikolojik desteğe ihtiyaç duyan çocuklarımıza her türlü desteği Aba Psikoloji olarak sağlamaktayız.

Read More