İnsanlar tik bozukluğu nedir sorusundan önce tik nedir sorusuna cevap bulmalıdır. Bu soruyu insanlar saptarsa tikin yol açtığı bozukluklara da daha rahat cevap verebilir ve verilen cevabı daha rahat anlayabilirler. Dokunma tikim var ya da bana birisi dokunduğu zaman huylanırım gibi davranışlar tik değildir. Tik, istemsiz bir harekettir. Bu yüzden tik Nörolojik hastalıklar arasında gösterilir. Bu konuda birkaç tane önemli nokta bulunmaktadır.
Tik Bozukluğu İçin Karar Vermek
Bunlardan bir tanesi bu durumun önce tik olup olmadığına karar vermektir. Çünkü bazı istemsiz hareketlerden ayrılması oldukça zordur. Bazı nörolojik hastalıkların habercisi olabilen hareketler bulunmaktadır.
Bu hastalıklar tiki taklit edebilirler. Burada farklı bir yaklaşım gerekebilir. Tik tanısı koymak bazen bu konudaki uzman kişiler için bile oldukça sıkıntılı bir süreç olabilmektedir. Ama genellikle kullanılan ölçülerden bir tanesi daha çok yüzde, omuz başında, boyunda olan istemsiz hareketler ile karakterize bir bozukluk olarak dikkat edilir.
Tik bozukluğu için genellikle bu bölgelerdeki hareketlere dikkat edilir. Ayakta ya da gövde de tikten söz etmek oldukça zor bir durum. Buradaki hareketler başka tip durumlara doğru geçmektedir. Dolayısıyla bir hareketin tik olup olmadığı konusunda ilk dikkat edilmesi gereken durumlardan birisi budur.
Tik Gelip Geçici Bir Sorun Mu Yoksa Kalıcı Bir Durum Mu?
Tik konusunda insanların dikkat etmesi gereken bir diğer nokta ise tikin gelip geçici bir sorun olup olmadığı konusunda bir karara varmalarıdır. Bazı gelip geçici tikler üzerinde durmayı pek gerektirmeyebilir. Bazı garip tikler gelip geçici olduğu için üzerinde çok durulmasına gerek konular değildir.
Basit bir ihmal ile ya da basit bir psikolojik danışmanlık ile halledilebilir konular olabilir. Esas önemli olan durumlardan bir tanesi ise tikin bir sendrom haline dönüşmesidir. Bu tarz durumlar insanlarda tikleri kalıcı bir hal almasına sebep olabilir.
Bu durumda ise tiklerin birisi biter iken bir diğeri başlamaktadır. Bazen epizotlar olmaktadır. Belirli epizo dönemlerde tikler yoğunlaşır ve belirli dönemlerde ise az alabilir ya da kaybolabilir. Bazı durumlarda ise tik hareketi ile birlikte küfür etme durumu oluşur.
Karşısındaki kişilerin hareketlerini tekrarlama olabilir. Özellikle tiklere vokalizasyon tikleri eşlik ettiği zaman bu tanıyı koymamız gerekir.
Tik Bozukluğu: Vokalizasyon Tikleri Nedir?
Tik ve tik bozuklukları ile ilgili bir diğer merak edilen nokta ise vokalizasyonun ne olduğudur. Vokalizasyon tiklere örnek vermek gerekirse, boğaz temizleme ya da burun ile geniz temizleme gibi veya farklı tarzda sesler çıkartma vokalizasyon tiklere örnek olarak verilebilir.
Bunların olması biraz daha problemin komplike olduğunu gösterir. Bu durumda oldukça dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta olarak dikkat çekiyor.
Tiklerin Diğer İstemsiz Hareketlerden Farkı
Tikleri diğer istemsiz hareketlerden ayırt etmemizi sağlayan bazı farklar vardır. Bunlardan bir tanesi nörolojik hastalardan görülen istemsiz hareketler bizim istemimize rağmen durdurulamaz. Yani titreme var ise devam eder veya yüzünde, burnunda ya da ağzında çekilmeler var ise de bunları insanlar durduramayabilir.
Ama tik bozukluğu olan kişiler bu hareketleri durdurabilirler. Fakat tikte bu durumları durdurduğu zaman aradan belirli bir süre geçtiğinde hareket fazlası ile ortaya çıkabilir.
Tik Bozukluğu: Tik Neden Yapılır?
Kişilerin tik denilen bu hareketleri neden yaptığı oldukça büyük bir araştırma konusudur. Muhtemelen ise beyindeki biyokimyasal dengelerde bir bozulma meydana gelmiş durumda. Mekanizma olarak ise tik sahibi kişilerin önemli bir bölümü şöyle açıklamalar yapmaktalar “Biz bu hareketi yapmak için gerekli bir uyarı hissediyoruz” diyorlar.
Tiklerin en basiti ve neredeyse en yaygın olanı göz kırpma tikidir. Tiki olmayan insanlar da gözlerini kırparlar. Göz kırpmak her insan için doğal bir şeydir. İnsanlar genellikle gözlerine bir şey kaçtığı zaman gözlerini kırpmaya başlarlar.
Tiki olan kişiler ise “Biz bu hissi duyuyoruz” diyorlar. Bu hisse neden olacak gerçek bir neden ya da gerçek bir etken söz konusu olmadan bu hissi duyduklarını belirtiyorlar. Bu durumda tik bozukluğu için en belirgin özelliklerden bir tanesidir.
Tiklerin Alay Konusu Olması
Tikler okul çağındaki bir çocukta arkadaşları tarafından alay konusu olabileceği için önemli olabilir. Bu durumlar tiki olan çocukların dikkatini dağıtabileceği için dikkat edilmesi gereken bir konu olabilir. Fakat çocuğu bunların farkına vardırmak, bunun farkına varabilecek bir çevrede olmasını sağlamak hatta gerekirse bazen ilaçlar kullanarak tikleri bastırmak son derece faydalı bir etkiye yol açabilir.
Tik Bozukluklarında Nelere Dikkat Edilmelidir?
Dolayısıyla tik konusu hem önemsenmesi gereken hem de çok ciddi bir kaygı taşıması gerekmeyen bir bozukluktur. Normal bir çocuğun gelişimi sırasında da bir çeşit kaçaklar ya da aksamalar olduğunda sinir sistemi kendini tik aracılığı ile belli etmektedir.
Bu durumlar üzerinde çok durmamak gerekmektedir. Esas tik bozukluğu öğrenme bozukluğu, dikkat bozukluğuna ya da davranış bozukluğuna yol açıyor mu, çocuğun kendisinde bir özgüven eksikliğine, sosyal ilişkilerden kaçmasına yol açıyor mu bu durumlar asıl dikkat edilmesi gereken konulardır.
Tik bozukluğu ya da benzer konulardan uzman ekiplerden destek ve bilgi almak için Aba Psikoloji resmi internet sitesinden ya da sosyal medya organlarından yardım alabilirsiniz. Ayrıca Aba Psikoloji resmi YouTube kanalından da uzman kişilerin bu konular hakkındaki açıklamalarını takip edebilirsiniz.
