Son yıllarda yapılan araştırmalar, öğrencilerin metakognitif stratejileri öğrenerek okuma becerilerini geliştirebileceğini gösteriyor. Çünkü Metacognition, nelere inandığımız ve nasıl öğrendiğimize yönelik farkındalığımızı arttırıyor. Yani, öğrencilere öğrenme süreçleri boyunca düşünmek üzerine aktif düşünme becerisi kazandırmak, daha etkin bir öğrenmenin gerçekleşmesine yardımcı olur.
Metacognition nedir?
İyi birer öğrenci olmaları için çocuklara ve gençlere yol göstermek gerekir. Diğer bir deyişle, iyi bir öğrenci olmak da öğrenilmesi gereken şeylerden biri. Metacognition, kişiye özel öğrenme süreçleri boyunca öğrencinin;
- kendi bilişsel süreçlerini yönlendirebilme,
- problem veya seçenekler karşısında planlama, izleme ve değerlendirme gibi yönetsel süreçleri idare etme;
- bilişi etkileyen faktörlere yönelik farkındalık becerileri kazanmasını sağlar.
Metacognition yöntemiyle öğrenen çocuklar, diğerlerine öğrenme becerilerine daha çok güvenir ve öğrenmek için daha motivedirler. Bu sayede akademik olarak diğer akranlarına göre çok daha iyi performans gösterirler.
Peki, çocuklarımıza metacognition becerisini nasıl kazandıracağız?
Çocuklarımızın akademik başarılarına destek olmak için metacognition becerisi kazanmalarına yardımcı olmamız ve onları ‘düşünmek üzerine düşünmenin’ ne kadar önemli olduğunu anlatmamız gerekiyor. Bunun için temelde ebeveynler ve eğitmenler olarak kullanabileceğimiz birkaç yöntem var.
Hedef belirleyin
Her bir çalışma oturumundan önce bu kısa deneyimin ardından neler edinmiş olacağına dair hedefler koyun. Bir saatin sonunda belli bir konunun tamamlanması, belli sayıda soru çözümü gibi hedefler belirleyebilirsiniz.
Sorular sorun
Soru sormak, cevaba ulaşmanın en kolay yollarından biridir. Ders çalışırken öğrencilere doğru soruları sormak, öğrenme sürecinde nelere dikkat etmeleri gerektiğini anlamalarına ve bu noktalara odaklanmalarına yardımcı olur.
Özetleme ve tekrara önem verin
Her bir yeni bilgiyi öğrencilerin kendi sözcükleriyle anlatması ve tekrar etmesi bilgileri bir bağlama oturtmasına yardımcı olur. Bunu ne kadar sık yaparsa konunun özünü o kadar iyi anlar ve öğrenir.
Kendin gözlemlemeyi öğretin
Öğrencilerin kendi öğrenme süreçlerinin farkında olacak stratejiler kazanmasını sağlayın. Konuyu anladıklarında ya da düşünürken kısık sesle mırıldanmak ya da “hmmm” gibi sesler çıkarmak bu konuda yardımcı olabilir.
Her bir öğrencinin kendine has öğrenme süreci vardır. Bu süreci keşfetmek ve daha sonrasında uygun şekilde yönlendirmek akademik başarı için çok önemlidir. Bu nedenle metacognition yöntemi ile çocuklara kendi öğrenme şekillerinin farkında olmalarını ve bu sürecin kontrolünü ellerine almalarını öğretmemiz gerekiyor.
